Në fjalimin e saj të parë të Bashkimit Evropian, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen ofroi një “panoramë” të situatës aktual.
Ajo shpalli arritjet e fundit të Evropës dhe identifikoi qëllimet e saj për vitet e ardhshme. Ajo i kushtoi vëmendje të rëndësishme Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane dhe Agjendës Dixhitale dhe bëri thirrje për përfundimin e bashkimit bankar dhe integrimin në tregun e kapitalit.
Në kohë normale, do të kishte qenë një performancë solide, veçanërisht frymëzuese. Këto nuk janë kohë normale.
Po, politikat dhe veprimet e përshkruara nga Von der Leyen janë të rëndësishme. Por, në këtë pikë, asnjë politikë nuk do të forcojë bazat e BE-së sa duhet. Asnjë program ose rritje e buxhetit nuk do të sigurojë përparimin e tij. Asnjë shumë e borxhit të përbashkët nuk do të garantojë mbijetesën e tij.
Për të mbijetuar dhe lulëzuar, Evropa ka nevojë për një vizion gjithëpërfshirës për sfidat me të cilat përballet, që krijon një ndjenjë të qëllimit të përbashkët midis të gjithë qytetarëve dhe galvanizon mbështetjen popullore.
Udhëheqësit e BE-së kanë përdorur prej kohësh një koncept të zbrazët të shtetësisë evropiane, një koncept që thekson më shumë të drejtat, sesa përgjegjësitë e ndara. Ata kanë treguar se çfarë bën BE-ja, por jo se për çfarë është BE-ja. Dhe shumë refuzojnë të diskutojnë çështjen.
Ata besojnë se përgjigjja është e vetëkuptueshme: Evropa është e pashmangshme dhe evropianët janë të lidhur pashmangshëm së bashku në një bashkësi fati.
Por shumë qytetarë nuk e shohin atë në këtë mënyrë. Nëse nuk u jepet një përgjigje më bindëse, e vetmja e pashmangshme do të jetë shkatërrimi i BE-së.
Ka pasur dritë shprese që udhëheqësit e BE-së të njohin nevojën për të angazhuar në mënyrë aktive qytetarët evropianë. Për shembull, Von der Leyen hodhi idenë e një Konference për të Ardhmen e Evropës, një platformë për angazhimin e qytetarëve në një debat të gjerë mbi atë që BE duhet të duket si dhe si ta arrijmë atë.
Por ajo është shtyrë për shkak të pandemisë COVID-19. Dhe edhe nëse zbatohet, diskutimet do të marrin shumë kohë, do të përpilohet një raport dhe një komunikatë.
Atëherë do të lindë një krizë tjetër, dhe udhëheqësit e BE-së të gjithë do ta harrojnë atë. Ndikimi i tij i vetëm i qëndrueshëm do të jetë dorëheqja dhe madje inati i ndjerë nga qytetarët që morën pjesë.
Për më tepër, Këshilli Evropian tashmë ka hedhur poshtë mundësinë e çdo ndryshimi të traktatit që buron nga Konferenca. Sa më shumë qytetarë të angazhuar të jenë me Evropën, aq më pak do të kenë nevojë për qeveritë e tyre kombëtare për të vepruar si ndërmjetës. I njëjti ankth ka nxitur kundërshtimin ndaj një takse të nivelit Evropian, i cili do ta bënte BE-në të përgjegjshme drejtpërdrejt para qytetarëve.
Por nëse iniciativa nuk ka asnjë interes të vërtetë, ajo nuk do të tërheqë asnjë qytetar. E njëjta gjë vlen për projektin evropian më gjerësisht: nëse qytetarët nuk ndiejnë ndjenjën e pronësisë mbi BE-në dhe nuk kanë ndjenjën se fatet e tyre janë të lidhura me ato të kolegëve të tyre evropianë, ata kurrë nuk do të ofrojnë asgjë më shumë sesa mbështetje pasive.
Dhe mbështetja pasive thjesht nuk do ta çojë BE-në ose vendet anëtare të saj, atje ku duhet të jenë.
Është e pahijshme që në vitin 2020, 11 vjet pas krizës së eurozonës, presidentja e Komisionit Evropian ende po bën thirrje për të përfunduar bashkimin bankar. Deklarata e saj mbi migracionin, është një “sfidë evropiane”, së cilës mund t’i gjejmë një zgjidhje, “nëse të gjithë jemi të gatshëm të bëjmë kompromise”, ishte ajo që duhej të ishte bërë në 2015, në kulmin e krizës së migrimit. Edhe komenti i saj për Bjellorusinë ishte bosh, duke pasur parasysh dështimin e BE-së për të rënë dakord mbi sanksionet kundër regjimit të Presidentit Aleksandr Lukashenko.
Pra, prapë në vend numëro. Është koha të zbresim nga ky karusel.
Përfundimi është se nëse BE dëshiron të mbijetojë, do të duhet të ndryshojë traktatet. Kjo do të jetë e mundur vetëm me mbështetjen aktive të evropianëve që ndihen sikur janë pjesë e së njëjtës histori . Polarizimi dhe copëzimi që karakterizojnë mjedisin e sotëm politik nuk janë justifikime; ato janë arsye për të vepruar.
Pandemia COVID-19 mund të ndihmojë, jo vetëm duke theksuar sesa të ndërthurura janë fatet tona, por edhe duke ndikuar mënyrën se si jetojmë, dhe mendojmë për botën.
Ana Palacio, një ish-ministre e punëve të jashtme të Spanjës dhe ish-nënkryetare dhe këshilltare e përgjithshme e Grupit të Bankës Botërore, është lektore në Universitetin Georgetown.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Shtetet e Bashkuara të Evropës”, ëndrra e Von der Leyen
“BE do të ndihmojë vendet anëtare në çdo formë”
“Marrëveshja e gjelbër”, premtimi i Ursula von der Leyen
