Asnjë ngjarje tjetër në historinë e kohëve të fundit, nuk e ka shtyrë përpara kërkimin shkencor dhe shfaqjen e teknologjive të reja, sa pandemia e Covid-19. Shpejtësia që e karakterizoi hulumtimin bazë që na lejoi të njohim tiparet strukturore, evolucionare dhe epidemiologjike të SARS-CoV-2, është e njëjta edhe për zhvillimin e strategjive parandaluese, para së gjithash për vaksinat, mbështetur gjithashtu nga vullneti i qeverisë për të ndihmuar me çdo mjet, gjë që reduktoi kohët e eksperimenteve.
Zhvillimi i vaksinave me bazë acidin nukleik (ARN), buron pikërisht nga kjo periudhë: një mënyrë inovative, më e shpejtë dhe më e qëndrueshme për të krijuar vaksina. Por, siç na mëson historia, lindja e një teknologjie të re shoqërohet shpesh me frikë.
Dhe sërish, duke shfrytëzuar një moment natyror të pasigurisë, mohuesit dhe teoricienët e konspiracioneve, të armatosur me asgjë tjetër përveç injorancës së tyre të madhe në fushën e shkencës, sfidojnë inteligjencën dhe njohuritë shkencore,duke deklaruar se strategjia e vaksinimit që synon zhdukjen e SARS-CoV-2 bazuar në “përdorimin e molekulave të vogla të ARN-së”, është i rrezikshëm pasi ato mund të modifikojnë gjenomin njerëzor.
Asgjë më të gabuar sesa kaq!
Pasi u ishte identifikuar rajoni i virusit që është i aftë të aktivizojë përgjigjen imune përmes formimit të antitrupave neutralizues, kërkimi për një vaksinë vazhdoi duke përdorur strategji të ndryshme. Deri më janë 166 vaksina kandidate në zhvillim paraklinik, dhe 57 në teste klinike, të zhvilluara duke ndjekur qasje të ndryshme.
Ato janë vaksina tradicionale me bazëvirale (virus i inaktivuar, virus i dobësuar, ose vaksinë e bazuar në grimca të ngjashme virale); vaksina që përdorin proteina të caktuara të shprehura nga virusi (ose proteina rekombinante); dhe për herë të parë, vaksina bazuar në përdorimin e acideve nukleike (ADN dhe mARN).
Edhe pse nuk është përdorur kurrë më parë, qasja e fundit nuk është e re në shkencë, pasi është diskutuar prej rreth 10 vitesh. Koncepti themelor është shumë i thjeshtë. Një molekulë
e vogël ARN (e quajtur ARN mesazhere, mRNA ), që përmban të dhënat për prodhimin e proteinës virale, përgjegjëse për ngjitjen e SARS-cov-2 në qelizën pritëse, futet tek një individ i vendosur në një “zarf” lipoproteinash (mikropjesëzat lipidike, LNP ), që veprojnë si transportues.
Sapo të futet brenda qelizës, mARNlirohet dhe informacioni i saj, i përkthyer në aminoacide, do të formojë proteinën në formën gozhde që vesh nga jashtë koronavirusin. Proteina e prodhuar në këtë mënyrë do të dalë jashtë qelizës dhe do të njihet si e huaj nga qelizat e sistemit imunitar, që do të aktivizojnë prodhimin e antitrupave për t`a neutralizuar atë.
Këto antitrupa do të mbesin në kujtesën e sistemit imunitar, dhe do të mbrojnë njeriun nga çdo infeksion i ardhshëm.
Vaksinat e këtij lloji përfaqësojnë një hap të madh përpara në kërkimin farmaceutik: ato janë efektive, pasi janë të afta të nxisin një përgjigje të fortë dhe të sigurt imunitare. Sikundër karakterizohet nga mungesa e potencialit infektiv; është e lehtë dhe e shpejtë për tu prodhuar, përmes sintezës laboratorike, si dhe është e qëndrueshme.
Por, meqë molekula e ARN-së është e brishtë dhe e paqëndrueshme nga natyra e saj (dhe për të kryer sa më mirë funksionin e tyre qelizor), ato duhet të mbahen në temperatura shumë të ulëta (-20 deri -70 °gradë Celcius). Por ne jemi të sigurt që modifikimi i trashëgimisë gjenetike është një ngjarje e pamundur, madje absurde?
Ideja që vaksinat mund të krijojnë mutacione, ose të futen në gjenomin e njerëzve që do t’i nënshtrohen vaksinimit është plotësisht e pabazuar, pasi molekula e ARNi përpunohet në citoplazmë, dhe jo në bërthamën e qelizës (ku është e pranishme ADN-ja), dhe më pas degradohet, ndaj nuk ka asnjë rrezik të bashkëveprimit ose integrimit me gjenomën e qelizës pritëse. / Focus – Bota.al
