Në vitin 2019, pati një sërë premtimesh nga politika evropiane.
Një Parlament i ri Evropian u zgjodh në maj dhe një Komision i ri Evropian nisi punën në dhjetor.
Por, megjithë ndryshimet në peizazhin politik të institucioneve të BE-së, përçarjet lidhur me fushat kryesore të politikave mbeten ende të thella midis shteteve anëtare, dhe viti 2020 do të testojë nëse BE-ja mund t’i kapërcejë këto mosmarrëveshje, mund të përmirësojnë procesin e vendimmarrjes dhe të fillojë zbatimin e reformave të shumëpritura.
Reformimi i politikës së migracionit dhe azilit në BE është një nga detyrat më të vështira që Presidentja e re e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen trashëgoi nga paraardhësi i saj. Komisioni i Jean-Claude Juncker u përpoq disa herë të rregullonte sistemin e azilit, dhe propozoi kompromise në menaxhimin e migracionit.
Por ai nuk mundi të gjente një zgjidhje që të gjitha vendet anëtare të BE-së do ta pranonin, kështu që tani Von der Leyen duhet të dalë me një koncept të ri.
1 – Kufijtë dhe siguria: Mbrojtja e kufijve të BE-së kundër migracionit të paligjshëm dhe krimit është një nga temat e pakta, për të cilën të gjithë liderët e BE mund të binte dakord. Por, pavarësisht se sa të njohura janë këto marrëveshje në sytë e votuesve evropianë, ata nuk do të zgjidhin problemin thelbësor të migracionit.
2 – Zhvendosja e azilkërkuesve: Rregullorja aktuale e Dublinit përcakton se cili vend është përgjegjës për kërkesën për azil. Thelbi i reformës do të ishte rishpërndarja e azilkërkuesve midis shteteve anëtare bazuar në popullsinë e tyre dhe performancën ekonomike. Por, pavarësisht përpjekjeve diplomatike të Francës dhe Gjermanisë, ideja ka qenë e papranueshme për shumë qeveri evropiane. Çështja duket se mbetet një sfidë për 2020.
3 – Rregullat për procedurën e azilit: Standardet kryesore të procedurave të azilit janë harmonizuar disi në vendet evropiane, por prapë është autoriteti kombëtar që merr vendimin përfundimtar. Për të shmangur problemet e mëdha, një sistem i azilit i funksionuar mirë i BE do të kërkonte një qasje më të unifikuar dhe të centralizuar.
4 – Bashkëpunimi me Turqinë për migracionin: Deri në fund të vitit 2019, BE mobilizoi plotësisht 6 miliardë euro (6.65 miliardë dollarë) ndihmë financiare për refugjatët sirianë të ardhur në Turqi. Buxheti u 2016 u miratua, me qëllim ndalimin e fluksit të parregullt të migrantëve që shkojnë drejt Evropës përmes Turqisë.
Pagesat do të vazhdojnë për pesë vjet të tjera, por tensionet në marrëdhëniet diplomatike BE-Turqi e bënë rinovimin e marrëveshjes politikisht të vështirë.
5 – Forcimi i rolit global të BE-së: Drafti për buxhetin e ardhshëm shtatë-vjeçar propozon shumë më tepër fonde për vendet partnere jashtë BE-së në transformimet e tyre politike dhe ekonomike drejt zhvillimit të qëndrueshëm, konsolidimit të demokracisë dhe zhdukjes së varfërisë.
Sundimi i ligjit, korrupsioni
Sundimi i ligjit ishte një nga temat më të debatuara në politikën e BE vitin e kaluar. Me qëllim të forcimit të respektimit të rregullave dhe parimeve demokratike, procedura e nenit 7 hyri në një fazë të re për Hungarinë dhe Poloninë. Shumë pohojnë se ky fenomen minon unitetin dhe besueshmërinë e të gjithë bllokut.
6 – Polexit: Ndërhyrja politike në sistemin gjyqësor përfundimisht mund ta bëjë Poloninë të dalë nga BE sepse sistemi i saj juridik nuk përputhet me standardet evropiane, paralajmëroi kohët e fundit Gjykata Supreme e Polonisë dhe Avokati i Popullit të vendit.
8 – Maltë: Ishulli Jugor i Evropës mund të jetë vendi tjetër nën vëzhgimin e BE-së për shkak të hetimit skandaloz të vrasjes së gazetarit Daphne Caruana Galizia. Kryeministri Joseph Muscat premtoi të jepte dorëheqjen në janar, por Parlamenti Evropian tashmë ka miratuar një rezolutë që dënon kërcënimin serioz dhe të vazhdueshëm për demokracinë dhe përpjekjet e elitave qeverisëse për të fshehur korrupsionin dhe pastrimin e parave.
9 – Keqpërdorimi i fondeve të BE-së: Zyra e Prokurorit Publik Evropian pritet të fillojë punën në vitin 2020. Organi i pavarur i BE-së ka për detyrë të ndjekë penalisht krime kundër buxhetit të BE-së, si mashtrimi, korrupsioni ose mashtrimi serioz ndërkufitar i TVSH-së. Sidoqoftë, Irlanda, Suedia, Hungaria dhe Polonia nuk janë bërë pjesë e këtij bashkëpunimi.
10 – Kushtëzimi i sundimit të ligjit: Fondet e BE-së mund të pezullohen ose hiqen plotësisht nga vendet anëtare që shkelin sundimin e ligjit, sipas propozimit të Komisionit për buxhetin e 2021-2027.
Ideja u propozua si një mjet shtesë për t’i bërë presion vendeve anëtare të respektojnë vlerat e BE-së sepse procedura e nenit 7 rezultoi joefektive. Por kërkohet unanimitet për marrëveshjen përfundimtare.
Brexit
Tani është pothuajse e sigurt se Britania e Madhe do të largohet nga BE më 31 janar pas fitores së kryeministrit Boris Johnson dhe Partisë Konservatore në zgjedhjet e përgjithshme të dhjetorit.
11- Von der Leyen premtoi një “partneritet të pashembullt” për Britaninë pas samitit të fundit të vitit 2019 të BE. Gjetja e një kompromisi për mallrat industrialë mund të jetë e lehtë në krahasim me tregtinë e shërbimeve.
12 – Backstopi i Irlandës: Marrëveshja përfundimtare e Brexitit mund të shmangë ‘kufirin e vështirë’ midis Irlandës Veriore dhe Republikës së Irlandës.
13 – Shtetasit e BE-së në Britani: Shtetasit e BE-së që banojnë legalisht dhe që punojnë në Britaninë e Madhe mund të vazhdojnë të jetojnë në vend deri në fund të vitit 2020. Atyre u kërkohet vetëm të konfirmojnë statusin e tyre të qëndrimit.
Por pas periudhës së tranzicionit, rregullat e reja do të hyjnë në fuqi, dhe mund të mos i favorizojnë për studentët evropianë.
14 – Pavarësia skoceze: Kryeministri Skocez Nicola Sturgeon është i vendosur të zhvillojë një referendum të ri për pavarësinë e Skocisë. Pavarësia Skoceze nuk e sfidon vetëm politikën e brendshme britanike.
15 – Humbja e një kontribuesi neto: Lënia e Britanisë do të rezultojë në një humbje neto afro 10 miliardë (11 miliardë dollarë) në vit në buxhetin e BE-së.
Marrëveshja e gjelbër evropiane
Njoftimi i parë i madh i Komisionit të ri ishte të paraqiste një udhërrëfyes për një tranzicion të qëndrueshëm dhe të drejtë ekonomik në mënyrë që ta bënte klimën neutrale deri në vitin 2050.
16 – Reforma e industrisë: Një paketë ligjore gjithëpërfshirëse do të propozohet në fillim të vitit 2020 e cila do të krijojë bazën për veprimin e klimës në çdo sektor ekonomik, përfshirë transportin, energjinë, bujqësinë, ndërtesat dhe industritë si çeliku, çimentoja, TIK, tekstilet dhe kimikate.
17 – Konkurrenca ndërkombëtare: Planet duket të jenë jashtëzakonisht të kujdesshme sepse një tarifë klimatike mund të ndikojë seriozisht në marrëdhëniet e tregtisë ndërkombëtare dhe të shkaktojë tensione me partnerë tregtarë si Kina dhe SHBA.
18 – Ndarja Lindje-Perëndim: Vendet anëtare të Evropës Lindore tashmë kanë shprehur shqetësime në lidhje me buxhetin e BE, 2021-2027. Marrëveshja e Gjelbër Evropiane përfundimisht do të zgjerojë hendekun midis shteteve të zhvilluara mirë perëndimore, të cilët tashmë kanë përdorur teknologji miqësore ndaj klimës dhe vendeve Lindore.
19 – Financimi i tranzicionit të drejtë: Përkundër faktit që Kryeministri i Polonisë Mateusz Morawiecki u pajtua me qëllimin e neutralitetit të klimës deri në vitin 2050, ai nuk mund të angazhohej për zbatimin e Marrëveshjes së Gjelbër Evropian në samitin e fundit të liderëve të BE-së për vitin 2019.
20 – Mbajtja e premtimeve: Komisioni i Von der Leyen nisi punën duke u përballur me ndarjet midis shteteve anëtare dhe institucioneve evropiane.
Por Komisioni duhet të japë detajet e një reforme jashtëzakonisht të komplikuar dhe gjithëpërfshirëse me një njoftim shumë të shkurtër pas “100 ditëve të para” dhe të merret me të gjitha sfidat e tjera në të njëjtën kohë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Evropa do të zhduket nën dallgët e populizmit”
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
