Sipas pikës 52, Seksioni 20511 i Kodit të Shteteve të Bashkuara, kushdo që “me vetëdije dhe me dashje privon, mashtron ose përpiqet të privojë ose mashtrojë banorët e një shteti të një procesi zgjedhor të drejtë dhe të paanshëm” për zyrën federale mund të dënohet deri në pesë vjet burg.
Donald Trump sigurisht që duket se ka shkelur këtë ligj. Ai është në tentativë të vazhdueshme duke alternuar dhe kërcënuar sekretarin e shtetit të Xhorxhias, Brad Raffensperger, për të “gjetur 11,780 vota”, sa për t’i dhënë atij një diferencë fituese në një shtet që ai humbi. Ai gjithashtu mund të ketë thyer ligjin federal të konspiracionit dhe ligjin e zgjedhjeve në Xhorxhia.
“Ky është ndoshta krimi më i rëndë politik që kam dëgjuar ndonjëherë,” më tha Michael Bromëich, një ish-inspektor i përgjithshëm për Departamentin e Drejtësisë.
“E megjithatë ekzistojnë gjasat e mëdha që të mos ketë përgjegjësi për të.”
Në këtë pikë, kërkesa e një llogaridhënieje të tillë ndjehet sikur të përplasesh në një mur me tulla, dhe demokracia jonë mund të mos jetë në gjendje të shkojë gjatë në këtë mënyrë. Republikanët tashmë shpesh i trajtojnë fitoret nga demokratët si të paligjshme. Arsyetimi i tyre për fajësimin e Bill Clinton ishte i dobët në atë kohë dhe duket edhe më qesharak në dritën e mbrojtjes së tyre ndaj Trump. Karriera politike e Trump u ndërtua mbi gënjeshtrën raciste se Barack Obama ishte një i huaj i papërshtatshëm për presidencën.
Tani Trump dhe përkrahësit e tij Republikanë kanë krijuar një precedent për të bërë presion ndaj zyrtarëve shtetërorë për të hedhur poshtë vullnetin e votuesve të tyre, për t’i bërë detyruar aleatët e tyre në Kongres të refuzojnë rezultatet.
Nuk po funksionon këtë herë për disa arsye. Fitorja e Kolegjit Zgjedhor të Joe Biden nuk ishte e përafërt. Zyrtarët shtetërorë republikanë si Raffensperger u sollën me nder. Demokratët kontrollojnë Dhomën, dhe disa Republikanë të Senatit mbajnë një angazhim bazë për demokracinë.
Republikanët e mirë janë veçanërisht të rrezikuar. Prisni që Trumpistët t’u drejtohen sfidave kryesore ndaj tyre dhe t’i zëvendësojnë ato me cinikë, maniakë dhe fanatikë.
Demokracia e vërtetë në Amerikë është krejt e re; ju mund ta datoni atë në epokën e të drejtave civile. Nëse Partia Republikane e Trump nuk kontrollohet, ne lehtë mund të zhvendosemi në atë që shkencëtarët politikë e quajnë autoritarizëm konkurrues, në të cilin zgjedhjet ende ndodhin, por sistemi është i anuar për të zgjedhur autokratët.
Disa po përpiqen të ndalojnë paligjshmërinë e Trump. Dy anëtarët demokratë të Dhomës, Ted Lieu dhe Kathleen Rice, i kërkuan drejtorit të FBI, Christopher Uray, të hapte një hetim kriminal. Në Atlanta, avokati i rrethit Fulton County ka shprehur dëshirëm për të ngritur një çështje, duke thënë, “Kushdo që bën një shkelje krimi të ligjit të Xhorxhias në juridiksionin tim do të mbajë përgjegjësi.”
Por ka pak tendenca në SHBAi për ta fajësuar Trump, megjithëse ai e meriton në mënyrë të padiskutueshme, (“Ne nuk jemi duke shikuar prapa, ne jemi duke shikuar përpara”, Hakeem Jeffries, kryetari i Grupit Demokratike House, tha të hënën .) Joe Biden nuk duket se ka caktuar avokat për të hetuar Trump. Dhe ekspertët tregojnë shumë arsye që prokurorët federalë mund të mos pranojnë të ngrenë një çështje.
E para është ajo që ne mund ta quajmë përparësi e psikopatit: Prokurorët do të duhet të provojnë se Trump e dinte se ajo që po bënte ishte e gabuar. “Ju nuk keni të bëni me mashtruesin e zakonshëm ose kriminelin e zakonshëm apo edhe me politikanin e zakonshëm të korruptuar”, tha Bromuich. “Ai duket se beson në shumë gënjeshtra që po thotë”.
Ekziston gjithashtu një vështirësi e madhe politike për të ndjekur penalisht një ish-president.
Shumica e justifikimeve për të mos hetuar ose ndjekur penalisht Trump kanë të paktën një kuptim. Nisja e një fajësimi më pak se tre javë para inaugurimit të Biden mund të duket e kotë.
Si administrata e Biden ashtu edhe Demokratët në Kongres do të jenë plotësisht të zënë duke u marrë me çështjen e shëndetit publik dhe ekonominë e shkatërruar që Trump po lë pas. Përtej sfidave të saj ligjore, një ndjekje federale e Trump do të mundësonte kontrollimin e tij.
Megjithatë, nëse nuk ka asnjë ndëshkim për mashtrimin e Republikanëve, do të ketë më shumë. Struktura e politikës sonë – përparësitë e mëdha të përdorura nga shtetet e vogla dhe votuesit ruralë – do të thotë se demokratët kanë nevojë për shumicë të konsiderueshme për të përdorur pushtetin kombëtar, kështu që ata nuk mund të injorojnë thjesht dëshirat e elektoratit.
Gjatë fajësimit, republikanët që nuk ishin të gatshëm ta penalizonin sjelljen e presidentit, këmbëngulën që nëse amerikanëve nuk do iu pëlqente sjellja e tij ata mund të mos e votonin atë. Amerikanët e bënë, dhe tani partia e Trump po refuzon ta pranojë humbjen. Është e qartë se nuk mund të mbështeteni te zgjedhjet për të thelluar përpjekjet për të përmbysur rezultatin. Vetëm ligji mund ta bëjë këtë…
Opinion nga: Michelle Goldberg
Përkthyer dhe përshtatur nga The Neë York Times/ Konica.al
