Kryeministri britanik nuk arriti të mirëmenaxhonte marrëdhëniet e tij me presidentët e Amerikës.
Vetëm 24 orë pas sulmit në Kapitol, Boris Johnson, Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, më në fund prishi raportet me Donald Trump. Kam parë raportin e Johnson me presidentin e SHBA kur ai ishte sekretar i jashtëm, dhe si vazhdoi ky raport kur ai u bë kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar.
Si një kujtesë për rëndësinë e parimeve në politikën e jashtme, kam frikë se kjo do t’i kushtojë Britanisë sa i përket marrëdhënieve me administratën e Biden.
Kam kuptuar natyrën e rastit të administratës së Trump katër vjet më parë. Ishte një mbrëmje në janar 2017. Unë isha në aeroportin e Dulles dhe aeroplani i kryeministres së atëhershme Theresa May sapo ishte ngritur.
Ajo ishte liderja e parë e huaj që takoi presidentin e ri të SHBA, vetëm një javë pas inaugurimit të tij. Kishte qenë një takim i çuditshëm, por një grusht shteti i mirëfilltë. Ndërsa dritat e pasme të avionit të saj u zhdukën, gjykova se Mbretëria e Bashkuar ishte aq e vendosur sa mund të shpresonim në nisjen e raporteve me këtë administratë të panjohur.
Disa orë më vonë, ne rimenduam këtë çështje. Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që ndalon mbajtësit e pasaportave nga disa vende me shumicë myslimane të hyjnë në SH.B.A. I quajtur “ndalimi i muslimanëve”, ai shkaktoi kaos në aeroportet nëpër botë, me mijëra pasagjerë të ndalur në mes të udhëtimit.
Heathroë, si një qendër kryesore, ishte veçanërisht e përçarë. Londra na bëri presion që të anulohej urdhri, por gjithashtu pyeste veten nëse nuk ishim paralajmëruar për këtë ndërsa May kishte qenë në Shtëpinë e Bardhë. Ne kishim mësuar diçka thelbësore për natyrën e vetmuar të Trump.
Ne e ri-mësuam këtë mësim rregullisht. Në nëntor 2017, për shembull, u zgjova me lajmet se presidenti amerikan kishte rishpërndarë disa videoklipe islamofobe nga British First, një grup ekstremist i ekstremit të djathtë. May u përgjigj, duke e qortuar lehtë, se ai kishte gabuar duke e bërë këtë gjë.
Trump u përgjigj me zemërim se ajo duhet ta kalonte kohën e saj duke u përqëndruar në “terrorizmin shkatërrues radikal islamik që po ndodh brenda Mbretërisë së Bashkuar”.
Pastaj, vitin tjetër, ne bëmë përpjekje të mëdha për të rregulluar një vizitë “speciale” në Mbretërinë e Bashkuar, duke përfshirë një darkë gala në vendlindjen e Churchill, Pallati Blenheim.
Trump na shpërbleu duke dhënë një intervistë për gazetën Sun në të cilën ai tha se May kishte injoruar këshillën e tij, shkatërroi Brexit dhe shkatërroi perspektivat e një marrëveshje tregtare midis MB-SH.B.A.
I nxitur nga Londra, unë do të demonstroj me kontaktet e mia të Shtëpisë së Bardhë në lidhje me këto sulme falas; për dështimin e tyre për të na paralajmëruar; dhe, në përgjithësi, në lidhje me mungesën e këshillimit paraprak për vendimet e tyre të mëdha të politikave. Gjithmonë kam marrë të njëjtën përgjigje: “Ju mendoni se ndokush nga ne e dinte se do të vinte?”
Ajo pikturonte një pamje të një njeriu kaq të fiksuar në vetvete sa të ishte i paaftë për të përpunuar ndikimin e vendimeve të tij mbi të tjerët, dhe aq të padisiplinuar sa ai do t’i transmetonte ato te personi i parë që do dëgjonte. Ndonjëherë ishte një thirrje për Fox Neus, nganjëherë për media të tjera që raportonin nga Shtëpia e Bardhë.
Për pjesën më të madhe të kohës, Johnson ishte sekretar i jashtëm dhe një vizitor i shpeshtë në Uashington. Në politikë, ai ishte komplet i kundërt me Trump: një mbrojtës i veprimit mbi ndryshimin e klimës, një liberal për imigracionin, një mbështetës i marrëveshjes bërthamore të Iranit.
Megjithatë, ai gjithashtu u intrigua, besoj, nga ngritja e Trump në pushtet, nga përkushtimi që ai frymëzoi në mesin e mbështetësve dhe nga qasja e tij me mediat. Johnson gjithashtu mendoi se ai mund të menaxhonte Trump, të ndërtonte një marrëdhënie shumë më të fortë se May dhe të bënte kapital të brendshëm nga mbështetja e tij për Brexit dhe një marrëveshje tregtare midis MB dhe SH.B.A.-së.
Këto ishin objektiva të arsyeshme. Është e rëndësishme që kryeministri britanik të jetë afër presidentit amerikan. Por Johnson asnjëherë nuk e nënvlerësoi me vetëdije, dhe kjo e çoi atë në deklarata që ai nuk kishte nevojë të bënte: Duke pohuar se Trump kishte “shumë, shumë, cilësi të mira”, ishte “duke e bërë Amerikën përsëri të madhe”, dhe madje duke sugjeruar se ai ishte aq i mirë sa një kandidat si Barak Obama për një Çmim Nobel për Paqen.
Asgjë nga këto nuk duket e mrekullueshme tani, pas sulmit të Kapitolit. Ndryshe nga May, qeveria Johnson gjithashtu shmangu kritikat e drejtpërdrejta ndaj Trump. Heshti kur ai u tha kongresmenëve demokratë me ngjyrë të “ktheheshin” atje nga kishin ardhur dhe nuk pranoi të komentonte në lidhje me trajtimin e demonstratave të së zinjve nga Trump.
A ndikoi ky anashkalim i parimeve tona për MB-në? Mendoj se nuk do të kishte përfunduar mirë edhe nëse Trump do të kishte fituar zgjedhjet. Ne mund të kemi arritur një marrëveshje tregtare MB-SH.B.A., por me koston e një rritjeje masive në eksportet bujqësore të SHBA me kosto të ulët në MB.
Me Joe Biden, ajo ka filluar më mirë nga sa parashikohej, me Johnson që uroi herët presidentin e zgjedhur. Por, duke gjykuar nga ato që po dëgjoj nga miqtë demokratë, do të ketë një çmim për të paguar, për pasojat tona ndaj raportit me paraardhësit e Biden.
Cili është mësimi në të gjithë këtë? Është e drejtë dhe e arsyeshme të jesh i mençur, të matësh me kujdes fjalët që përdor dhe të marrësh parasysh pasojat.
Opinion nga: Kim Darroch
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
