Këtë javë Presidenti Biden zbuloi Planin për ndihmesën e Familjeve Amerikane, i cili zgjeron aksesin në arsim, ul koston e kujdesit për fëmijët dhe mbështet gratë në forcën e punës.
Ai bën thirrje për shpenzime federale dhe kredi tatimore prej 1.8 trilionë dollarësh gjatë kësaj dekade që do të financohen pjesërisht nga taksat për familjet me të ardhura të larta.
Objektivi i deklaruar është të ndihmojë miliona amerikanë të fitojnë aftësitë dhe fleksibilitetin e punës për të mbështetur familjet me të ardhura të mesme.
Plani zgjeron programet e të drejtave duke ofruar arsimim universal dhe shkollim falas për kolegjet e komunitetit. Ai gjithashtu shtrin kredinë për taksën e fëmijëve deri në vitin 2025 dhe siguron mbështetje shtesë për kujdesin e fëmijëve dhe për tarifat e paguara familjare / mjekësore.
Ky propozim vjen pas Planit Amerikan të Punëve, i cili arrin në 2.3 trilionë dollarë për të financuar infrastrukturën publike dhe për të krijuar miliona vende të reja pune. Përfshirë planin e ndihmës 1.9 trilionë dollarë COVID-19 të miratuar në Mars, tre iniciativat kryesore të administratës së Bidenit kapin gjithsej më shumë se 6 trilionë dollarë.
Një tipar i përbashkët bie në sy: Gjegjësisht, parimi udhëzues në secilin rast ka tentuar të jetë sa më i shtrirë në vend se të synojë shpenzimet atje ku është më e nevojshme.
Fatura e ndihmës COVID, për shembull, siguroi pagesa mbështetëse për shumë familje që nuk u ndikuan negativisht nga pandemia dhe që kursyen një pjesë të mirë.
Në mënyrë të ngjashme, shumica e planit të propozuar të infrastrukturës përmban shpenzime në zona që tradicionalisht nuk mendohen si infrastrukturë. Në rastin e Planit të Familjeve Amerikane, shkollimi falas ofrohet për të gjithë ata që ndjekin kolegjet dhe komunitetit, pavarësisht nga të ardhurat e familjeve të tyre.
Logjika prapa këtyre propozimeve duket të jetë se ka mbështetje publike për to, dhe se më shumë është pozitive. Duke dëgjuar Biden të artikulojë qëllimet e administratës së tij këtë javë, mesazhi i qartë është se Shtetet e Bashkuara mund t’i bëjnë të gjitha.
Kjo të kujton mesin e viteve 1960, kur Presidenti Johnson filloi një “Luftë kundër Varfërisë” ndërsa luftonte gjithashtu Luftën e Vietnamit në besimin se SHBA mund të kishte më shumë armë dhe më shumë fuqi. Por, siç mësuam më pas, kjo nuk bën për një politikë të mirë publike.
Një problem me dështimin për t’i dhënë përparësi shpenzimeve është se ato çojnë drejt shpërndarjes së dobët të burimeve.
Kur shpenzimet federale filluan në vitet 1960, Johnson kërkoi përdorimin e Sistemit të Buxhetimit të Programit të Planifikimit të Departamentit të Mbrojtjes (PPBS) në të gjithë degën ekzekutive për të vlerësuar përparësitë e shpenzimeve. Por ky eksperiment në fund të fundit dështoi përballë një rezistence të fortë të agjencisë.
Që atëherë, nuk ka pasur asnjë përpjekje sistematike për të vlerësuar kostot dhe përfitimet e programeve qeveritare. Si pasojë, është e vështirë të përcaktohet nëse programet federale po përmbushin objektivat e tyre të deklaruara në një mënyrë efikase.
Me sa duket, kjo duhet të jetë më e lehtë për t’u vlerësuar për projektet e infrastrukturës publike sesa për programet sociale, por administrata e Biden nuk ka zbuluar se si do ta bëjë këtë.
Një problem tjetër është se propozimet e Biden nuk janë financuar plotësisht dhe do të zgjerojnë deficitin buxhetor federal, i cili aktualisht është në një shifër të lartë të pasluftës me 14 përqind të PBB-së.
Republikanët i kundërshtojnë ato me arsyetimin se ato po financohen nga rritja e taksave për korporatat amerikane dhe tatimpaguesit me të ardhura të larta. Por nëse norma e taksës së korporatave rritet në 25 përqind sesa 28 përqind për të miratuar legjislacionin, rritjet e taksave të korporatave do të mbulonin vetëm rreth gjysmën e shpenzimeve të faturës së infrastrukturës.
Në mënyrë të ngjashme, rritja e propozuar e taksave për familjet mbi 400,000 dollarë të të ardhurave vjetore do të mbulojë vetëm rreth gjysmën e financimit të Planit të Familjeve Amerikane. Pjesa më e madhe është parashikuar të vijë nga rritja e zbatimit të taksave IRS.
Ithtarët kanë argumentuar se tani është një kohë e mirë për të shtuar shpenzimet federale, sepse normat e interesit janë jashtëzakonisht të ulëta.
Por ndryshe nga lehtësimi i COVID, shpenzimet për faturën e infrastrukturës dhe Planin e Familjeve Amerikane do të ndodhin gjatë një dekade dhe kërkojnë financim të vazhdueshëm. Bonot e thesarit tashmë janë rritur me rreth 80 pikë bazë këtë vit, dhe ato ka të ngjarë të rriten në nivele më normale në të ardhmen, pasi ekonomia të rritet dhe të shfaqen presione të inflacionit.
Një problem i tretë është i natyrës politike. Gjegjësisht, Biden po kërkon të miratojë planin më gjithëpërfshirës të shpenzimeve që nga vitet 1960 kur demokratët kanë vetëm shumicat e hollë në Dhomën dhe Senatin. Sipas Cornerstone Macro (29 Prill), Biden po përpiqet t’i ketë të gjitha: “ai po urdhëron gjithçka në menu”.
Kjo strategji paraqet disa rreziqe. Njëra është se kompleksiteti i dy planeve të paraqitura do të marrë më shumë kohë për të kaluar legjislacionin sesa orari i verës që parashikon presidenti.
Tjetra është që axhenda më e guximshme dhe më e diskutueshme është, aq më i madh është rreziku se legjislacioni nuk do të miratohet.
Në fund, politika e mirë publike kërkon balancimin e nevojave për përgjegjësi personale dhe përgjegjësi sociale.
Megjithëse duket se ka mbështetje popullore për rritjen e programeve qeveritare sot, votuesit e lëkundur mund të ndryshojnë mendje nëse përcaktojnë se lavjerrësi ka lëvizur shumë larg.
Siç do ta zbulojë Presidenti Biden, pjesa e lehtë e qeverisjes është identifikimi i nevojave të denja publike; pjesa e vështirë është pagesa për programet publike dhe sigurimi që ato përmbushin objektivat e tyre.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Affairs/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
