Menjëherë pas zgjedhjes së tij në 2017, Emmanuel Macron e ftoi Donald Trump për darkë dhe në një paradë të Ditës së Bastijës. “Ai është një djalë i shkëlqyer”, tha Trump me entuziazëm.
Në fund, nuk doli aq mirë për Macron. Trump e tërhoqi Amerikën nga marrëveshja e klimës në Paris dhe shkatërroi marrëveshjen bërthamore me Iranin. Megjithëse ata ende flasin rregullisht, të dy janë përplasur për verën, teknologjinë, aeroplanët, NATO-n . Nëse Trump pëlqen një udhëheqës evropian, është Boris Johnson, të cilin ai dikur e quajti “Trumpi i Britanisë”.
Megjithatë, Macron është pragmatik, dhe nëse Joe Biden zgjidhet në 3 nëntor, udhëheqësi francez mund ta gjejë veten të vendosur mirë për të shfrytëzuar një mundësi të re: të vendosë veten si bashkëbiseduesi i zgjedhur me Amerikën në Evropë.
Rrethanat janë të favorshme. Trump ka shkelur të gjithë aleancën transatlantike dhe e la Amerikën pa një lidhje me kontinentin. Brexit e ka bërë Britaninë “më pak të dobishme” për Amerikën, sipas Peter Ricketts, një ish-këshilltar britanik i sigurimit kombëtar. Perceptohet gjithashtu se është më pak e besueshme.
Tashmë Biden, ka paralajmëruar Britaninë që të mos lejojë marrëveshjen anglo-irlandeze të bëhet një viktimë e Brexit. President Biden në fakt mund të jetë t’i drejtohet Gjermanisë. Por kancelarja Angela Merkel do të largohet shumë shpejt. Pasardhësi i saj nuk dihet, por zgjedhjet duket se nuk ofrojnë shumë.
Prandaj ky është shansi i Francës.
Macron nuk e ka takuar kurrë Biden, megjithëse Barack Obama, menjëherë pasi u largua nga zyra, thirri kandidatin francez para zgjedhjes së tij për t’i uruar atij fat të mirë.
Gjatë kohëzgjatjes së fushatës, ekipi i Biden ka mbyllur dyert për të gjithë diplomatët e huaj, për të penguar çdo akuzë e për ndërhyrje nga jashtë. Por me Francën ka lidhje jashtëzakonisht të mira. Antony Blinken, këshilltari kryesor i politikës së jashtme të Biden, kaloi vitet e shkollës së mesme në Paris. Ai u zgjodh për programin “udhëheqës të rinj” të Fondacionit Francez-Amerika. Emmanuel Bonne, këshilltari diplomatik i Macron, e njeh Blinken nga koha e misionit francez në Kombet e Bashkuara në Nju Jork. Paraardhësi i Bonne në Elysée, Philippe Etienne, tani është njeriu i Francës në Uashington.
Berlini dhe Parisi do të mirëpresin të dy një Amerikë që nuk dëshiron më të ndajë Evropën, e përkushtuar për të frenuar ndryshimin e klimës, forcimin e multilateralizmit dhe ri-angazhimin me Iranin.
Megjithatë, ajo që e veçon Francën nga Gjermania është aftësia e saj për të projektuar forcën ushtarake.
Benjamin Haddad i Këshillit Atlantik në Uashington ka dy paralajmërime të mëdha, përtej dallimeve në lidhje me Rusinë, Kinën apo edhe tregtinë.
Njëri është që Biden mund të mos kërkojë të merret me një udhëheqës të vetëm dominant.
Tjetra është që një President Biden që kërkon të ringjallë aleancat e vjetra përmes strukturave ekzistuese do të haste shpejt të rejat që Macron po përpiqet të formojë.
Bota ka ndryshuar që nga vitet e Obamës. Thelbi i mendimit gjeostrategjik të Macron është “sovraniteti evropian”. Parimi i organizimit është që evropianët duhet të bëjnë më shumë për veten e tyre, duke përfshirë edhe mbrojtjen.
Përfundimi i saj është që amerikanët do të duhet të pranojnë që evropianët do të veprojnë më shumë, dhe për veten e tyre.
Nën udhëheqjen e Obamas, Evropa tashmë po zbehej nga sytë e Amerikës. Megjithatë Biden do të ketë ende nevojë për aleatë. Dhe shansi për të zëvendësuar Britaninë është një instinkt i vjetër.
Macron e di se Franca është aleati më i vjetër i Amerikës, dhe se në një moment vendimtar për pavarësinë, në Yorktown në 1781, ishte Markezi de Lafayette ai që ndihmoi Amerikën për të mposhtur Britanikët.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mund ta shpëtojë Biden botën?
Çfarë domethënie kanë zgjedhjet në SHBA për Evropën?
Me Trump apo Biden në krye, SHBA do të ndahet nga Evropa gjithsesi!
