Përpjekja e Presidentit Trump për të përmbysur rezultatin e zgjedhjeve ka shkuar përtej thjesht një pakënaqësie të tij pasi rrezikon demokracinë duke ndikuar edhe shumë amerikanë.
Përpjekja e palodhshme e Presidentit Trump për të përmbysur rezultatin e zgjedhjeve që ai humbi është bërë dëmtuesi më serioz i demokracisë amerikane në breza, i udhëhequr jo nga revolucionarë të jashtëm që synojnë rrëzimin e sistemit, por nga vetë drejtuesi i shtetit i ngarkuar për ta mbrojtur atë.
Në 220 vjet që kur John Adams i dorëzoi Shtëpinë e Bardhë rivalit të tij, duke vendosur transferimin paqësor të autoritetit si një parim themelor, asnjë president që ka humbur zgjedhjet nuk është përpjekur të qëndrojë në pushtet duke refuzuar Kolegjin Zgjedhor dhe duke përmbysur vullnetin e votuesve deri më tani. Është një skenar në të njëjtën kohë krejtësisht i pamenduear dhe që ngjall frikë nga fillimi i mandatit të Trump.
Presidenti ka shkuar përtej ankesave të tij. Në vend të kësaj, ai ka kapërcyer kufijtë e traditës, të drejtësisë dhe ndoshta të ligjit për të gjetur ndonjë mënyrë që të mund të qëndrojë në detyrë përtej mandatit të tij që skadon për dy javë. Që ai është pothuajse i sigurt se do të largohet dhe se Presidenti i zgjedhur Joseph R. Biden Jr do të inaugurohet më 20 Janar nuk e lehtëson dëmin që ai po i bën demokracisë duke minuar besimin e publikut në sistemin zgjedhor.
Telefonata për një orë e Trump bëri gjatë fundjavës me zyrtarin kryesor zgjedhor të Xhorxhias, Brad Raffensperger, duke i bërë presion që të “gjente” vota të mjaftueshme për të përmbysur fitoren e Biden në atë shtet vetëm sa theksoi dhe qartësoi atë që presidenti ka bërë javët e fundit.
Ai ka thirrur guvernatorët republikanë të Xhorxhias dhe Arizonës për t’i detyruar të ndërhyjnë. Ai ka thirrur udhëheqësit e Legjislaturës Republikane të Miçiganit në Shtëpinë e Bardhë për t’iu bërë presion që të ndryshojnë rezultatet e shtetit të tyre. Ai e thirri kryetarin republikan të Pensilvanisë disa herë duke kërkuar ndihmë për të përmbysur rezultatin atje.
Trump dhe stafi i tij kanë hedhur idenë për të vonuar inaugurimin e Biden, edhe pse ai është vendosur nga Kushtetuta, dhe presidenti u takua me një ish-këshilltar i cili e ka nxitur publikisht të deklarojë ligjin ushtarak për të “përsëritur” zgjedhjet në shtetet që ai humbi. Sjellja e çrregullt e Trump ka alarmuar aq shumë komandantët ushtarakë të cilët kanë frikë se ai mund të përpiqet të përdorë forcë për të qëndruar në Shtëpinë e Bardhë, saqë çdo ish-sekretar i gjallë i mbrojtjes përfshirë edhe dy që ai emëroi vetë lëshuan një paralajmërim kundër përfshirjes së forcave të armatosura.
Aleatët e Kongresit bënë gjithçka që munden për të bllokuar deklarimin përfundimtar zyrtar të fitores së Biden duke kërkuar ta kthejnë atë që ka qenë historikisht një moment ceremonial gjatë zgjedhjeve. Ideja ka shqetësuar edhe shumë republikanë të moshuar.
“Grupi i Dorëzimit” brenda Partisë Republikane do të rezultojë si mbrojtës i dobët dhe joefektiv i Kombit tonë, të cilët ishin të gatshëm të pranonin sfidat ligjore për mashtrimin e zgjedhjeve!”
Trump në mediat sociale mohoi përmbysjen e demokracisë, duke postuar një citat që ai i atribuoi senatorit Ron Johnson të Uisconsin, një prej aleatëve të tij republikanë: “Ne nuk po veprojmë për të prishur procesin demokratik, por po veprojmë për ta mbrojtur atë”.
Përpjekjet e Trump janë të njohura për shumë njerëz që kanë studiuar regjime autoritare në vende të botës, si ato të drejtuara nga Presidenti Vladimir V. Putin në Rusi dhe Kryeministri Viktor Orban në Hungari.
“Përpjekja e Trump për të përmbysur zgjedhjet dhe taktikat e tij të presionit për këtë qëllim me Brad Raffensperger, sekretari i shtetit i Xhorxhias janë një shembull se si funksionon autoritarizmi në shekullin 21”, tha Ruth Ben-Ghiat.
“Udhëheqësit e sotëm vijnë përmes zgjedhjeve dhe pastaj manipulojnë zgjedhjet për të qëndruar në detyrë derisa të marrin fuqinë e mjaftueshme për të detyruar organet legjislative për t’i mbajtur ato atje për një kohë të pacaktuar, siç kanë bërë Putin dhe Orban.”
Telefonata me Raffensperger, e cila u regjistrua dhe u publikua në mediat e lajmeve pasi Trump shkroi në Tuitter një version të rremë të bisedës, siguroi një rast studimi befasues se sa larg Presidenti është i gatshëm të shkojë për të ruajtur pushtetin.
Ai kaloi nëpër një teori të pabazuar konspiracioni pas tjetrës dhe e shtyu Raffensperger të “gjente 11,780 vota” për të hedhur poshtë rezultatin e zgjedhjeve, duke iu drejtuar atij si një Republikan për të treguar besnikëri dhe duke e kërcënuar në mënyrë të nënkuptuar për akuza penale nëse ai refuzonte.
Pretendimi i Trump se zgjedhjet u vodhën nuk ka marrë asnjë rëndësi në asnjë prej dhjetëra gjykatave që ai dhe aleatët e tij kanë bërë kërkesë, përfshirë Gjykatën e Lartë, me tre gjyqtarë që ai emëroi.
Një grup prej 22 historianësh lëshuan një deklaratë të hënën duke theksuar se zgjedhjet e vitit 2020 nuk ishin as veçanërisht të afërta nga pikëpamja historike. Biden fitoi më shumë vota të Kolegjit Zgjedhor sesa kandidatët fitues në pesë zgjedhje që nga viti 1960 dhe shumicë më të mëdha votash se në më shumë se gjysmën e zgjedhjeve presidenciale të mbajtura në gjashtë dekadat e fundit.
Besnikëria e Trump ndaj konceptit të demokracisë amerikane është debatuar prej kohësh. Që nga ditët më të hershme të fushatës së tij për Shtëpinë e Bardhë, kritikët sugjeruan që ai kishte prirje autokratike që ngritën pikëpyetje nëse ai përfundimisht do të përmbyste demokracinë apo do të kërkonte të qëndronte në pushtet edhe nëse do të humbiste, pyetje që u rritën aq fort sa u ndie detyrimi për një përgjigje. “Askush nuk është më pak fashist se Donald Trump”.
Në fund të fundit, kjo periudhë konflikti dhe konfrontimi nuk duhet të ishte një surprizë për këdo që ndoqi me vëmendje lëvizjet e Trump gjatë katër viteve të fundit.
Ai paralajmëroi planet e tij për të sfiduar zgjedhjet si të pavlefshme nëse nuk fitonte, duke sugjeruar që në verë që votimi i nëntorit të shtyhej dhe duke refuzuar të angazhohej për një transferim paqësor të pushtetit. Edhe tani, vetëm dy javë para përfundimit të mandatit të tij, Trump ka lënë dyshime se si do të largohet nga Shtëpia e Bardhë kur Biden inaugurohet.
Çfarë tjetër mund të përpiqet të bëjë Trump për të ndaluar Biden të inagurohet si president më 20 janar? Por ai nuk është ende i gatshëm të pranojë realitetin e situatës së tij, aq më pak të ndjekë shembullin e John Adams.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
