MENU
klinika

Nga The Guardian

Orban po e shkatërron BE-në dhe askush nuk po bën asgjë!

06.04.2020 - 16:28

Më 11 mars, Orban shpalli një gjendje të jashtëzakonshme në Hungari. Ai tani mund të sundojë me dekret deri sa të përfundojë kriza, një situatë që mund të rrëzohet vetëm nga një shumicë prej dy të tretave në Parlamentin Hungarez.

Fidesz, partia e Orban, tashmë ka një shumicë të tillë, kështu që, në teori, ai mund ta mbante këtë diktaturë pafundësisht.

Një masë tjetër ishte një ligj i ri që përcaktonte kushtet e burgut për ata që përhapnin lajme të rreme për shpërthimin e virusit.

Si do të reagojnë hungarezët? Disa mund të jenë të kënaqur me këtë duke pasur parasysh natyrën e krizës.

Në të vërtetë, edhe shtetet e tjera në Evropë kanë marrë më shumë fuqi gjatë pandemisë, por jo në të njëjtën masë si Hungaria.

Hungarezët nuk janë të gjithë të nënshtruar, me më shumë se 109,000 njerëz që kanë nënshkruar një peticion kundër marrjes së pushtetit nga Orban. Kjo nuk do e shqetëson kryeministrin akoma.

Presioni do të rritet. Orban mund të duhet të heqë dorë nga këto kompetenca, por, gjatë javëve të ndërhyrjes, kontrolli i tij i ngjashëm me institucionet e Hungarisë mund të forcohet më tej.

Një gjë është shumë e garantuar: Plani i tij do të jetë që të ketë dukshëm më shumë fuqi në fund të krizës sesa në fillim.

Nëse ai është me fat, shpërthimi nuk do ta godasë Hungarinë aq shumë sa vendet si Italia dhe Spanja. Që nga e hëna, Hungaria kishte raportuar 744 raste dhe 38 vdekje. Nëse kriza do të përkeqësohet, do të ketë vetëm një person që do të fajësohet.

Beteja vazhdon me shpejtësi pa marrë parasysh pandeminë. Sistemi arsimor hungarez është vendosur të promovojë shkrimtarët antisemitikë dhe të lavdërojë veprat e mëdha nga e kaluara e vendit.

BE-ja deri më tani  nuk ka reaguar lidhur me Orban. Kjo do të jetë një ndihmë e frikshme për liderët e tjerë populistë. Për shembull, Orban është një tifoz i madh i ish-zëvendëskryeministrit të Italisë Matteo Salvini, të cilin vitin e kaluar e përshkroi si “personin më të rëndësishëm në Evropë”.

BE-ja në teori mund të pezullojë Hungarinë ose të zvogëlojë përfitimet e saj të anëtarësimit sipas nenit 7 të Traktatit të Lisbonës. Kjo mund të nxitet nëse ekziston një “rrezik i qartë” që një vend anëtar po shkel vlerat themelore të BE-së. Orban e di se kjo do të bllokohet.

Një rrugë më e vlefshme do të ishte zvogëlimi i alokimeve financiare të Hungarisë nga Brukseli, ose të paktën lidhja e kushtëzimit të konsiderueshëm për pagesa në të ardhmen. Orban nuk mund ta injorojë këtë pasi i duhen paratë e BE-së, që arrin në rreth 4 përqind të produktit të brendshëm bruto të vendit të tij.

Shumëçka po vihet në diskutim tani në BE. Ajo ka disa kufij por Orban i ka testuar këto kufij dhe kush e di se kush do ta ndjekë atë e do të veprojë po njësoj.7

Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al