Menaxherëve të logjistikës iu kanë dalë disa qime gri gjatë vitit të kaluar. Kur virusi u përhap për herë të parë, ata u përballën me një kolaps të kërkesës. Tani ata janë duke u përpjekur për të mbushur një rritje të urdhrave. Një në pesë menaxherë blerjesh raportojnë vonesa të “portit” ose “transportit”, më e shumta që nga viti 2004, thotë ihs Markit, një ofrues i të dhënave. E tillë është mungesa e hapësirës së kontejnerëve sa që Indeksi Balltik Freightos, një masë e çmimeve të kontejnerëve, u rrit në mbi 4,000 dollarë në 15 Janar, krahasuar me 1,200-1,600 dollarë në 2019.
Për shumicën e mallrave transporti përbën një pjesë të vogël të kostos totale të një produkti, thotë Florian Frese i Container xChange, një platformë në internet. Por çmimet e tjera po rriten gjithashtu. Mallrat janë kudo. Një studim nga ihs Markit zbuloi se çmimet e inputeve të prodhimit muajin e kaluar u rritën me ritmin më të shpejtë në gati dhjetë vjet.
Disa sektorë gjithashtu po përjetojnë një mungesë të përbërësve. Jonathan Smoke nga Cox Automotive, një këshillim, përshkruan se si problemet e prodhimit në lidhje me valën e dimrit të covid-19 dhe mungesat e çipave po forcojnë furnizimin e makinave të reja në Amerikë. Z. Smoke pret që çmimet e automjeteve të përdorura të jenë 30% më të larta në prill sesa ishin një vit më parë (pa dyshim, në krahasim me një bazë të ulët). Sipas një sondazhi të importuesve të vegjël dhe të mesëm duke përdorur platformën Freightos, një e treta e 77% që hasin ndërprerje të zinxhirit të furnizimit në gjashtë muajt e fundit ngritën çmimet e produkteve si rezultat.
Deri më tani, këto presione nuk janë përkthyer në inflacion më të gjerë të çmimeve të konsumit. Kjo pjesërisht sepse kërkesa, megjithëse rimëkëmbet, është ende e zbutur. Kjo është gjithashtu për shkak se produktet e prekura nga zinxhirët e furnizimit të zhurmshëm përbëjnë një pjesë relativisht të vogël të konsumit; ndërkohë rritja e çmimeve në zona të tjera, të tilla si udhëtimet dhe turizmi, është e pakët. Sapo të zgjidhen ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit, çmimet e larta të inputeve duhet të zhyten përsëri.
Nëse inflacioni vjetor rritet gjatë muajve të ardhshëm, kjo do të ndodhë sepse çmimet së shpejti do të krahasohen me një bazë shumë më të ulët, për shkak të rënies së çmimit të naftës në pranverën e kaluar. Analistët në Capital Economics, një këshillim, mendojnë se çmimet e energjisë depresionuan inflacionin kryesor në vendet e OECD me një mesatare prej rreth 0.6 pikë përqindjeje në Nëntor, por deri në Prill do t’i rritë ato me një pikë përqindjeje të tërë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Mbingarkesa e Covid ngre spektrin e inflacionit
Kërcënimi i trifishimit të kostove të transportit Kinë-Evropë
