Vladimir Putin, e ka kaluar pjesën më të madhe të dy dekadave të tij në pushtet duke u përpjekur të rivendoste sundimin e Moskës në ish-republikat e Bashkimit Sovjetik.
Në pjesën më të madhe, ai ka dështuar. Megjithëse ai ka bërë presion ekonomik, ka ndërmarrë fushata propagandistike dhe kibernetike, dhe, në rastet e Gjeorgjisë dhe Ukrainës, ka kërkuar të pushtojë disa territore jashtë kufijve të Rusisë, dhe ka tjetërsuar kombet që i ka konsideruar miq të ngushtë.
Megjithatë Putin është i nënvlerësuar. Tani ai ka bërë një përpjekje të re për të “pushtuar” Bjellorusinë, një vend me 10 milion banorë midis Rusisë, shteteve baltike dhe Polonisë.
Qëllimi i tij është të detyrojë presidentin Bjellorus, Alexsander Lukashenko që më në fund të zbatojë një marrëveshje 20-vjeçare që do të bashkojë të dy vendet, duke e kthyer në thelb Bjellorusinë në një provincë. Lukashenko po reziston, duke thënë se ai nuk dëshiron të jetë “presidenti i fundit i Bjellorusisë”. Megjithëse ai është asgjë tjetër përveç një partner tërheqës për Perëndimin, përpjekja e tij për të shpëtuar vendin e tij meriton mbështetje.
Autokrati ka shmangur kërkesat e Putinit për lëshime mbi sovranitetin dhe presionin perëndimor për liberalizimin e regjimit të tij. Gjatë rrugës, ai ka humbur disa mundësi.
Pasi premtoi zgjedhje të ndershme presidenciale në 2006 dhe 2010, Lukashenko i manipuloi ato, pastaj shtypi protestat. Rezultati ishte sanksione amerikane dhe bashkimi evropian; Shtetet e Bashkuara nuk kanë një ambasador në Minsk që nga viti 2008.
Kjo tani mund të ndryshojë, falë presionit të fundit të Putinit. Udhëheqësi rus ka ndërprerë dërgesat e naftës së subvencionuar nga e cila varet shumë ekonomia Bjellorusia. Nëse mban ende atë qëndrim, ekonomia e Bjellorusisë mund të dëmtohet rëndë: Një e pesta e eksporteve të saj përbëhet nga produkte të rafinuara nga nafta e lirë ruse.
Lukashenko është përpjekur t’i rezistojë presionit rus, duke blerë naftë nga Norvegjia. Dhe Sekretari i Shtetit Mike Pompeo ka kërkuar ta ndihmojë atë, duke vizituar Minsk më 1 shkurt. Pompeo premtoi se administrata Trump do të dërgonte një ambasador të ri në Bjellorusi.
Lukashenko mund të ketë nevojë të zgjedhë të gjunjëzohet para Putinit, ose të paktën të ndërmarrë disa hapa kundër tij. Nëse ai zgjedh drejtimin e fundit, Shtetet e Bashkuara dhe BE duhet të bëjnë atë që munden për t’i ardhur në ndihmë.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Bjellorusia, Krimeja e ardhshme?
