Gjermania edhe një herë ka treguar se ka epërsinë në drejtimin e politikës së Bashkimit Evropian.
Që nga Brexit, Bashkimi Evropian përballet me një realitet të ri në të cilin fuqia më e madhe ushtarake me lidhjet më të afërta me Shtetet e Bashkuara është larguar nga aleanca. Në dinamikën e re, shumë kishin frikë se motori ekonomik, Gjermania, do të mbizotërojë më tej në aleancë.
Ngjashëm me spartanët që provokojnë një luftë për të ekuilibruar forcën gjithnjë në rritje të Athinës, Franca nën Macron po përpiqet të dominojë politikën e jashtme të BE, por deri më tani ka dështuarpër shkak të disa llogaritjeve të gabuara.
Macron portretizon Francën si aktorin e ri në rajon nga Libia në Liban dhe tani mosmarrëveshja në Mesdheun lindor.
Macron ka dale hapur kundër Presidentit Turk Erdogan.
Në fillim, Franca dështoi në Libi me lojërat e saj ndaj komandantit të luftës Khalifa Haftar dhe hodhi akuza ndaj Turqisë ndërsa shkelte vetë ligjin ndërkombëtar.
Në Liban, duken qartë politikat Neo-Napoleonike të Macron. Macron vizitoi vendin e shkatërruar pas shpërthimit tronditës në portin e Bejrut dhe në një mënyrë pothuajse koloniale premtoi ndryshim politik në një vend i cili ishte një ish-subjekt kolonial i Francës. Sidoqoftë, deri më tani, nuk ka patur asnjë progres dhe Bashkimi Evropian është në prag të humbjes së ndikimit në Liban për shkak të politikave dhe deklaratave të nxituara të Macron.
Të njëjtat politika Neo-Napoleonike kanë arritur kulmin në çështjen e Mesdheut lindor.
Franca dërgoi aeroplanë luftarakë në ishullin e Qipros duke shkelur status quo-në dhe duke rrezikuar përshkallëzim të mëtejshëm në konfliktin e ngrirë, zhvilloi stërvitje të përbashkëta ushtarake me Greqinë dhe rriti retorikën armiqësore përballë Turqisë.
Por pse dëshiron Franca të jetë një lojtar në zonat e konfliktit përreth Bashkimit Evropian dhe pse Macron përpiqet të portretizojë veten e tij si një ndryshues i lojërave në politikën e jashtme të BE?
Epo, përgjigjja është Gjermania.
Ankesat dhe armiqësitë franceze kundër Gjermanisë janë të vjetra.
Bashkimi Evropian u themelua bazuar në një ekuilibër francez-Ggerman, por kur Muri i Berlinit ra dhe ribashkimi i Gjermanisë ndodhi, ky ekuilibër u prish.
Nuk është për t’u habitur që gjatë periudhës së para-ribashkimit, një përfaqësues i Presidentit Francez Francois Mitterrand i tha një ndihmësi të Gorbaçovit, “Franca në asnjë mënyrë nuk dëshiron ribashkimin e Gjermanisë, megjithëse e kupton që në fund të fundit, është e pashmangshme.”
Me kalimin e kohës, gjermanët u rritën ekonomikisht dhe arritën të bëhen ekonomia më e fortë në Evropë dhe me krizën ekonomike në shtetet e jugut si Greqia, Italia, Spanja dhe Portugalia, gjermanët kanë arritur të pozicionohen si ndërmjetësi kryesor i pushtetit në BE.
Këto zhvillime nxitën bisedimet se Bashkimi Evropian është bërë një Bashkim Gjerman.
Megjithëse Gjermania ka përdorur në mënyrë efektive forcën e saj ekonomike për të dominuar BE, asaj i mungon forca ushtarake, njohuria e politikës së jashtme, trashëgimia dhe kapaciteti për të udhëhequr unionin. Mbretëria e Bashkuar dhe Franca janë shumë më superiore në këto çështje, por Brexit e ndryshoi dinamikën. Një nga dy shtyllat kryesore për të ekuilibruar Gjermaninë në Bashkimin Evropian u largua nga aleanca.
Brenda këtij mjedisi të ri, vendimmarrësit francezë u detyruan të ekuilibrojnë gjermanët duke udhëhequr BE-në në politikën e jashtme.
Politikat Neo-Napoleonike të Macron janë kryesisht jo kundër Turqisë ose ndonjë vendi tjetër por për kancelaren gjermane gjithnjë e më të fuqishme.
Në këtë mënyrë, Franca dëshiron të pozicionohet si fuqia e vetme e aftë në Bashkimin Evropian për të mbrojtur aleatët e tjerë, pavarësisht nga arsyet e mosmarrëveshjes në Mesdheun lindor.
Macron dëshiron të tregojë se Franca është e aftë të japë rezultate në zona ku nuk janë gjermanët – dhe lëvizjet e fundit janë dëshmi e kësaj.
Por Franca ka bërë një llogaritje të madhe të gabuar. Në kontrast me kontinentin afrikan ose vendet si Libani, nuk është Franca por Gjermania ajo që ka epërsinë për sa i përket politikës, trashëgimisë dhe aftësisë për të gjetur një zgjidhje me Turqinë.
Macron nuk ka njohuritë e mjaftueshme për politikën turke dhe rolin e Turqisë gjeopolitikisht.
Macron pretendoi se Franca nuk ka një problem me popullin turk por vetëm me presidentin turk, duke sugjeruar që politika e jashtme turke në Mesdheun lindor nuk mbështetet nga publiku më i gjerë turk dhe opozita turke.
Në realitet, opozita turke jo vetëm që mbështet politikat aktuale por edhe thuhet se qëndrojnë pas kësaj. Doktrina turke e Atdheut Blu është një produkt i elitave Kemaliste në marinën turke dhe pozicioni aktual turk gëzon mbështetje të plotë nga qeveria turke dhe të gjitha partitë opozitare.
Detaje të tilla dihen nga Gjermania, vendi me popullsinë më të madhe turke në botë pas Turqisë, por mesa duket jo nga Macron.
Përveç mungesës së të kuptuarit të Turqisë, Macron ka llogaritur gabim edhe brenda Bashkimit Evropian.
Shumica e vendeve evropiane duke përfshirë shtetet mesdhetare nuk janë pro qëndrimit agresiv të paraqitur nga Franca por favorizojnë dialogun me Turqinë siç sugjerohet nga Kancelarja Gjermane.
Prandaj, përpjekja e Macron për të galvanizuar aleatët e saj evropianë pas vetes nuk ka çuar askund dhe retorika e tij ka arritur kufijtë e saj.
Politikat e Macron në mosmarrëveshjen Turko-Greqi duket se kanë dështuar. Samiti i shteteve mesdhetare nuk rezultoi në mënyrën siç shpresonte Macron dhe presidenti francez me sa duket u detyrua të lëshojë një degë ulliri drejt Turqisë përmes një postimi në Twitter në gjuhën turke.
Ky gjest ishte reciprok nga presidenti turk, realpolitikë për të kërkuar dialog me Turqinë në vend të përshkallëzimit të pakuptimtë, duket se po shpërblehet./ Konica.al
Omer Ozkizilcik
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
ANALIZA: A do të shpërthejë lufta Turqi-Greqi?
“Erdogan nuk e mbajti fjalën për konfliktin në Libi”
‘Le Monde’: Erdogan s’do heqë dorë nga qëllimet e tij!
