Bota përballet me një sërë kërcënimesh serioze – nga nacionalizmi përjashtues tek konkurrenca e fuqive të mëdha deri tek pabarazia në rritje – që po e pengojnë komunitetin ndërkombëtar të punojë së bashku për të zgjidhur sfida të tjera komplekse, si shpërndarja e vaksinave për COVID-19 dhe ritmi i përshpejtuar i ndryshimi i klimës.
Por krizat globale kërkojnë zgjidhje globale, dhe me raportin e tij të shumëpritur, Axhenda jonë e Përbashkët, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres ka përshkruar një vizion të ri për bashkëpunim shumëpalësh.
E shkruar si përgjigje ndaj angazhimeve të miratuara në Asamblenë e Përgjithshme të 75-të të OKB-së vitin e kaluar, Axhenda jonë e përbashkët është një thirrje qartësuese për qeverisje globale më të mirë dhe më gjithëpërfshirëse – i nevojshëm për të ndërtuar një të ardhme më të gjelbër, më të barabartë dhe më të sigurt.
I pazakontë në gjatësi, përmbajtje dhe shtrirje për një raport të OKB-së, ai ofron një sërë idesh premtuese për një strategji të guximshme, por pragmatike për transformim.
Rekomandimet e Guterres vendosin një premisë për përshpejtimin e zbatimit të marrëveshjeve ekzistuese ndërkombëtare, duke filluar me marrëveshjen e klimës së Parisit 2015 dhe Axhendën 2030 për Zhvillim të Qëndrueshëm.
Përtej këtyre nismave të rëndësishme për të mbrojtur të përbashkëtat tona globale, krijimi i një forumi të ri për menaxhimin e tyre është bërë një imperativ moral dhe praktik.
Për më tepër, Guterres ka miratuar propozimin e Club de Madrid për një Samit Social Botëror në 2025 për të shqyrtuar shkaqet e rritjes së varfërisë, për të vlerësuar zhvillimet që kanë kontribuar në pabarazinë e të ardhurave dhe për të inkurajuar politikat e nevojshme për të siguruar një shoqëri më të barabartë.
Diskutimet në samit duhet të ndërtojnë vrullin për zbatimin e plotë të Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm dhe të sigurojnë që zhvillimi ekonomik pas COVID-it të jetë me bazë të gjerë dhe të gjelbër.
Një kontratë e re sociale globale për të trajtuar varfërinë, pabarazinë në rritje dhe përkeqësimin e krizës klimatike do të kërkojë përfshirjen e shoqërisë civile dhe Guterres ka të drejtë të theksojë rolin e saj në arritjen e një solidariteti më të madh ndërkombëtar.
Ai gjithashtu vëren nevojën për të mbështetur kontributin në rritje të qytetarëve në veprimet kolektive brenda dhe përtej kufijve.
Është inkurajuese që Axhenda jonë e përbashkët propozon pika qendrore të dedikuara për shoqërinë civile brenda të gjitha entiteteve të OKB-së.
Por duhet më shumë. Një pozicion i tillë do të siguronte harmonizim, raportim të nivelit të lartë dhe akses edhe më të madh në të gjithë sistemin për organizatat e shoqërisë civile në vendimmarrjen dhe programimin e OKB-së.
Realizimi i agjendës ambicioze të Guterres për multilateralizëm më gjithëpërfshirës, të rrjetëzuar dhe efektiv kërkon një strategji të orkestruar.
Qëllimi duhet të jetë rindërtimi dhe rritja e besimit të qytetarëve në institucionet e tyre të përbashkëta, në mënyrë që sistemi global të mund të veprojë në mënyrë më efektive në çështjet kryesore me të cilat përballet komuniteti ndërkombëtar.
Nisma e Guterres për të thirrur një Samit të së Ardhmes në fillim të Asamblesë së Përgjithshme 78 në Shtator 2023 është një fillim i mirë drejt përmirësimit të arkitekturës së qeverisjes globale.
Si pjesë e përgatitjeve për samitin, ne mbështesim thirrjen e sekretarit të përgjithshëm për një bord këshillues të nivelit të lartë të udhëhequr nga ish krerët e shteteve ose qeverive.
Qëllimi i këtij organi do të ishte identifikimi i të mirave publike globale që kanë më shumë nevojë për përmirësime të qeverisjes.
Bordi këshillues do të sillte gjithashtu një perspektivë të balancuar politike në përgatitjet.
Në të njëjtën kohë, konsultimet që çojnë në samit mund të ndihmojnë në përsosjen e propozimeve të Guterres mbi një Agjendë për Paqe, një Kompakt Global Dixhital, një Deklaratë për Gjeneratat e Ardhshme dhe një Platformë të re Emergjence për mbledhjen e aktorëve kryesorë në mbarë botën për t’iu përgjigjur krizave komplekse.
Secila prej këtyre – si dhe propozimet e ndërlidhura, me ndikim të gjerë të inovacionit të qeverisjes globale që ne kemi mbështetur – meritojnë konsideratë serioze nga shtetet anëtare të OKB-së dhe së bashku përbëjnë bazën për një sipërmarrje ambicioze, dyvjeçare me shumë palë të interesuara, duke kulmuar në samitin e vitit 2023.
Ne u bëjmë thirrje udhëheqësve botërorë që t’i kushtojnë vëmendje vizionit të sekretarit të përgjithshëm për të ardhmen dhe rekomandimit përkatës të 50 ish-ministrave të qeverisë dhe zyrtarëve të lartë të OKB-së për “një proces të përkushtuar ndërqeveritar” për të “forcuar dhe reformuar makinerinë ligjore dhe institucionale të sistemit të OKB-së .”
Duke mobilizuar aktorë të ndryshëm në mbarë botën – duke përfshirë politikëbërësit, aktivistët, akademikët dhe biznesmenët – komuniteti ndërkombëtar mund të sigurojë që mandati për të formësuar kolektivisht “të ardhmen që duam” i miratuar në Asamblenë e Përgjithshme të vitit të kaluar të bëhet realitet.
María Fernanda Espinosa, një ish-presidente e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, është bashkëkryetare e Koalicionit për komitetin drejtues të OKB-së Ne kemi nevojë.
Danilo Türk, një ish-president i Sllovenisë, është President i Club de Madrid, një organizatë e më shumë se njëqind ish-presidentëve dhe kryeministrave të zgjedhur në mënyrë demokratike.
