MENU
klinika

Nga Project Syndicate

A po bëhet Amerika fashiste?!

15.01.2020 - 19:24

Sipas Ligës Anti-Shpifje, pati 6.768 incidente ekstremizmi dhe antisemitizmi në SHBA në 2018 dhe 2019.

Kjo shifër është dukshëm më e lartë se në vitet e kaluara, duke bërë që shumë të konkludojnë se Presidenti Donald Trump është fajtor për ngërçin në ekstremizmin e brendshëm.

Që nga fillimi i fushatës së tij presidenciale në 2015, Trump ka inkurajuar hapur dhe fshehtas dhunën.

Fjalët e Trump kanë pasoja. Përveç vrasësit të ngjarjes së Charlottesville, disa nacionalistë të tjerë, që kanë kryer akte dhune ose terrorizëm në familje,kanë thënë se ata janë frymëzuar nga presidenti.

Hulumtimi i ri nga ekonomistët Karsten Müller nga Universiteti Princeton dhe Carlo Schwarz nga Universiteti Warwick bën një lidhje të drejtpërdrejtë mes postimeve anti-myslimane të Trump dhe krimeve të urrejtjes anti-muslimane.

Për shkak të prirjes së Trumpit për të nxitur dhunën dhe shtrembëruar të vërtetën, shumë kanë konstatuar se ai është një fashist.

Çuditërisht, Trump kërkon të përdorë institucionet demokratike dhe procedurat burokratike, si një strategji për të rritur fuqinë dhe autoritetin e tij personal. Fashistët italianë dhe nazistët përdorën në mënyrë rutinore strategji të ngjashme që nga vitet 1920 e tutje.

Por do të ishte gabim të ekzagjeroni këto ngjashmëri.

Zgjedhjet e Obamës si presidenti i parë i zi i Amerikës shtuan frikën e ekstremistëve se popullata e bardhë e Amerikës po zëvendësohej. Por kjo nuk mund të krahasohen me kërcënimin nga komunizmi pas revolucionit bolshevik të Rusisë në 1917.

Së dyti, në epokën e pas Luftës së Parë Botërore, të rinjtë e traumatizuar, të zhgënjyer përbënin një pjesë të konsiderueshme të popullsisë së shumë vendeve. Shumë veteranë të Irakut dhe Afganistanit kanë pësuar trauma të ngjashme por ata kanë ndikimin politik që kishin “homologët” e tyre.

Së treti,  Trump ende nuk është përpjekur të konsolidojë fuqinë e tij me mjete jo zgjedhore. Kjo mund të ndryshojë nëse ai humbet në nëntor.

Së fundmi, mbështetja e pakushtëzuar e Partisë Republikane për Trump është jashtëzakonisht e ngjashme me sjelljen e politikanëve të qendrës së djathtë që mbështesnin dikur Benito Mussolinin dhe Adolf Hitler.

Kjo është e rëndësishme, sepse me të vërtetë ka rëndësi nëse dikush e quan Trump fashist, apo i vendos ndonjë etiketë tjetër. Për të qenë të sinqertë, një mandat i dytë i Trump do të ishte një krizë ekzistenciale për institucionet amerikane.

Ata që e etiketojnë atë dhe mbështetësit e tij si fashistë janë thjesht duke shtuar përçarjet, dhe duke përgjithësuar miliona amerikanë, shumica e të cilëve nuk kanë asnjë lidhje me nacionalizmin e bardhë apo ekstremizmin.

Strategjitë më premtuese për t’i rezistuar dhe mposhtur Trump nuk janë si ato që kërkoheshin për të luftuar lëvizjet fashiste të shekullit XX. Sapo Mussolini dhe Hitleri morën pushtetin, thjesht nuk kishte asnjë mënyrë për t’i ndaluar ata.

Në të kundërt, mënyra më e efektshme për të luftuar Trump është përmes kutisë së votimit.

Mënyra më e mirë është një strategji të dyanshme. Së pari, demokratët (dhe të gjitha palët e tjera të interesuara) duhet të gjejnë një mënyrë më të mirë për të komunikuar me miliona njerëz që votuan për Trump sepse ata ndiheshin, dhe, në shumë raste, me të vërtetë ishin, të lënë pas ekonomikisht dhe të injoruar politikisht. Por është megjithatë kritike që kandidatët demokratë të njohin shqetësimet e këtyre zgjedhësve dhe të fillojnë të ndërtojnë ura për ta.

Së dyti, demokratët duhet të fitojnë. Një fitore dërrmuese Demokratike është e nevojshme për të sinjalizuar vendit se shumica e amerikanëve kundërshtojnë axhendën shkatërruese të Trump, mosrespektimin e institucioneve politike amerikane dhe retorikën polarizuese.

Nuk është vonë për tu marrë me  ankesat e amerikanëve dhe rindërtimin e institucioneve të vendit.

Por kjo nuk do të jetë e mundur në një mjedis të polarizuar politikisht, dhe akuzat se ky është fashizëm thjesht nuk do t’i favorizojë kundërshtarët e Trump.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN