Sipas vlerësimeve të reja, Kina tani financon zhvillimin jashtë shtetit në pothuajse të njëjtin nivel me Bankën Botërore. Me vendet që aktualisht po luftojnë për të mundur COVID-19, për të mbrojtur njerëzit e pambrojtur dhe për të arritur një rimëkëmbje të gjelbër dhe gjithëpërfshirëse, kjo rritje e konsiderueshme e financimit të zhvillimit global mund të sjellë përfitime të mëdha në ekonominë botërore.
Por, si çdo fluks i madh i kapitalit në botën në zhvillim, ndihma financiare e Kinës gjithashtu paraqet rreziqe të mëdha, veçanërisht në lidhje me shqetësimin e borxhit, humbjen e biodiversitetit dhe ndryshimin e klimës.
Një set i të dhënave të reja interaktive nga Qendra Globale e Zhvillimit të Universitetit të Bostonit ndjek zotimet e huaja të dy bankave të politikës globale të Kinës, Banka e Zhvillimit të Kinës dhe Banka e Eksport-Importit të Kinës. Midis 2008 dhe 2019, financimi global i zhvillimit të Kinës arriti në 462 miliardë dollarë, vetëm 5 miliardë dollarë më pak se angazhimet sovrane të Bankës Botërore në të njëjtën periudhë.
Financat e zhvillimit të Kinës janë shumë të përqendruara në infrastrukturë, një sektor me potencial të fortë për nxitje të rritjes ekonomike, si dhe sektorë nxjerrës. Banka Botërore vlerëson se investimet e huaja të Kinës mund të çojnë në një rritje të të ardhurave reale globale deri në 2.9% deri në 2030, me ekonomitë përfituese që përjetojnë fitime reale të të ardhurave deri në 3.4%. Në të kundërt, studiuesit që përdorin teknika të ngjashme modelimi vlerësuan në 2016 se Pakti i Tregtisë së Partneritetit Trans-Paqësor (TPP) do të rriste rritjen në vendet e tij anëtare me vetëm 1.1% deri në 2030, dhe globalisht me 0.4%.
Për më tepër, hulumtimi i ardhshëm në Revistën Ekonomike Amerikane tregon se secili projekt i financuar nga Kinezët ka dhënë një rritje prej 0.41-1.49 pikë përqindje të rritjes ekonomike. I njëjti studim nuk gjeti prova të forta se projektet e Bankës Botërore promovuan rritjen.
Por rritja e financave kineze të zhvillimit ka ngritur shqetësime rreth shqetësimit të mundshëm të borxhit në vendet marrëse. Megjithëse ky financim përfshin botën, 60% e tij deri më tani ka shkuar në vetëm dhjetë vende, Venezuela, Pakistani, Rusia, Brazili, Angola, Ekuadori, Argjentina, Indonezia, Irani dhe Turkmenistani. Tani disa mund të luftojnë me detyrimet e ripagimit.
Në fillim të këtij viti, G20 themeloi Nismën e Pezullimit të Shërbimit të Borxhit (DSSI), e cila pezulloi ripagimet zyrtare dypalëshe të huave për 73 nga vendet më të varfra të botës deri në mes të vitit 2021 ndërsa ata përpiqen të trajtojnë pandeminë dhe krizën ekonomike shoqëruese. Sipas bazës së të dhënave DSSI të Bankës Botërore, shërbimi i borxhit që i detyrohet Kinës deri në vitin 2021 është i ngjashëm me borxhet që i detyrohen Bankës Botërore dhe të gjithë kreditorëve shumëpalësh së bashku.
Financat e zhvillimit kinez gjithashtu paraqesin rreziqe për biodiversitetin dhe stabilitetin e klimës. Databaza e re e Universitetit të Bostonit lokalizon çdo projekt të financuar nga kinezët nga gjatësia dhe gjerësia e tij, duke i lejuar përdoruesit të përcaktojnë afërsinë e tyre me rajone të ndjeshme nga pikëpamja e biodiversitetit. Nga 615 projekte të hartifikuar atje, 124 janë në zona të mbrojtura kombëtare dhe 261 janë brenda habitateve kritike.
Për më tepër, në një artikull të kohëve të fundit të bashkëautorizuar me shkencëtarë të Universitetit Princeton, ne zbuluam se midis 2006 dhe 2015, huazimi publik nga dy bankat e politikës së Kinës financoi më shumë kapacitet shtesë të gjenerimit të energjisë në nivel global (59 gigavat) sesa dhjetë bankat më të mëdha të zhvillimit multilateral së bashku ( 55 GW) Megjithëse kjo hua kineze ndihmoi në rritjen e kapacitetit global të energjisë, 64% e atyre impianteve ishin në sektorin e qymyrit intensiv të karbonit dhe do të emetojnë më shumë se 12 gigatonë dioksid karboni gjatë jetës së tyre.
Kina, debitorët e saj dhe bashkësia ndërkombëtare duhet të maksimizojnë përfitimet dhe të minimizojnë rreziqet e këtij financimi global të zhvillimit shumë të nevojshëm. Gjatë vitit 2021, Kina do të ketë tre mundësi kryesore për të udhëhequr këtë përpjekje.
Brenda G20, Kina është tashmë pjesëmarrësi më i madh në DSSI, pasi ka pezulluar deri më tani mbi 1.9 miliardë dollarë në shërbimin e borxhit. Në samitin e tyre në nëntor, udhëheqësit e G20 miratuan një kornizë që shkon përtej pezullimit të borxhit dhe mund të sigurojë lehtësim real të borxhit për vendet e varfëra. Kina mund të marrë drejtimin dhe të kërkojë që vendet që përfitojnë nga lehtësimi i borxheve të përdorin hapësirën e tyre të sapokrijuar fiskale për të përparuar qëllimet e zhvillimit të gjelbër.
Në maj 2021, Kina do të presë Konferencën e Palëve të Konventës mbi Diversitetin Biologjik dhe mund të zotohet se do të rreshtojë financat e saj të zhvillimit jashtë shtetit me qëllimet e reja globale të biodiversitetit. Ky është një rekomandim kryesor i bërë nga një organ i sponsorizuar nga Ministria Kineze e Ekologjisë dhe Mjedisit dhe do të bazohej në përpjekjet e brendshme të Kinës për mbrojtjen e biodiversitetit.
Më në fund, në samitin e Kombeve të Bashkuara COP 26 për ndryshimin e klimës në Glasgow në nëntor, Kina mund të premtojë të zgjasë premtimin e saj të njoftuar së fundmi për t’u bërë karboni neutral deri në vitin 2060 në financimin e saj të zhvillimit jashtë shtetit. Kina është tashmë një udhëheqëse globale në financimin dhe shpërndarjen e energjisë diellore dhe të erës në vend, duke riorientuar financat e saj të zhvillimit, ajo mund t’i përhapë me shpejtësi këto teknologji në të gjithë botën.
Kina ka udhëhequr rrugën në sigurimin e vendeve në zhvillim me burimet shtesë që ata kishin kërkuar prej kohësh nga Perëndimi. Nëse huadhënësit kinezë arrijnë ta rreshtojnë këtë financim me përpjekjet për të siguruar qëndrueshmëri financiare dhe mjedisore, bota do të kishte një shans shumë më të mirë për të arritur një rigjenerim të gjelbër dhe gjithëpërfshirës nga kriza COVID-19.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
