Përgjigjet që merrni në politikën e jashtme, si në jetë, shpesh varen nga pyetjet që bëni. Pyetja lidhur me Korenë e Veriut në buzët e të gjithëve në Uashington duket të jetë nëse udhëheqësi Kim Jong Un është gati për të provuar një raketë balistike ndërkontinentale. Këtu në Seul, të gjithë duan të dinë nëse Presidenti i zgjedhur Joe Biden do të mbajë një samit me Kim.
Të dyja pyetjet pasqyrojnë shkallën në të cilën pritjet tona janë kushtëzuar nga ngjarjet traumatike dhe dramatike të viteve të fundit.
Azhornimi i jashtëzakonshëm i Kim dhe krijimi i një mundësie për një sulm bërthamor filloi në vitet e presidencës së Obamës dhe arriti kulmin nën drejtimin e Presidentit Donald Trump me fillimin e suksesshëm të provës të një ICBM të aftë në nëntor 2017, duke e sjellë Gadishullin e Koresë në prag të luftës.
Gjashtë muaj më vonë, prirja e Trump për teatër politik çoi në një varg samitesh në Singapor, Hanoi dhe Panmunjom, duke gjeneruar një kornizë solide për përmirësimin e marrëdhënieve, por jo progres të prekshëm në detaje. Pasi bisedimet e fundit SHBA-Koreja e Veriut u ndërprenë në Stokholm një vit më parë, vëzhguesit kaluan muaj me radhë dhe pritën për një surprizë në tetor të një prove raketash me rreze të gjatë ose një takimi të katërt Trump-Kim. Asnjëri nuk u arrit.
Që nga 3 nëntori, Trump është përballur me shqetësime shumë më të ngutshme sesa Koreja e Veriut, pasi ai lufton dëshpërimisht për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve dhe për të mohuar realitetin e humbjes. Papajtueshmëria e Trump po bën kërdinë në procesin e tranzicionit, duke e bërë edhe më të vështirë për ekipin e Biden dhe Zëvendës Presidentes së zgjedhur Kamala Harris të përgatiten për marrjen e drejtimit në janar.
Askush nuk pret që Koreja e Veriut të vlerësohet si një përparësi kryesore, por as nuk mund të injorohet. Në atë kontekst, ajo që nevojitet janë idetë praktike për zbutjen e një krize para se ajo të zhvillohet, gjetjen e kohës për diplomaci të përgjegjshme dhe gjetjen e një mënyre për të kaluar në një progres të qëndrueshëm. Në vend që të pyes, a do të testojë raketa Kim dhe a do të flasë Biden, pyetja është se si të drejtojmë hapësirën midis provokimit dhe negociatave.
Kështu që këtu është një sugjerim modest. Sa më shpejt që të jetë e mundur, presidenti i zgjedhur duhet të shpallë planet për një rishikim të politikës së Gadishullit Korean. Kjo tingëllon e vështirë e di, dhe nuk është asnjë garanci e përparimit. Por është një domosdoshmëri kritike për të përshtatur pikërisht atë që Shtetet e Bashkuara duan nga procesi. Le të bëjmë një përmbledhje të shpejtë të rishikimeve të politikës së Koresë së Veriut: Administrata e George W. Bush përfundoi rishikimin e saj në qershor 2001, me ç’rast Shtëpia e Bardhë tashmë po kërkonte një dalje nga ‘korniza e rënë dakord’ e negociuar nga ish Presidenti Bill Clinton me udhëheqësin Kim Jong ‘lënia e kornizës së rënë dakord’ doli të jetë një gabim, dhe Bush ndryshoi qëndrimin në mandatin e tij të dytë ndërsa Koreja e Veriut organizoi një shpërthim bërthamor. Bush i ktheu shpresat te bisedimet e ndërmjetësuara nga Pekini për ta kthyer kalin në hambar, me rezultate të përziera. Ish Presidenti Barack Obama kurrë nuk kreu një rishikim të politikave, simptomë e përparësisë së ulët të vendosur në çështjen e Koresë së Veriut.
Edhe kjo rezultoi të ishte një gabim, aq sa në fund të mandatit të tij të dytë, në një ulje me Presidentin e ardhshëm Donald Trump, Obama vendosi Kim Jong Un në krye të çështjes së sigurisë kombëtare. Këshilli i Sigurimit Kombëtar të Trump nuk humbi kohë në kryerjen e një rishikimi të politikave, të lëshuar në Prill 2017 (pak para se Trump të priste Presidentin Kinez Xi Jinping në Mar-a-Lago), që premtoi “presion dhe angazhim maksimal ndaj Koresë”.
Kjo tregon se vetëm një rishikimi i qëllimshëm nuk është garanci e suksesit. Megjithatë është më mirë sesa thjesht mbajtja e gjërave në autopilot pa u marrë në konsideratë.
Të gjithë duan të dinë se si administrata e Biden do ta trajtojë Korenë e Veriut. Shpresojmë, Biden dhe Harris nuk e dinë përgjigjen. Ata ende kanë nevojë për këshilltarë të besuar për të studiuar mundësitë dhe për t’u konsultuar me lojtarët së pari.
Një rishikim zyrtar i politikave e mundëson këtë, ndërsa gjithashtu i sinjalizon Pyongyang (dhe Seulit) që administrata e re i intereson, në fakt. Për më tepër, ata mund të shtojnë një kthesë duke parë një model pak më të vjetër: rishikimi i politikës “Procesi i Perry” i kryer në mandatin e dytë të Klintonit nga ish Sekretari i Mbrojtjes William Perry. Duke u konsultuar gjerësisht nëpër agjenci, si dhe me anëtarët e Kongresit, Perry shtoi një përbërës thelbësor duke biseduar me palët kryesore të interesit në rajon si pjesë e rishikimit të tij. Më e rëndësishmja, ato diskutime përfshinin bisedime me zyrtarë të Koresë së Veriut në Phenian si i dërguari special i Klintonit.
Duke takuar bashkëbiseduesit e Koresë së Veriut (në një vend të tretë nëse është e nevojshme, duke pasur parasysh masat ekstreme të Kim për të luftuar pandeminë), administrata e Biden po merr një paralajmërim që të mos bjerë në hendekun e refuzimit të “bisedimeve” një pikë bisedimi që pengoi diplomacinë e Koresë së Veriut në vitet e Obamës. Një rishikim i politikave nuk siguron sukses, por të paktën mund të ndihmojë në mbajtjen hapur të mundësisë së progresit, duke fituar kohë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Aljazeera/ F.H, konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
