Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, po gjendet në një situatë shumë të vështirë, pasi ndërkombëtarët në javët në vazhdim nuk do ta tolerojnë politikën e tij me dy karrige. Parlamenti Evropian, të martën e 9 majit, pritet të fillojë planin për të “zbutur” Vuçiçin me forcë. Në Parlamentin Evropian eurodeputetët pritet t’i bëjnë thirrje Serbisë që të harmonizohet me sanksionet e BE-së kundër Rusisë dhe të mirëpresë kërkesën e Kosovës për anëtarësim në BE. “Me normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës si prioritet dhe parakusht për anëtarësimin e të dyja vendeve në BE, eurodeputetët do të nxisin Serbinë dhe Kosovën që të angazhohen në Dialogun Beograd-Prishtinë për të bërë përparim në këtë drejtim”, thuhet në njoftimin e Parlamentit Evropian. Në takimin e radhës së nivelit të lartë në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, Albin Kurti dhe Aleksandër Vuçiç, miratuan deklaratën për Personat e Pagjetur dhe u njoftuan me draft-statutin e parë për Asociacionin e Komunave me Shumicë serbe, e cila u prezantua nga Ekipi Menaxhues për hartimin e draft-statutit të këtij mekanizmi i udhëhequr nga deputetja serbe, Danijela Vujiçiç. Pas takimi kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, deklaroi se drafti i statutit i prezantuar të martën në Bruksel nga ekipi në fjalë është i papranueshëm, meqë është në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës pasi prezanton qartësisht një dëshirë për Republika Srpska në Kosovë. Kurti, bëri të ditur se Kosova është e interesuar të gjejë një zgjidhej për këtë çështje prandaj i njëjti bëri të ditur se ka prezantuar një draft vizion përkitazi me neni 7 të Marrëveshjes e dakordësuar fillimisht më 27 shkurt në Bruksel e më pastaj më 18 prill në Ohër të Maqedonisë së Veriut.
Sanksionet e hekurta
Por pas 9 majit fillojnë ditët e nxehta për Sebinë. Siç e thamë më lartë, Parlamenti Evropian pritet të kërkojë që vazhdimi i bisedimeve të anëtarësimit mes Serbisë dhe Bashkimit Evropian (BE) të kushtëzohet me vendosjen e sanksioneve nga Beogradi ndaj Rusisë. Kjo kërkesë është pjesë e një draft-raporti që u zbulua disa muaj më parë për strategjinë e zgjerimit të BE-së të përgatitur nga Tonino Piculla, deputet socialdemokrat nga Kroacia, i cili është raportues i PE-së për këtë strategji. Në propozime po ashtu thuhet se duhet “të bëhet prioritet përshtatja e vendeve nga procesi i zgjerimit me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë së BE-së dhe të vazhdohen negociatat e anëtarësimit me Serbinë, vetëm nëse ky vend i bashkohet sanksioneve të BE-së ndaj Rusisë”. Në këtë draft-raport po ashtu kërkohet që BE-ja të kushtëzojë fondet për Serbinë, përfshirë edhe ato të Planit për investime në Ballkanin Perëndim, në këmbim të harmonizimit të qëndrimeve të përgjithshme ndaj Rusisë si dhe të përparimit në fushën e sundimit të ligjit, vlerave dhe prioriteteve të bllokut evropian. Serbia ka votuar disa rezoluta të Kombeve të Bashkuara që dënojnë pushtimin rus të Ukrainës, por deri më tani nuk u është bashkuar sanksioneve të bllokut evropian ndaj Moskës. Edhe më herët, PE-ja ka kërkuar nga Serbia që t’i vendosë sanksione Moskës. Por, në këtë draft-raport për herë të parë përmendet kushtëzimi i bisedimeve për anëtarësim me vendosjen e masave ndëshkuese ndaj Rusisë. Serbia, së bashku me Turqinë, janë shtetet e vetme që bëjnë pjesë në procesin e zgjerimit, që deri më tani nuk kanë mbështetur sanksionet e Perëndimit ndaj Rusisë për shkak të pushtimit të Ukrainës. Ditëve të fundit, në disa qarqe të BE-së është shprehur zhgënjim me sjelljen e Serbisë. PE-ja po ashtu përsërit se procesi i zgjerimit duhet të jetë një proces ku secili shtet vlerësohet në bazë të meritave individuale në të cilin mbetet në fuqi politika e kushtëzimit. Ky kushtëzim duhet të përqendrohet sidomos në respektimin e parimeve të demokracisë, pavarësinë e gjyqësorit, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, respektimin e të drejtave themelore të njeriut dhe lirinë e mediave.