Hera e fundit që Italia tërhoqi vëmendjen e spekulatorëve ndërkombëtarë ishte në vitin 2018, me borxhin e qeverisë së vendit pas zgjedhjes së një koalicioni anti-populist euro.
Kostot e huamarrjes italiane u rritën, fitimet e mëdha tregtare bene qe investitorë si miliarderi Alan Howard, bënë që Matteo Salvini, zëvendëskryeministri i atëhershëm nga partia e Lidhjes kundër emigracionit, të tërbohej kundër asaj që ai pretendonte se ishte një komplot financiar global.
Tani Italia po tërheq sërish vëmendjen e investitorëve, por për arsye krejtësisht të kundërta.
Për dy dekada, gjatë të cilave Italia nuk është rritur aspak në terma realë, ajo është paguar të jetë pesimiste për ekonominë e tretë më të madhe të eurozonës.
Kushdo që blen aksione italiane në fillim të vitit 1999, viti në të cilin vendi u bashkua me monedhën e përbashkët, ka humbur një të pestën e investimit të tyre.
Sot optimizmi është me bollëk. Norma që qeveria italiane paguan për të marrë hua për dhjetë vjet është afër nivelit më të ulët historik.
Pjesa më e madhe e kësaj, natyrisht, është për shkak të emërimit të papritur të Mario Draghit si kryeministër në fillim të këtij viti.
Ish-presidenti i njohur i Bankës Qendrore Evropiane është i armatosur me një shumicë dërrmuese parlamentare për qeverinë e tij të unitetit, ka fituar miratimin për një program ambicioz të reformës kombëtare dhe është i mbushur me pothuajse 200 miliardë euro para për rimëkëmbjen e BE-së.
Pas mosfunksionalitetit dhe skandaleve të viteve të Berlusconit, premtimit jetëshkurtër të Matteo Renzit dhe turbullirave të koalicionit Liga-Pesë Yjet 2018, politika italiane më në fund ka gjetur diçka që i afrohet stabilitetit.
“Nuk më kujtohet hera e fundit që pamë këtë nivel interesi të huaj”, raportoi së fundmi një bankier me bazë në Itali.
Por në korridoret e pushtetit të Romës, disa janë tashmë të shqetësuar për të ardhmen e projektit të Draghit.
Arsyet janë të dyfishta.
E para është se qeveria aktuale do të zgjasë më së shumti deri në qershor 2023, kur duhen mbajtur zgjedhje të reja dhe Draghi do të largohet.
Më pas, politika italiane pritet të kthehet në ashpërsinë e saj të zakonshme, duke rrezikuar potencialisht programin e reformave dhe investimeve.
Papritur, 20 muaj nuk ndihen shumë larg.
Arsyeja e dytë po afrohet edhe më shpejt.
Në fillim të vitit të ardhshëm mandati i presidentit italian Sergio Mattarella, njeriu përgjegjës për rekrutimin e Draghit, do të përfundojë.
Kush do ta zëvendësojë atë, apo nëse mund të bindet disi për të zgjatur mandatin e tij deri në vitin 2023, është tema e bisedës mes ekspertëve italianë.
Deri më tani nuk ka pasur asnjë sinjal nga ish-bankieri qendror i padepërtueshëm për qëllimet e tij.
Ndërkohë politikanët e Italisë janë të ndarë.
Partia Demokratike e qendrës së majtë e udhëhequr nga Enrico Letta duket se favorizon që Draghi të qëndrojë si kryeministër deri në zgjedhjet e vitit 2023, duke udhëhequr lëvizjen e reformave, në vend që të marrë postin si president në fillim të vitit të ardhshëm.
Nga ana tjetër, Lidhja e Matteo Salvinit, si pjesa e PD e koalicionit të unitetit, është më e hapur që Draghi të bëhet president brenda pak muajsh.
Një ndryshim mund të përshpejtojë zgjedhje të reja që e djathta, duke përfshirë Ligën dhe Vëllezërit e ekstremit të djathtë të Italisë, duket se do t’i fitojë.
Por nuk ka të bëjë vetëm me rimarrjen e pushtetit nga një kryeministër teknokratik.
Si president, Draghi do të vepronte si arbitri i fundit politik i Italisë. Salvini kujton reagimin e investitorëve ndërkombëtarë në vitin 2018 ndaj koalicionit euroskeptik në të cilin ai shërbeu si zëvendëskryeministër.
E djathta nacionaliste e Italisë, thotë Francesco Galietti, një analist i rrezikut politik, “nuk dëshiron të gjendet përballë një tronditje tjetër të këtij lloji, as zemërimit që pason nga tregjet e kapitalit, Brukselit (dhe Frankfurtit)”.
“Me Draghin si president”, thotë ai, “ideja është që, pavarësisht se kush fiton zgjedhjet e ardhshme, Draghi mund të ‘normalizojë’ çdo forcë që hyn në parlament”.
A do të shkëmbejë Draghi një vit të fundit të rimëkëmbjes së Italisë si kryeministër në një përpjekje për të mbrojtur stabilitetin afatgjatë të vendit si president?
E gjithë kjo krijon një zgjedhje të vështirë dhe të afërt për të dhe këdo tjetër që vë bast mbi ringjalljen ekonomike të Italisë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ konica.al
