Agresioni i fundit i Rusisë përgjatë kufirit të saj tregon pse Kievi ka nevojë për veprim vendimtar nga aleanca.
Trembëdhjetë vjet më parë, udhëheqësit e NATO-s vendosën në samitin e tyre në Bukuresht që Ukraina dhe Gjeorgjia duhet të bëhen në një moment në të ardhmen anëtare të aleancës. Ishte hera e parë që aleanca kishte njohur zyrtarisht perspektivat e anëtarësimit të dy vendeve post-Sovjetike, të cilat kishin treguar gatishmërinë e tyre për të marrë përgjegjësitë e aleatëve të NATO-s.
Takimi i nivelit të lartë të Bukureshtit ishte padyshim një ngjarje historike, por aleatët u ndaluan në dhënien e planeve të veprimit të anëtarësimit në Ukrainë dhe Gjeorgji, të përdorura më parë në zgjerimin e NATO-s në Evropën Qendrore dhe Lindore. Planet e veprimit të anëtarësimit në NATO përfaqësojnë një angazhim nga vendet që aspirojnë të bashkohen për të bërë reforma gjithëpërfshirëse. Ato gjithashtu pasqyrojnë premtimin e aleancës se këto reforma në të vërtetë do të hapin derën e anëtarësimit. Frika nga antagonizimi i Moskës dhe destabilizimi i rajonit i ndaloi aleatët të krijonin një rrugë zyrtare për anëtarësimin e Ukrainës dhe Gjeorgjisë në Bukuresht.
Gjatë këtyre diskutimeve të nxehta, Presidenti rus Vladimir Putin e vuri në pikëpyetje haptazi shtetësinë ukrainase për herë të parë një shenjë paralajmëruese e nënvlerësuar nga aleatët. Disa muaj më vonë, Moska filloi një luftë në Gjeorgji, një skenar i përsëritur në 2014 në Ukrainë.
India është një paralajmërim për pasoja të padëshiruara për ata që kërkojnë të rregullojnë Big Tech në Shtetet e Bashkuara.
Analistët kanë debatuar se çfarë mund të ketë lumturuar nëse aleatët e NATO-s do të kishin marrë një rrugë tjetër në Bukuresht, por në vitet ndërhyrëse realiteti gjeopolitik ka ndryshuar. Perspektiva e një rendi global post-perëndimor është shfaqur kohët e fundit në debate ndërkombëtare dhe aktorët globalë me vlera të ndryshme po fitojnë forcë. Në hapësirën post-sovjetike, lufta midis dy sistemeve të vlerave demokratike dhe autokratike është intensifikuar në të gjithë sektorët. Rezultati i kësaj lufte do të formojë sigurinë ndërkombëtare.
Rusia tani po ndërton praninë e saj ushtarake afër kufirit ukrainas në një shkallë që e ka detyruar Ukrainën dhe vëzhguesit ndërkombëtarë të marrin në konsideratë mundësinë e një sulmi tjetër rus. Qeveritë kryesore kanë bërë deklarata të forta në mbështetje të Ukrainës, duke i bërë thirrje Kremlinit të ndalojë agresionin. Por deklaratat nuk janë të mjaftueshme; Ukraina ka nevojë për veprim vendimtar nga shtetet e përkushtuara ndaj parimeve demokratike dhe rendit të bazuar në rregulla.
Përpjekjet e koordinuara të demokracive mund të përfaqësojnë mënyrën e vetme që ato të mbizotërojnë mbi politikën agresive. Si zëvendës kryeministër i Ukrainës për integrimin evropian dhe euro-atlantik, unë mirëpres iniciativën e presidentit amerikan Joe Biden për të mbajtur një samit të demokracive, si dhe angazhimin e tij për të rivendosur dhe forcuar bashkëpunimin përtej Atlantikut. Tani është momenti që demokracitë mund të përcaktojnë trajektoren e së ardhmes, ashtu si ishte në samitin e Bukureshtit në 2008.
Për të shmangur gabimet e së kaluarës, NATO duhet të ndryshojë gramatikën e saj gjeopolitike. Aleanca duhet të formojë strategjinë e saj të Rusisë jo ndaj Ukrainës dhe Gjeorgjisë, por me ta. Po kështu, Kyiv duhet të jetë në tryezë kur NATO azhurnon vizionin e saj të bashkëpunimit Euro-Atlantik për dekadën e ardhshme. Përshpejtimi i integrimit të Ukrainës në aleancë duhet të jetë një nga elementët kryesorë të kësaj strategjie të rinovuar, e cila do të shpejtojë fitoren e sistemit demokratik perëndimor në hapësirën post-Sovjetike.
Qasja aktuale e NATO-s ndaj Ukrainës, e parashikuar nga integrimi më i thellë në këmbim të më shumë reformave, është e pamjaftueshme dhe injoron forcën gravitacionale të Kremlinit. Si e shohin anëtarët e NATO-s të ardhmen e zonës së saj lindore është një pyetje kritike dhe aleanca tashmë ka mbetur prapa. Moska ka masterplanin e saj gjeopolitik për rajonin dhe më gjerë, dhe e ka zbatuar atë në mënyrë sistematike që nga viti 1991.
Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë Josep Borrell flet për marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara gjatë një seance plenare të Parlamentit Evropian në Bruksel më 11 nëntor 2020.
Si të filloni një epokë të re Trans-Atlantike
Ministri i jashtëm i Bashkimit Evropian shpjegon vizionin e tij për një partneritet të ri SHBA-Evropë për katër vitet e ardhshme.
Nga ana jonë, Ukraina nuk ka dyshime për të ardhmen e saj. Në vitin 2008, udhëheqësit e NATO-s hezituan të bien dakord për një plan veprimi të anëtarësimit pjesërisht sepse qytetarët ukrainas ishin ambivalentë për një hap të tillë. Në atë kohë, paragjykimet për NATO-n të ushqyera nga regjimi Sovjetik dhe të kultivuara nga Rusia ishin gjithnjë të pranishme. Por agresioni i Rusisë në vitet që kur i detyroi ukrainasit të rimendojnë parimet e sigurisë kolektive. Sot shumica e ukrainasve mbështesin integrimin në NATO dhe qeveria do të zbatojë vullnetin e popullit.
Për më tepër, që nga viti 2008 Ukraina është bërë në mënyrë të pakthyeshme demokratike dhe është dorëzuar në reforma në sferat strategjike. Vendi ka ndërtuar institucione të forta anti-korrupsion, e ka bërë tregun e tij të energjisë në përputhje me Bashkimin Evropian, ka filluar një sistem transparent të prokurimit publik dhe ka kryer reforma ushtarake, policore, mjekësore dhe arsimore, ndër të tjera. Partnerët e Kievit kanë njohur progresin, përfshirë NATO-n. Ky ndryshim demokratik është ai që irriton më shumë Kremlinin. Rusia nuk i frikësohet një kufiri të përbashkët me NATO-n, por i trembet një kufiri të përbashkët me demokracinë, kërcënimi real për regjimin e saj autoritar dhe kleptokratik.
Ukrainasit mund të zhgënjehen në pavendosmërinë e NATO-s, veçanërisht përpara vendosmërisë së tyre. Mbi të gjitha, integrimi Euro-Atlantik nuk është një shpërblim për reformat e duhura. Isshtë mënyra e vetme që Ukraina të ketë sukses si një shtet që mund të mbrojë qytetarët e saj dhe territorin e saj. Në Ukrainë nuk ka iluzione se dikush tjetër do të luftojë për ne. Në të njëjtën kohë, një rrugë e qartë drejt anëtarësimit në NATO do të bëhet një faktor kryesor në transformimin e hapësirës post-Sovjetike në një hapësirë të sigurt, demokratike.
Isshtë koha e kaluar që udhëheqësit e NATO-s të fillojnë konsultimet për të hartuar një rrugë drejt anëtarësimit për Ukrainën, siç u zotuan në 2008.
Në dritën e transformimit institucional dhe politik të Ukrainës, është koha e kaluar që udhëheqësit e NATO-s të fillojnë konsultimet për të hartuar një rrugë drejt anëtarësimit, siç u zotuan në vitin 2008. Qëllimi ynë i përbashkët është të përballemi me kundërshtarët tanë në rajon: autoritarizmin dhe agresionin. Nuk ka vend më të mirë për të filluar sesa mbështetja e përpjekjeve të Ukrainës për të forcuar krahun lindor të NATO-s duke ecur përpara me hartën e saj drejt anëtarësimit. Nëse NATO nuk dëshiron ta luajë Rusinë në Rusi, aleanca duhet të veprojë. Moska, në fund të fundit, nuk do të kalojë radhën e saj.
Bota ka ndryshuar rrënjësisht dhe kërcënime të reja janë shfaqur që kur NATO u themelua mbi 70 vjet më parë. Por kufiri kryesor që mbron aleanca, demokracia nuk ka ndryshuar dhe është i ndarë midis Ukrainës dhe NATO-s. Fillimi i negociatave për t’i dhënë Ukrainës një plan veprimi të anëtarësimit do ta forcojë atë.
Ne duhet të jemi të vendosur dhe të përpiqemi që Evropa të mund të thotë vërtet se është e tërë, e begatë, e lirë dhe në paqe. Siç kanë treguar 13 vitet e fundit, gjeopolitika nuk toleron një vakum të ideve dhe vendimeve. Nëse ne nuk u ofrojmë atyre, kundërshtarët tanë do ta bëjnë në vendin tonë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ F.H Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
