Tridhjetë vjet më vonë, disa nga çështjet kryesore të diskutuara në samitin e Maltës, ende diskutohen: kontrolli i armëve, Afganistani dhe vështirësia në ndërtimin e besimit midis Moskës dhe Uashingtonit.
Në vitin 1989, Shtetet e Bashkuara dhe Sovjetikët ishin në anët e kundërta të konfliktit, me Uashingtonin që mbështeste luftëtarët muxhahedinë duke u përpjekur të rrëzonin qeverinë e regjimit të mbështetur nga Sovjetik të Presidentit afgan, Mohammad Najibullah. Por pak më shumë se dy vjet më vonë, BRSS u shpërbë, ndihma për qeverinë e Kabulit mori fund dhe qeveria e Najibullah u rrëzua.
I pyetur se çfarë mësimesh mund të nxirren nga tërheqja e trupave sovjetike, Gorbaçovi tha: “Ata duhet të tërhiqen. Ky është mësimi kryesor. Është si një ndeshje. Dhe këto përplasje, kur vendet kryesore, më të mëdha në këtë konflikt bëhen gjithnjë e më të përfshira, janë të rrezikshme për të gjitha kombet”.
Rënia e Murit të Berlinit u parapri nga një moment tjetër i rëndësishëm: Nënshkrimi i Traktatit të Forcave Bërthamore në 1987.
Traktati u shkatërrua në mënyrë efektive këtë vit, pasi Shtetet e Bashkuara u tërhoqën zyrtarisht dhe qeveria ruse tha që e kishte hedhur në koshin e plehrave.
I pyetur për prishjen e traktatit që ai nënshkroi së bashku me Presidentin e SHBA Ronald Reagan, Gorbaçovi shprehu shpresë se marrëveshje të tilla për kontrollin e armëve mund të ringjallen.
Qëllimi përfundimtar i kontrollit të armëve, shtoi ai, duhet të jetë zhdukja e plotë e armëve bërthamore.
Megjithatë, kjo duket shumë e largët, duke pasur parasysh marrëdhëniet midis Moskës dhe Uashingtonit. Marrëdhëniet SHBA- Rusi tani janë në momentin e tyre më të keq që nga Lufta e Ftohtë, por Gorbaçov shprehu shpresë se do të ishte e mundur që Uashingtoni dhe Moska të gjenin një mënyrë për të parandaluar një “luftë të nxehtë” në të ardhmen.
“Unë mendoj se kjo duhet të shmanget,” tha Gorbaçov, kur u pyet nëse bota po hynte në një epokë të re të rrezikshme të rivalitetit shumëpolar midis shteteve. “Është mirë që tashmë në të gjithë botën njerëzit po flasin, njerëzit po reagojnë dhe kjo është gjëja më e rëndësishme.
“Politikanët, njerëzit e kuptojnë se kjo, Lufta e Ftohtë e Re, nuk duhet të lejohet. Kjo mund të rezultojë në një luftë e nxehtë që mund të nënkuptojë shkatërrimin e tërë civilizimit tonë. Kjo nuk duhet të lejohet.”
Gorbaçov është subjekti i “Të takosh Gorbaçovin”, një dokumentar i kineastit Werner Herzog që shfaqet në Rusi në 5 dhjetor.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Gorbaçov: Bota është në “rrezik kolosal”
