Pothuajse deri në ditën e sotme, 31 vjet më parë, në Sheshin Tiananmen në zemër të Pekinit, ëndrra e demokracisë kineze u shtyp nga tanket e të ashtuquajturës Ushtria Çlirimtare e Popullit.
Unë besoj se për të gjithë demokratët në të gjithë botën, ëndrra e vërtetë kineze ishte ajo e vitit 1989, dhe jo ajo e parashtruar nga Presidenti Xi Jinping në kaq shumë fjalime kohët e fundit; e njëjta ëndërr që po shndërrohet në një makth para syve tanë.
Le ta pranojmë: Partia Komuniste e Kinës (CPC) nuk është miku ynë.
Pas gjithçkaje që erdhi në rrugën tonë këtë vit nga Republika Popullore e Kinës, një reagim fillestar i pamatur ndaj Covid-19, ngacmimi i partnerëve dhe konkurrentëve në të gjithë botën, dhe tani shkatërrimi i ashpër i garancive politike për njerëzit e Hong Kongut, është e çuditshme se sa udhëheqës të BE vazhdojnë të pretendojnë se ne mund të vazhdojmë biznes si zakonisht me Kinën.
Makth? Çfarë makthi?
Filloi me krizën e koronës, dhe një kulturë e nxitur nga CPC-ja, mohimi i përgjegjësisë dhe goditja e kritikëve, që zgjatën disa javë, gjatë të cilave pandemia globale mund të ishte shmangur. Propaganda kineze mbeti e heshtur në lidhje me ndihmën perëndimore me maska dhe pajisje në javët e para të shpërthimit, pastaj bëri shfaqje të mëdha PR per dërgesat e veta, në vende si Italia.
Diplomacia kineze filloi përhapjen e teorive të komplotit në lidhje me SHBA që e solli virusin në Wuhan. Vende të tilla si Australia, të cilët guxuan të nisnin kërkime të pavarura në lidhje me origjinën dhe trajtimin fillestar të virusit në Wuhan, u dënuan menjëherë me tarifa të tepruara në produktet e tyre.
Gjatë gjithë kohës, natyrisht, shkeljet masive të të drejtave të njeriut (të tilla si në Xinjiang) vazhduan, ndërsa liritë e qytetarëve kufizohen më tej. Zgjerimi ushtarak në Detin e Kinës së Jugut vazhdoi.
Më në fund, dhe në kundërshtim të plotë me Deklaratën e Përbashkët Sino-Britanike për Hong Kongun, Kina vendosi një ‘ligj sigurie’ për qytetin, i cili do të nënkuptojë praninë e drejtpërdrejtë të policisë dhe inteligjencës kineze atje dhe fundin e parimit ‘një vend, dy sisteme’.
Ndërkohë, në BE
Ky është sfondi i zymtë i debatit evropian-Kinë, i cili tani po forcohet.
Ndërsa toni i debateve evropiane është bërë dukshëm më kritik ndaj CPC-së, në mesin e pandemisë korona në shumicën e vendeve anëtare, ka pasur disa shembuj të reagimeve pro-kineze, në vende të tilla si Italia, Hungaria, si dhe në juglindje.
Farmaceutika dhe dixhitalizimi
Por ka shumë më tepër BE që ka të bëjë tani: në farmaceutikë, si dhe teknologji dixhitale, ne duhet të ulim varësinë tonë nga Kina. Kjo varion nga grumbullimi i pajisjeve mjekësore, deri tek promovimi i kampionëve tanë industrialë në 5G – Nokia dhe Ericsson.
Ne nuk mund të lejojmë që CPC të ndikojë në njohuritë tona për Kinën.
BE nuk do të jetë në gjendje të ndërtojë një qëndrim më vetëbesues përballë Kinës vetëm. Ne do të kemi nevojë për aleatë për këtë. Evropa duhet të qëndrojë fort në anën e demokracisë liberale dhe kundër autoritarizmit.
Përkthyer dhe përshtatur nga EU Observer/ konica.al