Që nga viti 2007 asnjë kryeministër i vetëm nuk ka mbijetuar një mandat të plotë tre vjeçar.
Së pari u largua Kevin Rudd, një udhëheqës i cili u zëvendësua nga zëdhënsja e tij, Julia Gillard, në vitin 2010. Kur popullariteti i saj u rrit shume, ai e vrau, por humbi një zgjedhje të përgjithshme pak kohë më pas.
Kjo çoi në ardhjen e Tony Abbott, një konservator i ashpër, si kryeministër në vitin 2013. Por ai zgjati vetëm deri në vitin 2015, përpara se të rrëzohej nga Malcolm Turnbull. Muajin e kaluar, pas një grushti shteti të nxitur nga blloku i djathtë i zotit Abbott, Z. Turnbull humbi postin. Scott Morrison, ish-arkëtari, tani është kryeministër.
Pse Australia vazhdon të humbasë liderët?
Politikanët mund të zëvendësojnë bosët e tyre në një votim nga deputetët e partisë të njohur si “derdhje” e udhëheqjes. Këto mund të ndodhin shpejt dhe brutalisht, me fituesin që kërkon vetëm 50% të votave. Derdhjet ishin të rralla para këtij shekulli, por tani shumica shfaqin një preokupim serioz mbi sondazhet e opinionit dhe popullaritetin.
Partitë shpesh thone se zëvendësimi i një kryeministri kerkon mbështetje përpara zgjedhjeve. Një sërë udhëheqësish të dobët, qe merren me hakmarrjet personale, e ka perkeqesuar problemin.
(Beteja midis z. Rudd dhe zonjës Gillard. Konservatorët, z. Turnbull dhe z. Abbott filluan të sulmonin njëri-tjetrin qysh në vitin 2009). ”
Shkaqe të tjera lidhen me veçoritë e sistemit parlamentar të Australisë.
Së pari, cikli elektoral trevjeçar është ndër më të shkurtrit kudo në botë.
Së dyti, senati australian është një nga më të fuqishmit në botë. Ai mund te neutralizoje qeveritë që nuk e kontrollojnë atë, dhe jo shumë qeveri e bejne kete.
Së treti, është e detyrueshme të votosh në Australi.
Ian McCallister, një profesor në Universitetin Kombëtar Australian, vlerëson se deri në 18% të votuesve marrin pjesë ne votime vetëm sepse duhet.
Nuk eshte e vështirë t’i kuptosh australianet. Ekonomia nuk ka qenë në recesion për 27 vjet. Australianët ndihen te pasigurte dhe deklarojnë besim historikisht të ulët ndaj politikanëve të tyre.
Mbështetja për Liberalët ka rene në nivelin më të ulët në një dekadë pas trazirave më të fundit. Por ndryshimi është i mundur.
Liberalet vendosen rregulla te reja në vitin 2013, që e vështirësonin ikjen e liderit. Ata tani duhet të zgjidhen nga të dy deputetët dhe anëtarët gjatë një procesi njëmujor. Politikanët që duan të drejtojne duhet të dorëzojnë një peticion të nënshkruar nga 60% e kolegëve të tyre. (Rebelët liberalë, krahasimisht, ende kanë nevojë vetëm për gjysmën.)
Z. Rudd argumentoi kohët e fundit se ndryshimi ka bërë të pamundur të nisë një grusht shteti.
Pasardhësi zotit Rudd, Bill Shorten, nuk është dhe aq i pëlqyeshëm per votuesit, por ka mbijetuar për gati gjashtë vjet. Liberalët mund të mësojnë diçka nga kjo…
Nga The Economist
