Shumë vëmendje kohët e fundit është përqendruar në një gjeneratë të re të armëve të njohur si “hipersonike”.
Vetë fjala krijon një ultra-shpejtësi të frikshme.
Kina, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia po punojnë për to. Ato paraqesin rreziqe dhe sfida të veçanta, por duhet të kuptohen më mirë për atë që janë dhe nuk janë.
Në përgjithësi, automjetet hipersonike lëvizin nëpër atmosferë drejt një objektivi me bazë tokësore me të paktën pesë herë shpejtësinë e zërit, ose rreth 3,800 milje në orë.
Kjo është e shpejtë, por një raketë balistike ndërkontinentale, siç është Minuteman III amerikan, lëviz me rreth 15,000 kilometra në orë.
Pra, një ICBM mund të dërgojë një bombë bërthamore përtej oqeaneve në 30 minuta, skenari “makth” që në fillim të Luftës së Ftohtë.
Një raketë balistike në thelb shkon lart dhe më pas lëshon bomba që bien në tokë, ndërsa automjeti me rrëshqitje hipersonike merr një trajektore më të ulët dhe mund të manovrohet, duke e bërë atë të aftë të futet fshehurazi nën radarin e paralajmërimit.
Kjo është arsyeja pse disa analistë besojnë se hipersonikët mund të ndryshojnë taktikat luftës – duke krijuar stimuj për të goditur një kundërshtar pa paralajmërim.
Por të tjerët theksojnë, me të drejtë, se Kina, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara tashmë kanë flota ICBM-sh të gatshme për të goditur objektivat me shpejtësi të jashtëzakonshme, kështu që dimensioni i shpejtësisë nuk është aq i ri.
Kina dihet se ka një program aktiv për zhvillimin e armëve hipersonike, dhe oreksi i saj për modernizimin e armëve është në rritje.
Më 16 tetor, Financial Times raportoi se Kina në gusht kishte dërguar një mjet rrëshqitës hipersonik me aftësi për armë bërthamore në orbitë, ku rrethonte Tokën, dhe më pas e drejtoi atë drejt një objektivi tokësor, që përfaqëson një kërcim në teknologji.
Duket sikur Kina mund të ketë kombinuar një orbitë hapësinore me një automjet hipersonik.
Teknologjia e orbitimit të një sistemi armësh nuk është e re; Bashkimi Sovjetik ndërtoi një në vitet 1960.
Shtetet e Bashkuara kanë vendosur një sistem të kufizuar anti-raketor me bazë tokësore në Alaska dhe Kaliforni, duke thënë se synohet të ndalojë një sulm raketor nga Koreja e Veriut.
Por duket se ka të ngjarë që Kina dhe Rusia po zhvillojnë sisteme asimetrike, si hipersonika ose raketa bërthamore e Rusisë “Burevestnik” si një mënyrë e mundshme për t’iu shmangur mbrojtjes nga raketat amerikane.
Ndërkohë, Shtetet e Bashkuara po zhvillojnë sisteme hipersonike jo bërthamore që mund të përdoren për sulme të menjëhershme kundër objektivave në konfliktet rajonale.
Përpjekja e Kinës për hipersonikë është vetëm një arsye më shumë që Shtetet e Bashkuara duhet të vazhdojnë të përpiqen të sjellin Kinën në tryezën e kontrollit të armëve dhe ta mbajnë Rusinë të angazhuar.
Temat e mundshme duhet të mbulojnë të gjitha llojet e sistemeve të armëve, duke përfshirë hipersonikën dhe mbrojtjen nga raketat. Klima nuk është shumë premtuese për negociatat, por alternativa është një garë armatimi, ose më shumë se një.
Përkthyer ose përshtatur nga The Washington Post/ konica.al
