Ndërsa tensionet rajonale vijnë në rritje, Kina me këmbënguljen e saj ka vendosur një qëllim për ta kthyer Ushtrinë e saj të madhe për Çlirimin e Popullit një forcë luftarake moderne deri në vitin 2027, dhe një ushtri e klasit botëror deri në 2050 – por sa larg ka arritur, dhe ku po drejtohet?
Ushtria e Kuqe
Plani filloi në vitin 1927 me një kryengritje të armatosur të nisur nga Partia Komuniste kundër forcave Nacionaliste Kuomintang në Nanchang, provinca Jiangxi. Ky grumbull i komunistëve, fshatarëve, dezertorëve dhe banditëve Kuomintang ishte i njohur si Ushtria e Kuqe.
Ata nuk kishin asnjë gradë ose zinxhir zyrtar komandues dhe përdorën taktika guerile – veprime të parregullta, të shpejta dhe në shkallë të vogël – kundër armikut të tyre më të armatosur dhe më të madh. Ajo u quajt Ushtria Çlirimtare e Popullit në fazën e mëvonshme të luftës civile të Kinës para 1949.
Si duket sot?
Ushtria e Kinës është zvogëluar ndjeshëm që nga vitet 1980 ndërsa përpiqet të përmirësojë operacionet, por mbetet ushtria më e madhe në botë me më shumë se 2 milion personel aktiv. Kjo është edhe pas përpjekjeve më të fundit për të zvogëluar numrat, kur rreth 300,000 trupa u rigjeneruan.
Si dhe zvogëlimet e trupave, PLA gjithashtu ka pësuar një reformë masive strukturore që filloi në 2015. Të katër departamentet e përgjithshme – personeli, politika, logjistika dhe armatimet – u riorganizuan në 15 agjenci nën Komisionin Qendror Ushtarak. Dhe shtatë komandat e zonave ushtarake u bashkuan dhe u zëvendësuan nga pesë komanda të teatrit.
Kjo e vuri CMC-në në krye të administratës së përgjithshme të ushtrisë, ndërsa komandat e teatrit përqendrohen në operacionet dhe zhvillimin e trupave, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Xinhua, duke cituar një këshilltar të grupit udhëheqës të komisionit për reformat. Ristrukturimi është parë gjithashtu si një veprim për të konsoliduar kontrollin e Partisë Komuniste në pushtet mbi ushtrinë – Presidenti Xi Jinping është gjithashtu kryetar i CMC.
Cili është plani?
Xi shtroi ambicien e tij për të ndërtuar një ushtri të fortë më pak se një muaj pasi ai mori pushtetin në 2012. Tetë vjet më vonë, në një takim politik në tetor, partia zbuloi planin e saj për të ndërtuar një “ushtri plotësisht të modernizuar” deri në 2027 – viti që do të shënojë njëqind vjetorin e saj. Qëllimi përfundimtar, sipas analistëve, është të kesh një ushtri që është në të njëjtin nivel me atë të Shteteve të Bashkuara – forca më e fortë luftarake në botë. Por ata thonë se ka ende një rrugë të gjatë për të bërë.
Plani i fundit i Pekinit kërkon që modernizimi ushtarak të përshpejtohet dhe thekson një nevojë urgjente për të përmirësuar aftësitë strategjike të PLA për të mbrojtur sovranitetin, sigurinë dhe interesat e zhvillimit të Kinës.
Si dhe zhvillimi i armëve të përparuara, teknologjitë inteligjente si inteligjenca artificiale do të jenë një pjesë e madhe e shtytjes – modernizimi i teorive ushtarake, formacioneve, personelit dhe menaxhimit strategjik. Nënkryetari i CMC Xu Qiliang tha në një botim zyrtar në nëntor. Ai tha që PLA duhej të ishte më proaktiv në hartimin e mënyrës së luftës, në vend se t’i përgjigjesh vetëm konflikteve.
Për t’i bërë të gjitha këto, shpenzimet e mbrojtjes së Pekinit janë rritur. Në vitin 2020, u njoftua një buxhet prej 1.27 trilion juan (193 miliardë dollarë amerikanë), rritje 6.6 përqind nga viti i kaluar dhe e dyta më e lartë në botë pas SH.B.A. Por Kina është kritikuar prej kohësh për mungesë transparence në buxhetet e saj të mbrojtjes dhe për heqjen e artikujve të rëndësishëm. Për vitin 2019, Pekini pretendoi se shpenzimet e tij ushtarake ishin 176 miliardë dollarë, por Instituti Ndërkombëtar i Studimit të Paqes në Stokholm vlerësoi se ishte 261 miliardë dollarë. Në krahasim, ajo tha se Shtetet e Bashkuara shpenzuan 732 miliardë dollarë në 2019.
Aleatët dhe tensionet rajonale
Në letrën e tij të bardhë të mbrojtjes 2019, Pekini deklaroi se “Kina mbron më shumë partneritetet sesa aleancat dhe nuk bashkohet me asnjë bllok ushtarak”. Kina gjithashtu kërkon të pozicionohet si një mbrojtëse e paqes dhe pretendon se qëndron kundër agresionit dhe zgjerimit dhe ndjek një politikë me natyrë mbrojtëse.
Por tensionet po ndërtohen në rajon, me Pekinin e ngatërruar në mosmarrëveshjet territoriale me fqinjët, përfshirë Vietnamin dhe Filipinet për pjesë të deti i Kinës Jugore, ku ndërtimi i tij ushtarak në ishujt artificial ka shkaktuar tronditje, mbi ishujt e kontrolluar nga Japonezët Senkaku ose Diaoyu në Detin e Kinës Lindore dhe në kufirin e saj Himalaje me Indinë, ku një bllokim i zgjatur ka filluar që nga maji – më e keqja në dekada.
Pekini është gjithashtu duke rritur presionin mbi Tajvanin, të cilën e sheh si pjesë të territorit të Kinës për tu rimarrë me forcë nëse është e nevojshme, duke përfshirë edhe organizimin e lojërave të luftës pranë ishullit të vetë-qeverisur dhe duke hyrë në hapësirën e saj ajrore.
Përkthyer dhe përshtatur nga foreign policy/ F.H, konica.al
