Në përpjekjen e tij për ta kthyer Turqinë në një fuqi të domosdoshme në të gjithë Lindjen e Mesme, Afrikën veriore dhe Azinë Qendrore, dhe për të siguruar që sundimi i tij pothuajse një njeri të jetë i pakundërshtueshëm, Rexhep Tajip Erdogan po zbulon se ka më pak hapësirë për manovrim sesa do të dëshironte.
Jo për herë të parë, javët e fundit ai është përballur në mënyrë të pakëndshme me SHBA-në, aleatin zyrtar afatgjatë të Turqisë brenda NATO-s dhe aleatin e saj episodik të komoditetit, Rusinë.
Erdogan ishte nxitur nga një sërë suksesesh të dukshme për politikën e tij të jashtme, duke sfiduar jo vetëm Uashingtonin dhe Moskën, por edhe shtetet anëtare të BE -së, në të cilat Turqia është ende zyrtarisht kandidate për anëtarësim.
Duke përdorur dronët, milicitë dhe mercenarët si dhe forcat turke, ai ktheu rrjedhën e luftës civile në Libi (me Rusinë dhe Francën në anën tjetër); ndihmoi shtetin turk të Azerbajxhanit të rimarrë territorin e diskutuar nga Armenia (në Kaukaz, të cilin Rusia e konsideron sferën e saj të ndikimit); dhe po hedh rrënjë në veri të Sirisë në enklava nga të cilat po i shtyn luftëtarët kurdë të aleatëve amerikanë.
Aty ku Ankaraja pohon pohimin e drejtë të ndikimit turk, aleatët e saj në NATO shqetësohen për përpjekje për hegjemoni rajonale.
Alarmi i tyre – dhe ai i Rusisë – është rritur si rezultat i pretendimeve detare të Turqisë për shtrirje të mëdha të Detit të Zi, Egjeut dhe Mesdheut lindor, nën një doktrinë të gjerë të njohur si “atdheu blu” (“mavi vatan”).
Erdogan ka treguar se mund ta zbusë aventurizmin e tij me pragmatizëm.
Por ndërsa Turqia dhe fqinji i saj shekullor dhe kundërshtar Greqia duhej të rinisnin negociatat të mërkurën, marina e saj kohët e fundit organizoi dy përplasje detare me anijet eksploruese greke qipriote.
Por, ndërsa është e lehtë të ecësh kundër një BE -je që fryn nxehtë dhe ftohtë, lundrimi midis SHBA -së dhe Rusisë ofron më pak hapësirë për të lëvizur siç i është kujtuar Erdoganit kohët e fundit.
Për aq sa Donald Trump, ish -presidenti amerikan, kishte një politikë të jashtme koherente, ajo shërbeu si një mburojë për Erdoganin.
Gjërat me Joe Biden janë ndryshe. Turqia dhe Amerika kanë qenë prej kohësh në mosmarrëveshje. Kjo ka të bëjë kryesisht me aleancën amerikane me forcat kurde siriane që ende kontrollojnë pjesën më të madhe të Sirisë verilindore dhe janë të lidhura me kryengritësit kurdë të PKK-së, dhe blerjen e Ankarasë të sistemit të mbrojtjes ajrore S-400 nga Moska, e parë nga strategët e aleancës si një qyqe në folenë e Natos.
Por tani Erdogan është indinjuar që Biden nuk gjeti kohë për ta parë në Nju Jork në Asamblenë e Përgjithshme të OKB -së. “Nuk mund të them se gjërat kanë filluar mirë me Biden,” tha ai, duke kërkuar një rimbursim për dëbimin nga konsorciumi i ri i NATO-s i avionëve luftarakë F-35 dhe zotimin jo vetëm për të blerë më shumë S-400, por për të thelluar lidhjet mbrojtëse me Rusine në zonat nga aeroplanët në nëndetëse.
Deklaratat e Erdoganit mund të jenë krijuar për të zbutur marrëdhëniet e tij me Vladimir Putin.
Megjithatë takimi me presidentin rus në vendpushimin e Detit të Zi në Soçi ishte jashtëzakonisht i shkurtër, veçanërisht pas një pauze 18-mujore në ato që kishin qenë kontakte të rregullta. Përfundoi pa konferencën e zakonshme për shtyp, në të cilën dy burrat e fortë shfaqën admirimin e tyre të ndërsjellë.
T Në OKB, Erdogan përsëriti se Turqia nuk do ta njohë kurrë aneksimin e Krimesë nga Rusia në vitin 2014. Ai gjithashtu ka rënë dakord për të furnizuar Ukrainën me dronë turk Bayraktar TB2-arma vendimtare në Libi dhe luftën e Azerbajxhanit në territorin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakh.
Rusia gjithashtu ka kryer dhjetëra sulme ajrore në Sirinë veriore – duke theksuar se prania e Turqisë në katër zona atje përfundimisht ka nevojë për bekimin e Putinit.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ konica.al
