Presidenti Biden i tha botës se lufta më e rëndësishme e shekullit 21 ishte midis demokracive dhe autokracive – dhe ai premtoi se Shtetet e Bashkuara do të drejtonin luftën.
Tetë muaj në presidencën e tij, autokratët janë anë marshim. Ndërsa demokracitë shemben, po ashtu edhe aspiratat e miliona njerëzve për dinjitet, liri dhe liri më të madhe.
Afganistani është vetëm shembulli i fundit. Le të shpresojmë se është i fundit.
Biden bëri fushatë për ta kthyer Amerikën në pozicionin e saj si një udhëheqëse e botës së lirë dhe si një kampione për të drejtat e njeriut, të drejtat e grave, sundimin e ligjit dhe aftësinë e njerëzve për të ndikuar në mënyrën se si qeverisen.
Si president, ai ka thënë vazhdimisht se avancimi i këtyre vlerave është sfida përcaktuese e kohës sonë.
“Ne jemi në një garë – jo me Kinën në vetvete, por një garë me autokratët, qeveritë autokratike në të gjithë botën, nëse demokracitë mund të konkurrojnë apo jo me ta në shekullin 21 që ndryshon me shpejtësi,” tha ai ndërsa takohej me të tjerë udhëheqësit kryesorë demokratikë në samitin e Grupit të Shtatë në qershor.
“Autokratët nuk do të fitojnë të ardhmen”, tha Biden gjatë fjalimit të tij në prill në një sesion të përbashkët të Kongresit.
Deri më tani, autokracia ka përparuar në disa vende.
Tani, miliona njerëz të pafajshëm në Afganistan po shikojnë që liritë dhe të drejtat e tyre të zhduken para syve të tyre. Sigurisht, qeveria që iku nga talebanët që po përparonin ishte jashtëzakonisht problematike, pa legjitimitet të plotë demokratik.
Por miliona afganë kishin jetë më të mirë sepse gëzonin më shumë të drejta dhe më shumë liri se më parë – deri këtë javë.
Në fjalimin e tij para kombit të hënën, Biden tha se ndërhyrja amerikane në Afganistan nuk ishte në fakt pjesë e luftës së madhe mes autokracive dhe demokracive.
“Asnjëherë nuk është dashur të krijohet një demokraci e unifikuar dhe e centralizuar,” tha ai. “Interesi ynë i vetëm jetik kombëtar në Afganistan mbetet sot ai që ka qenë gjithmonë: parandalimi i një sulmi terrorist në atdheun amerikan.”
Kur bëhet fjalë për Afganistanin, Biden kalon nga të qenit idealist në realist.
Zyrtarët e administratës Biden këmbëngulin se qeveria amerikane do të përdorë të gjitha mjetet (jo -ushtarake) të fuqisë kombëtare për të bindur talebanët të respektojnë zakonet dhe normat ndërkombëtare siç janë të drejtat e grave.
Ata reklamojnë deklaratat e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për të forcuar besueshmërinë e atij premtimi (pa vënë në dukje ironinë që nënshkruesit përfshijnë diktatura brutale).
Por fakti që mijëra profesionistë afganë po ikin dëshpërimisht nga Kabuli këtë javë ilustron zbrazëtinë e rrotullimit të administratës Biden.
Gazetarët, gjyqtarët, punonjësit e ndihmës, akademikët dhe drejtuesit e tjerë të shoqërisë civile që besonin se do të mbështeteshin në luftën e tyre për një jetë më të mirë, nuk i besojnë më Shteteve të Bashkuara.
Nëse ata arrijnë të ikin para se të vriten, ata nuk do të kthehen.
Sigurisht, afganët, si çdo popull tjetër, duhet t’i japin përparësi sigurisë. Por lufta për dinjitetin dhe lirinë e lirisë është universale. Afganët nuk do të ndalojnë kurrë përpjekjet për t’i arritur ato gjëra.
Zhurma e Biden për tërheqjen dhe evakuimin e Kabulit, e cila është në vazhdim, gjithashtu minon zotimin e tij për të riparuar aleancat me demokracitë e tjera perëndimore.
Shtetet e Bashkuara i lanë baltë aleatët tanë perëndimorë. Tani ata po përpiqen të shpëtojnë jetën e qytetarëve të tyre në Afganistan.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A është kthyer Amerika?
Aleatët dhe armiqtë po e testojnë Biden-in!
A do Biden t’iu japë fund ‘luftërave të përhershme’?
