Kalimi në një sistem global të energjisë që funksionon me energji të rinovueshme sesa qymyr, naftë dhe gaz të fundëm dhe të ndyrë është pa dyshim tema numër një në media, ndonjëherë eklipson edhe pandeminë.
Megjithatë, për të gjitha fjalimet entuziaste, duket se nuk jemi afër për të kryer tranzicionin dhe gjithsesi mund të jetë tepër vonë për të bërë ndonjë gjë në lidhje me ndryshimin e klimës, sipas disa shkencëtarëve të klimës.
“Strukturat e ngulitura të energjisë dhe mbështetja për një industri që po vdes”: këta janë faktorët që mbajnë naftën dhe gazin si burimet kryesore të energjisë në botë, sipas shefit ekzekutiv të një organizate jofitimprurëse mjedisore.
Duke folur për CNBC, Carroll Muffett nga Instituti për Ligjin Mjedisor tha: “Nuk është çështje mungesa e teknologjisë ose paaftësia për ta bërë atë. Nëse në të vërtetë shikoni se cilat janë burimet më të lira të furnizimit me energji tani, nuk është në të vërtetë çështje ekonomike. Ka të bëjë më shumë me strukturat e ngulitura të energjisë dhe mbështetjen e vazhdueshme të industrisë që po vdes”.
Ka shumë të ngjarë që Muffett t’u referohet subvencioneve qeveritare për industrinë e naftës dhe gazit në vende të tilla si Shtetet e Bashkuara ose Britania e Madhe, si dhe shumë kombe në zhvillim. Ajo që ai nuk përmend në komentin e mësipërm, është fakti që qeveria amerikane dhe shumë të tjerë gjithashtu kanë subvencione thelbësore për energjinë e rinovueshme dhe planifikon t’i rritë këto në një përpjekje për të inkurajuar birësimin më të gjerë. Siç shprehet Muffett, tranzicioni i energjisë është “kryesisht çështje e vullnetit politik dhe zgjedhjeve ekonomike”.
Në të vërtetë, është çështje zgjedhjesh politike. Pothuajse çdo autoritet i mirënjohur i energjisë ka thënë vazhdimisht se u takon politikanëve të sigurohen se tranzicioni do të ndodhë duke inkurajuar burimet e rinovueshme dhe dekurajimin e naftës dhe gazit. Kjo, megjithatë, shtron një pyetje dhe pyetja është kjo: nëse burimet e ripërtëritshme do të ishin aq ekonomike sa thonë përkrahësit e tyre, a nuk do të sektori privat t’i përqafonte ata vetë për mundësitë e fitimit, sesa të priste që subvencionet të jepeshin para sipërmarrje në fushë?
Ekziston edhe një pyetje tjetër: nëse burimet e ripërtëritshme janë zgjedhja ekonomike, pse ekonomitë në zhvillim, që do të thotë më të varfëra, të Azisë investojnë aq shumë në kapacitetin e gjenerimit të karburanteve fosile, saqë kërkesa për naftë atje mund të rritet me 25% deri në vitin 2040, sipas Druri Makenzie? Edhe Kina, udhëheqësi i padiskutueshëm global në kapacitetin e energjisë së rinovueshme, po ndërton termocentrale të reja qymyri pavarësisht festimeve të diellit duke u bërë aq i lirë sa qymyri dy vjet më parë. Këto nuk janë pyetje që avokatët më të zëshëm të energjisë së rinovueshme duan të diskutojnë. Ato ndërhyjnë në rrëfimin se dielli dhe era nuk janë vetëm pa emision, por ato janë gjithashtu aq të lira sa karburantet fosile. Po të ishte kështu, sigurisht që do të bënte që lëndët djegëse fosile të ishin të parëndësishme. Mbi të gjitha, nëse dy burime energjie kushtojnë njësoj, por njëra është e rinovueshme dhe tjetra është e fundme, do të kishte kuptimin më të mirë ekonomik të vinte bast në të parën dhe jo të dytën, nga një këndvështrim thjesht pragmatik, edhe pa faktorizimi në emisionet.
E megjithatë, ekonomitë më të varfëra po vënë bast për karburantet fosile ndërsa ato më të pasurat po investojnë miliarda në gjenerimin e energjisë së rinovueshme dhe kapacitetin e magazinimit, dhe në makinat elektrike. Duket se ekziston një shkëputje në sekuencën logjike të argumenteve për tranzicionin e energjisë. Nga njëra anë, dielli dhe era janë më të lira dhe hidrogjeni dhe EV shpejt do të bëhen më të lirë, kështu që do të kishte kuptim që të gjithë të hipnin me ta. Megjithatë, nga ana tjetër, kombet e pasura janë ato që janë më bujare me miratimin e erës dhe diellit, dhe mbështetjen për hidrogjenin dhe EV.
“Aktiviteti njerëzor po nxit ndryshimin e klimës”, tha për CNBC Colm Sweeney, shkencëtari kryesor për Programin e Avionëve të Laboratorit të Sistemit të Kërkimit të Tokës, i Administratës Kombëtare të Oqeanisë dhe Atmosferës së SHBA.
“Nëse duam të zbusim ndikimet më të këqija, do të marrë një fokus të qëllimshëm në uljen e emetimeve të lëndëve djegëse fosile në gati zero dhe madje edhe atëherë, do të duhet të kërkojmë mënyra për të hequr më tej gazrat serë nga atmosfera,” tha ai .
Emetimet e karburanteve fosile përbëjnë pjesën dërrmuese të emetimeve të gazrave serë nga aktiviteti njerëzor në planet. Rritja e përdorimit të tyre pasqyron një rritje të kërkesës për energji dhe kërkesa për energji në botë pritet të vazhdojë të rritet ndërsa popullata globale rritet, e drejtuar, edhe një herë, nga ekonomitë në zhvillim. Kërkesa në rritje e energjisë duket se është e papajtueshme me synimet e Marrëveshjes së Parisit duke pasur parasysh faktorët e mësipërm në lidhje me koston e burimeve të ndryshme të energjisë dhe besueshmërinë e tyre relative, e cila është motivuese e vendimeve për investime.
Ajo që do të thotë kjo është se mënyra e vetme në të cilën ne mund të parashikojmë të përparojmë drejt kufizimit të emetimeve të gazrave serë në ndonjë mënyrë kuptimplotë është duke frenuar kërkesën tonë për energji. Në të vërtetë, një raport akademik i kohëve të fundit nga MB-ja bën thirrje për këtë.
UK FIRES, një program kërkimor që përfshin shkencëtarë nga disa universitete me reputacion dhe biznese nga sektorë me burime të forta, tha në raport se zero neto nuk ishte e mjaftueshme dhe ne duhet të përpiqemi për zero absolute, që do të arrihet, ndër masa të tjera, nga njerëzit që ulin konsumi i energjisë në 60 përqind të niveleve të sotme.
Shkurtimet vullnetare të konsumit të energjisë nuk kanë shumë gjasa, kështu që edhe kjo do të kërkonte veprime politike. Disa tashmë e quajnë veprimin politik për energjinë e rinovueshme një formë të abuzimit të qeverisë. Imagjinoni atë që ata do të quanin politika që i detyrojnë njerëzit të konsumojnë më pak energji sesa janë mësuar të konsumojnë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga RT
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nuk është krizë shëndetësore, por ekonomike”
‘Në kosh’ vite të tëra përparimi në luftën kundër varfërisë
