Në një intervistë me The Economist të botuar në 7 nëntor, Emmanuel Macron tha se NATO po përjetonte “vdekje të trurit”, dhe Amerika mund të mos e mbrojë atë në rast të ndonjë krize.
Por Evropa “ka aftësinë të mbrohet”, këmbënguli ai. Që atëherë, vazhdon debati.
Annegret Kramp-Karrenbauer, ministrja e mbrojtjes e Gjermanisë dhe pasardhësja e Angela Merkel si drejtuesja e partisë qeverisëse CDU, në një fjalim atë ditë, tha se Evropa mund të jetë e fortë “nëse duam që ajo të jetë dhe nëse heqim pengesat në rrugën tonë”.
Ursula von der Leyen, presidentja e zgjedhur e Komisionit Evropian dhe më parë ministre gjermane e mbrojtjes, dëshiron “hapa të guximshëm në pesë vitet e ardhshme drejt një Bashkimi të vërtetë Evropian të Mbrojtjes”.
Evropianët shohin stuhitë që po vijnë dhe e dinë se si duhet të reagojnë. Por, si duhet të duket struktura përfundimtare dhe cili duhet të jetë qëllimi i saj, është lënë në pritje si çështje. Ndërhyrja e Macron kishte për qëllim të injektonte një ndjenjë urgjence lidhur me këto pyetje, por efekti i saj ka qenë të shtojë ndarjet.
Në fjalimin e saj në 17 nëntor,Kramp- foli me më shumë zemërim. “Francezët po kërkojnë bashkëpunim të fortë evropian për të zëvendësuar NATO-n,” tha ajo.
Pavarësisht nëse është e vërtetë apo jo, ajo pasqyron mosbesimin ndaj qëllimeve franceze. Gjermania dëshiron një Evropë më të fortë për të punuar përmes institucioneve të BE-së. Macron i shikon këto institucione si shumë joefektive.
Macron hedh dyshime nëse Presidenti Donald Trump do të respektonte nenin 5, premtimin se një sulm ndaj një anëtari të NATO-s do të trajtohet si një sulm ndaj të gjithëve. Kjo frikë është përhapur tani në të gjithë Evropën.
Por, megjithatë në një sondazh të vitit 2018, shumica e nëntë vendeve evropiane të anketuara thanë që Amerika do të vinte në ndihmë të evropianëve nëse sulmoheshin, përfshirë 60% në Francë.
Macron beson se ka shumë pak për të humbur; Gjermanët, dhe vende të tjera si Polonia, e kuptojnë se sa dëm tjetër mund t’i shkaktonte Trump NATO-s nëse evropianët e provokojnë atë.
Të flasim për NATO-n pa një rrjet të sigurisë në vend është neglizhencë. Fjalimi i zonjës Kramp-Karrenbauer ishte plot nxitje që Gjermania të bënte më shumë. Por përgjigjja e saj lidhur me objektivin e NATO-s për të shpenzuar 2% të PBB-së për mbrojtjen nuk ishte aspak pozitive.
Gatishmëria e Macron për të lëvizur shpejt dhe për të prishur gjërat vjen nga frika se NATO mund të shkatërrohet shpejt.
Udhëheqësit e tij shqetësohen se “shtypja e butonit të panikut” mund të shpejtojë atë kolaps, duke shtuar përçarjet e Evropës dhe duke antagonizuar Trump.
“Plani B Macron që tani po e ushtron aktivisht po refuzohet nga të paktën gjysma e Evropës,” thotë Ulrich Speck i Fondit Gjerman Marshall. “Mbrojtja po bëhet problem.”
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Zgjedhjet, një moment vendimtar për Evropën
Edhe një shekull më parë Amerika ndërtonte mure…
