Shumica e anëtarëve të krijimit të politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara vazhdojnë ta konsiderojnë NATO-n dhe marrëdhënien transatlantike si linjën kryesore e politikës së jashtme globale të Uashingtonit.
Por Trump nuk është kërcënimi kryesor për solidaritetin transatlantik. Një zhvendosje në opinionin publik evropian drejt neutralitetit duket se është kërcënimi më i madh.
Një raport i ri nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme përmban disa gjetje befasuese. Sondazhi, që përfshin 60,000 njerëz në 14 vende të Bashkimit Evropian, tregon se kur europianët e pyetën “Cilën anë do të mbante vendi juaj në një konflikt midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë?”, shumica e të anketuarve thanë “asnjërën”.
Në Francë, vetëm 18 përqind do të mbështesin Shtetet e Bashkuara, ndërsa 63 përqind zgjedhin neutralitetin; në Itali, është 17 përqind kundrejt 65 përqind, dhe në Gjermani, 12 përqind kundrejt 70 përqind.
Rezultatet ishin të ngjashme edhe në anëtarët më të rinj të Evropës Lindore të NATO-s, megjithë ekspozimin e tyre më të madh ndaj presionit rus dhe agresionit të mundshëm. Edhe në Poloni, ndjenja neutrale dominonte.
Qëndrimet nuk janë shumë positive edhe në lidhje me polemikat e tjera të politikës së jashtme që përfshijnë Shtetet e Bashkuara. Kur u pyetën “Cilën anë do të mbante vendi juaj në një konflikt midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës?”, rezultatet kryesisht tregonin se do të mbështesnin Amerikën.
Një gjetje tjetër konfirmon se Evropianët tani favorizojnë një politikë të pavarur të jashtme dhe të sigurisë në vend që të vazhdojnë të jenë partneri më i ri i Uashingtonit.
Dempsey, një bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Europe, një grup i institucioneve,u alarmua nga rezultatet e një studimi të Qendrës Kërkimore Pew për 2015 në tetë vende të NATO-s. Në veçanti, ajo vuri në dukje përgjigjet ndaj nenit 5, thelbi i angazhimit të NATO-s për mbrojtjen kolektive, i cili kërkon që anëtarët të mbrojnë një aleat nëse sulmohet. Sondazhi i Pew, shkroi ajo, “tregoi se midis evropianëve, një mesatare prej 49 përqind e të anketuarve mendonin se vendi i tyre nuk duhet të mbrojë një aleat.
Interesat dhe pikëpamjet e politikës së jashtme të shoqërive përkatëse po ndryshojnë. Elitat qeveritare mund të jenë në gjendje të injorojnë opinionin publik për një kohë, por do të jetë e vështirë të mbash politikat që gjithnjë e më shumë kundërshtojnë dëshirat e shumicës popullore.
Një këmbanë vdekjeje po tingëllon për NATO-n dhe pjesën tjetër të sistemit të politikës së jashtme transatlantike pas Luftës së Dytë Botërore.
Edhe Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara do të duhet të përshtaten me këtë realitet të ri dhe të ndjekin politikat e tyre të pavarura.
Ted Galen Carpenter, një bashkëpunëtor i lartë për studime të mbrojtjes dhe politikës së jashtme në Institutin Cato, është autori i “NATO: Dinosauri i rrezikshëm”.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Ballkanizimi” i Evropës
70-vjetori i NATO-s dhe sfidat e aleancës
