Ndoshta elementi më befasues i fjalimit të parë presidencial të Presidentit Joe Biden të Enjten mbrëma ishte ajo që nuk përfshiu dhe nuk tha. Një ditë pas miratimit të legjislacionit më të gjerë vendas në dekada, Biden kaloi vetëm disa minutat e fundit duke mbrojtur Planin e tij të Shpëtimit Amerikan prej 1.9 trilion dollarësh. Pjesa më e madhe e fjalimit të tij ishte një tregim i hollësishëm i përpjekjes për të përmbajtur dhe kontrolluar pandeminë e koronavirusit. Përveç një referimi kalimtar ndaj “mohimit” dhe “heshtjes” së paraardhësit të tij pa emër, politika nuk ishte në rendin e ditës.
Mund të ketë qenë një arsye e mirë për atë vendim. Fjalimi i tij i parë në kohën e parë si president bëri thirrje për një mesazh uniteti – të njëjtin mesazh që ai kishte dhënë gjatë fushatës së tij dhe në inaugurimin e tij. Pa përmendur kundërshtimin unanim të republikanëve ndaj planit të tij. ‘Shitja’ e Planit të tij të Shpëtimit mund të fillonte në çdo kohë, por Biden vendosi qartë se mund të priste një ose dy ditë.
Megjithatë nuk ka dyshim se implikimet politike të planit të tij kanë potencial të jenë asgjë më pak se radikale.
Ishte 11 vjet më parë, pothuajse gjatë ditës, që Kryetarja e Dhomës Nancy Pelosi tha për Obamacare, “ne duhet ta kalojmë faturën në mënyrë që ju të dini se çfarë ka në të”. Ky nocion, i cili dukej i huazuar nga absurdizmi i Mbretëreshës së Zemrave “Fjalia e parë! Vendim më pas!” qasja në Alice in Uonderland, rezulton të ketë qenë edhe më e zbatueshme për Aktin Amerikan të Shpëtimit të kësaj jave. Ishte pas miratimit të projekt-ligjit nga Senati që mësuam dimensionet e plota të legjislacionit më të guximshëm të ambientit të mirëqenies sociale që nga Neu Deal. Më qartë, republikanët e kongresit, të cilët kishin votuar njëzëri kundër nga forca e zakonit, kurrë nuk u shqetësuan për të stërvitur tërbimin e plotë të zjarrit të tyre në një seri dispozitash që e çuan kombin disa hapa në rrugën e demokracisë sociale.
Ekziston një kredi tatimore për fëmijët që në të vërtetë siguron mijëra dollarë në vit për secilin fëmijë – një ide që është debatuar që kur Daniel Moynihan e propozoi atë si një anëtar të administratës së Nixon. Ekziston zgjerimi i konsiderueshëm i subvencioneve për të blerë në kujdesin shëndetësor, së bashku me muajt e hyrjes falas në sigurimin shëndetësor për ata që kanë humbur vendet e tyre të punës dhe sigurimin shëndetësor jo “ilaç i socializuar”, por një hap i rëndësishëm drejt më shumë nënshkrimit publik të kujdesit shëndetësor. Dhe ka një angazhim prej 86 miliardë dollarësh për të mbrojtur pensionet e një milion pensionistëve, planet e tyre me shumë punëdhënës rrezikonin nga paaftësia paguese – madje pa ndonjë shtirje se kjo është e lidhur me pandeminë Covid. Thesht lloji i shpëtimit që mund të prisni në një komb ku puna e organizuar është një pjesë e konsiderueshme e fuqisë punëtore.
Tani, nga perspektiva e politikës, pyetja kryesore është nëse këto dhe provizione të tjera çojnë në një ekonomi të fortë apo e një ekonomie të gërryer nga një rritje e inflacionit. Nga një perspektivë politike, ndikimi i mundshëm i planit të shpëtimit është vështirë të mbivlerësohet; ajo që përfaqëson është mundësia që Partia Demokratike të ketë gjetur një mjet për ta lidhur përsëri me një klasë punëtore dhe të mesme, besnikëria e së cilës është kërcënuar për më shumë se gjysmë shekulli.
Ka një mori forcash centrifugale që tërheqin koalicionin e Partisë Demokratike: Në fillim të viteve 1960, përplasjet për strehimin, vendet e punës, shkollat, krimin dhe mirëqenien ndanë votuesit e klasës punëtore. Qytetet si Berkeley dhe Seattle shfuqizuan ligjet e drejta të strehimit dhe në 1964. Në vitin 1968, fushata e George Uallace për president po godiste akordet përtej Jugut. Fragmentimi i koalicionit Neu Deal ishte shumë në mendjen e Robert F. Kennedy, fushata presidenciale e të cilit bazohej në mbajtjen e saj së bashku. Në javët e tij të fundit, ai filloi të fliste për një çështje që ai besonte se kishte një tërheqje të gjerë: specifikisht, sa nga amerikanët më të pasur shmangën të paguanin një pjesë të drejtë të taksave. Deri në fund të vitit 1968, ndarjet për luftën në Vietnam, trazirat vdekjeprurëse në qytete dhe trazirat në kampuset e kolegjeve ulën pjesën demokratike të votave presidenciale nga 60 përqind në 1964 në 43 përqind; Richard Nixon dhe George Uallace ndanë pjesën tjetër.
Pak më shumë se një dekadë më vonë, “demonët e recesionit” në të gjithë zonën industriale dhe inflacionin dyshifror ndihmuan në kthimin e miliona votuesve në “Reagan Demokratët”, duke çuar në dy fitore të mëdha për Gipper dhe 12 vjet rresht të presidencave të GOP. Gjatë gjithë viteve 1980, demokratët dhe aleatët e tyre intelektualë u përpoqën të përballen me faktin se votuesit duket se preferonin politikat demokratike (mbi kujdesin shëndetësor, arsimin, taksat), por votuan, të paktën në nivelin presidencial për republikanët.
U desh “një lloj tjetër demokratësh” (siç e përcaktoi vetë Bill Clinton) për të fituar përsëri, të paktën përkohësisht, ata që dezertonin Demokratët duke prishur ortodoksitë e partisë së tij mbi krimin dhe mirëqenien, dhe duke u zotuar se “epoka e Qeverisë së Madhe ka mbaruar ” dhe u desh një ndryshim demografik që dha një elektorat gjithnjë e më të bardhë, dhe një grup më liberal të të bardhëve të arsimuar në kolegj, për të tejkaluar (të paktën në termat e votës popullore), prirjen gjithnjë e më republikane të të bardhëve më pak të arsimuar dhe për të vendosur Barack Obama në Shtëpinë e Bardhë. Por, edhe Klinton edhe Obama pësuan dëme të rënda politike në periudhën e tyre të parë nga fakti se betejat e tyre kryesore – për rritjen e taksave nga ana e Klintonit dhe nga një stimul dhe një plan i kujdesit shëndetësor nga Obama – nuk kishin arritur sukses. Ndërsa të dy u rizgjodhën, ato dështime afatmesme patën pasoja të rënda që qëndrojnë.
Me Planin Amerikan të Shpëtimit, Demokratët po ofrojnë diçka shumë ndryshe: një paketë që në kuptimin kryesor është kthim prapa në rrënjët e saj të mbjella së pari në ditët e Andreu Jackson. Është një pohim jo-falje e fuqisë së qeverisë për të ndrequr një sërë ankesash pa ndonjë pohim të politikës së identitetit; ndërsa faktet e zymta të pandemisë nënkuptojnë se ajo ka goditur me forcë të veçantë në komunitetet me ngjyrë, fuqia përmirësuese e qeverisjes u drejtohet viktimave të përcaktuara nga rrethanat, jo nga ngjyra.Potenciali politik këtu është mbresëlënës. Merrni parasysh një periudhë afatmesme të vitit 2022 ku e ardhmja e kredive tani të përkohshme të taksave të fëmijëve është në vijë, dhe ku çdo Shtëpi Republikane dhe Senat në detyrë do të duhet t’i shpjegojnë elektoratit pse votuan kundër tyre. Merrni parasysh votat e dhjetëra mijëra pronarëve të bizneseve të vogla – zemra sipërmarrëse e asaj që republikanët festojnë retorikisht ndërmarrjet e të cilëve mbijetuan për shkak të ligjit të miratuar me një ndarje të qartë partizane. Imagjinoni një Republikan duke argumentuar se vetëm një pjesë e vogël e ligjit adresonte kostot e pandemisë, kur ka prindër të panumërt të fëmijëve të moshës shkollore, punëtorë restorantesh, pronarë dyqanesh me pakicë, nëpunës hoteliresh, këshilltarë të pavarur, të cilët e dinë saktësisht se çfarë u ndodhi kur Covid goditi.
Kjo është një mundësi që republikanët thjesht nuk mund ta kenë imagjinuar, duke pasur parasysh sukseset e tyre afatmesme në garën kundër iniciativave të dy presidentëve të kaluar demokratë dhe faktin se Klintoni dhe Obama shkaktuan katastrofa politike të njëpasnjëshme. Këtë herë, përfitimet e ligjit të ri janë të lehta për t’u kuptuar dhe do të jenë – fjalë për fjalë – në duart e amerikanëve brenda disa javësh. Fusha është mjaft e gjerë për të përfshirë elementët e varfër dhe të mëdhenj të klasës së mesme, prandaj tani ajo gëzon një nivel mbështetjeje pothuajse të paimagjinueshme për një ligj të miratuar në vija të tilla.
Ka plot mënyra që 2022 mund të jetë një tjetër katastrofë Demokratike; mbase inflacioni do të përshpejtohet, ose çështjet e afërta të një kufiri të mbingarkuar dhe krimit në rritje mund të tejkalojnë lajmet e mira ekonomike, ose përpjekjet e Republikanëve për të kufizuar votën në shtet pas shtetit do të provojnë shumë të frikshme. Por ajo që duket qartë është se, ndryshe nga masat e kaluara që kërkonin shumicë të madhe kongresi, një ndryshim rrënjësor në strukturën shoqërore të Shteteve të Bashkuara është bërë një realitet – dhe bashkë me të, një mundësi për Partinë Demokratike që askush nuk mund ta imagjinonte 50 ditë më parë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Politico/ F.H, konica.al
