Parlamenti i Italisë ka miratuar planin e shpenzimeve të Mario Draghi prej 261 miliardë euro (315 miliardë dollarë) për të ringjallur ekonominë e tretë më të madhe të zonës së euros nga rrënojat e pandemisë.
Tani vjen pjesa e vështirë: Zbatimi i reformave të vështira strukturore. Italia ka nevojë për të nxitur rritjen dhe ribalancimin e llogarive publike, dhe për t’i bindur italianët se kjo është rruga e duhur.
Mosarritja për ta bërë këtë do ta detyronte Italinë të rrëzonte dhe shkatërronte planet e Bashkimit Evropian për integrimin e mëtejshëm fiskal.
Produkti i brendshëm bruto i vendit u tkurr 8.9% vitin e kaluar, krahasuar me një rënie prej 6.2% për BE mesatarisht. Më shumë se 120,000 italianë kanë vdekur nga Covid-19, humbja më e madhe në bllok nga virusi.
Pandemia gjithashtu goditi normën e lindjeve tashmë në rënie të Italisë. Kishte më pak foshnje të lindura atje vitin e kaluar sesa në çdo kohë që nga bashkimi. Pothuajse 10% e popullsisë jeton në varfëri absolute.
Për më tepër, virusi goditi Italinë kur ekonomia e tij ende nuk ishte rikuperuar nga kriza financiare, i vetmi vend i BE-së që nuk e bëri këtë.
Nga 1999 në 2019, PBB-ja e Italisë u zgjerua me 7.9%, krahasuar me rritjen midis 30% dhe 45% për Gjermaninë, Francën dhe Spanjën.
Prodhimtaria e saj ekonomike u tkurr me 6.2% midis 2001 dhe 2019, ndërsa në vendet e tjera të Evropës u rrit.
Roma është përfituesi më i madh i fondit të rimëkëmbjes pandemike të BE-së prej 750 miliardë eurosh dhe 261 miliardë euro që ai ka në dispozicion është i pashembullt.
Akoma, detyra është e vështirë, komplekse dhe e rrezikshme.
Shtyllat e planit Draghi janë investimet publike dhe stimujt për të bërë që sektori privat të investojë edhe më shumë.
Ekzistojnë gjashtë “misione” investimesh, duke përfshirë dixhitalizimin dhe ekonominë e gjelbër (duke marrë transport të qëndrueshëm siç janë rrjetet hekurudhore me shpejtësi të lartë).
Jugu i Italisë merr 40% të shpenzimeve totale bazë. Grave u jepet përparësi, siç janë të rinjtë, një në tre prej të cilave është e papunë.
Por shpenzimet janë “detyra” më e lehtë për Draghi .
Detyra e tij më e madhe është plani afatmesëm dhe afatgjatë për të rindërtuar ekonominë italiane në një mënyrë që mbështet rritjen.
Kjo kërkon një reformë të dhimbshme strukturore të drejtësisë, administratës publike, konkurrencës dhe burokracisë.
Kjo do të jetë shumë më e vështirë për t’u arritur sesa gjashtë misionet e investimeve.
Tashmë ka shenja të pakënaqësisë politike: Ligjvënësit u tallën me Draghi këtë javë në senat kur ai lexoi shkurtimisht shënimet e tij.
Por për Italinë nuk ka asnjë Plan B, as nuk ka për Evropën.
Nëse ky plan dështon në Itali, politika fiskale evropiane gjithashtu dështon.
Për fat të keq, Italia është në një rrugë jashtëzakonisht të ngushtë dhe koha e Draghi është e kufizuar.
Shpenzimet nuk mund të shkëputen nga reforma: Italia tradicionalisht ka luftuar për të gjetur mënyra për të shpenzuar fondet e BE-së.
Suksesi i Draghi-t për t’u bërë ndërfaqja midis politikës evropiane dhe politikës kombëtare të Italisë i ka sjellë vendit të tij hapësirë për të marrë frymë.
Për Evropën ai është një garantues që Roma nuk do të paguajë borxhin e saj.
Por, e rëndësishmja, plani i tij ka një jetë më të gjatë se ajo e qeverisë së tij të koalicionit. Legjislatura aktuale e Italisë përfundon në 2023. Plani zgjat deri në 2026.
Ajo që ai me të vërtetë duhet të bëjë tani është të flasë me popullin italian, për të ndërtuar konsensus rreth planit.
Këtu ai përsëri mund të shfrytëzojë përvojën e udhëheqësve të pasluftës në Itali të cilët ndërtuan mrekullinë e saj ekonomike në një përpjekje të përbashkët kombëtare për të përmirësuar “të mirën e përbashkët”.
Nëse projekti i Draghi nuk është në pronësi të publikut, ai kurrë nuk do të bëhet realitet.
Përkthyer dhe përshtatur nga Bloomberg/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BE po luan dhe zjarrin dhe ky është shansi i fundit!
“Super Mario” mund t’i prishë punë dyshes Merkel-Macron!
