Këshilli i Europës ka shpërndarë sot një deklaratë të fortë ku i kërkon qeverisë shqiptare të tregojnë përmbajtje në përdorimin e forcës gjatë demonstratave dhe i ka kërkuar gjithashtu që të zhvillohen hetime të pavarura për të gjitha pretendimet e përdorimit të forcës nga policia e shtetit ditët e fundit.
Deklarata është bërë nga Komisioneri i Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut dhe është publikuar në faqen zyrtare të Këshillit të Europës.
Komisioneri ka shprehur shqetësimin për përshkallëzimin e përplasjes midis policisë dhe protestuesve pas vrasjes fatale të një të riu nga policia.
“Përdorimi joproporcional i forcës është raportuar gjithashtu në lidhje me demonstratat e tjera që u zhvilluan në Shqipëri në fillim të këtij viti”, shton ajo.
“Përgjigjia ndaj pandemisë COVID-19 nuk u jep autoriteteve ‘carta biancha’ për të përdorur forcë kur ka grumbullime”, tha ajo.
Në këtë kontekst, ajo vë në dukje përdorimin e topave të ujit, llak piper dhe mjete të tjera të fuqishme që kanë çuar në plagosjen e disa protestuesve dhe ndalimet në shkallë të gjerë, përfshirë fëmijët.
“Ndërsa e drejta për mbledhje paqësore mund të kufizohet për të mbrojtur shëndetin publik, autoritetet duhet të mbështesin parimet e domosdoshmërisë dhe proporcionalitetit në të gjitha rrethanat. Prandaj, ndalimet e grumbullimeve publike dhe shpërndarja e demonstratave për të vetmen arsye se ato shkelin rregullat e bllokimit, pa marrë në konsideratë masa më pak kufizuese, duhet të shmangen.
Policia duhet gjithashtu të bëjë dallimin midis individëve të përfshirë në dhunë dhe atyre që demonstrojnë në mënyrë paqësore dhe të përmbahen nga përdorimi i rëndë ose pa kriter i forcës.
Për më tepër, çdo ndalim i fëmijëve duhet të kryhet vetëm si një masë e fundit dhe duhet të respektojë plotësisht të drejtat e tyre procedurale, duke përfshirë të drejtën për t’u pyetur vetëm në prani të një avokati ose njërit prej prindërve ose kujdestarëve të tyre”, theksohet në deklaratë.
Komisioneri rithekson që policimi i demonstratave duhet të bazohet në komunikim dhe bashkëpunim me organizatorët dhe pjesëmarrësit në demonstrata dhe duhet të synojë në de-përshkallëzimin e tensioneve.
“Është thelbësore të sigurohet që oficerët e policisë që veprojnë në kontekstin e demonstratave të marrin trajnim të specializuar në menaxhimin e negociuar të tubimeve dhe përdorimin proporcional të forcës”.
Deklarata ndër të tjera thekson se autoritetet duhet në çdo kohë të demonstrojnë tolerancë zero ndaj zyrtarëve të zbatimit të ligjit të përfshirë në përdorimin e tepruar të forcës, të cilët duhet të identifikohen, të sillen para drejtësisë dhe të sanksionohen në përputhje me praktikën gjyqësore përkatëse të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe Udhëzimet për Çrrënjosjen e Mosndëshkimi për shkeljet serioze të të drejtave të njeriut miratuar nga Komiteti i Ministrave i Këshillit të Evropës në 2011.
Vendosja e etiketave të dukshme të identifikimit ndihmon në sigurimin e përgjegjësisë. Për më tepër, personat që pretendojnë të jenë viktima të sjelljes së keqe të policisë duhet të jenë në gjendje të paraqesin një ankesë për të marrë dëmshpërblim.
Duke vënë në dukje se shumica e personave të ndaluar janë liruar, Komisioneri u bën thirrje autoriteteve të shpejtojnë lirimin e çdo protestuesi paqësor të mbetur që mund të jetë akoma në paraburgim.
Së fundmi, Komisioneri është i shqetësuar për ndalimin dhe sulmet e pretenduara ndaj disa gazetarëve që mbulojnë demonstratat.
“Sulmet ndaj gazetarëve përbëjnë një shkelje serioze të lirisë së shtypit dhe të drejtës për tu informuar. Autoritetet duhet të sigurojnë që gazetarët mund të vazhdojnë të informojnë qytetarët pa frikë nga kërcënimet ose aktet e dhunës ”, deklaroi zyrtarja e lartë e KiE.
