Për më shumë se 20 vjet, afërsisht një duzinë bankash qendrore aziatike, përfshirë ato të Kinës dhe Japonisë, kanë ndërhyrë për të shtypur vlerën e monedhave të tyre.
Rezervat e këmbimit valutor të mbajtura nga një duzinë vendesh aziatike tani arrijnë gjithsej më shumë se $ 6.5 tn. Vetëm në vitin 2020, ato u rritën me rreth 500 miliardë dollarë ndërsa këto vende kërkuan të zbusin ndikimin ekonomik të pandemisë. Duke pasur parasysh nevojën për stimul të qëndrueshëm në SHBA (dhe gjithë botën perëndimore), sekretarja e re e Thesarit të SHBA Janet Yellen duhet ta bëjë të qartë se manipulimi i monedhës nuk do të tolerohet më.
Në një kohë krize globale, kursimet e tepërta të vazhdueshme të kombeve aziatike duhet të tërhiqen për të ndihmuar në stimulimin e rritjes globale, përndryshe pse po i grumbullonin këto rezerva përveç qëllimeve të “fqinjit tënd lypës” (një politikë ekonomike përmes së cilës një vend përpiqet të rregullojë problemet e tij ekonomike me mjete që priren të përkeqësojnë problemet ekonomike të vendeve të tjera)?
Monedhat më të forta do të rrisnin importet aziatike dhe në vend që paratë e ndërhyrjes të hynin në tregun tonë të bonove të çmuara, investimet e kapitalit në margjinë do të priren të shkojnë në SHBA, jo në Azi. Gjatë viteve, Thesari i SHBA është përpjekur të hedhë rërë në ingranazhet e kësaj ndërhyrjeje përmes botimit gjashtëmujor të një raporti mbi politikat e këmbimit valutor të partnerëve kryesorë tregtarë. Kjo, pa dyshim, ka pasur një farë suksesi në ngadalësimin e ritmit të ndërhyrjes, por nuk e ka ndaluar atë.
PBB e kombinuar vjetore e vendeve të përfshira është rreth $ 26 tn, më e madhe se ajo e SHBA.
Si një grup, nëse kursimet e tyre të tepërta do të zvogëloheshin me 2 përqind të PBB-së, kjo do t’i siguronte pjesës tjetër të botës një rritje vjetore prej 500 miliardë dollarësh. Duke pasur parasysh pjesën e SHBA në GDP globale jo-aziatike, kjo do të përfaqësonte një shtesë prej 300 miliardë dollarësh për rritjen në SHBA, ose afërsisht 1.5 përqind të PBB-së. Ndikimi pozitiv nuk do të ishte vetëm një herë. Lëvizjet e valutave, veçanërisht nëse duket se mund të vazhdojnë, ndikojnë në vendimet e investimeve të biznesit dhe për këtë arsye në rritjen e vendeve të punës.
Disa mund të argumentojnë se një ndryshim i tillë do të ishte një veprim i shëmtuar “së pari Amerika”, por kjo është shumë e ashpër. Ekonomikisht, Azia e ka tejkaluar pandeminë shumë më mirë se pjesa tjetër e botës. Azia ka vend për të “shpenzuar” tani disa nga këto kursime të tepërta. Tërheqja e llogarisë rrjedhëse kolektive me vetëm 2 përqind të PBB-së do të linte akoma shumicën me një bilanc pozitiv.
Kina do të argumentojë se nuk po ndërhyn. Megjithatë po e bën këtë, por thjesht e maskon atë më mirë se më parë. Renminbi po mbështetet nga një tepricë e madhe e llogarisë korente, flukse hyrëse të investimeve direkte, norma relativisht të larta interesi dhe flukse hyrëse të tregut të kapitalit falë përfshirjes në një larmi indeksesh aksionesh dhe bono.
Japonia gjithashtu do të argumentojë se nuk po ndërhyn. GPIF kaloi pothuajse 100 miliardë dollarë nga obligacionet e qeverisë japoneze në bono të huaja të mbrojtura në tre tremujorët e parë të vitit 2020, edhe pse kostot e mbrojtjes për gjashtë muaj kanë rënë në diapazonin e tregtimit vetëm të një dite në normën dollar/ jen.
I gjithë programi i tij i investimeve jashtë shtetit nën Abenomics, dhe koha e tij, është hartuar pjesërisht për të ndihmuar në dobësimin e jenit. Fillimisht, ky aspekt i Abenomics ishte ndoshta një gjë e mirë për botën, por, pas tetë vjetësh, Japonia ka pasur radhën e saj në përpjekjen për të rifreskuar në kurriz të të tjerëve. Jeni i ponderuar i tregtisë reale tani është aq i dobët sa pak para Marrëveshjes Plaza dhe teprica e llogarisë rrjedhëse të Japonisë është pothuajse po aq e madhe.
Sekretari i Thesarit ndoshta do të fillonte një ndryshim të tillë të politikës në bisedat private. Ndoshta të gjitha vendet do të shihnin mençurinë e lejimit të monedhave të tyre të vlerësimit dhe kursit të tepërt të kursimeve të tyre. Nëse jo, gjatë dekadës së kaluar ose më shumë, ka prova të qarta se sanksionet funksionojnë në ndryshimin e sjelljes së qeverisë dhe sektorit privat.
Ndryshe nga shumë momente historike kur një sekretar i ri i Thesarit është betuar, SHBA nuk ka nevojë për para shtesë të ndërhyrjes të ricikluara në tregun e saj të bonove. Yellen duhet t’u bëjë thirrje vendeve të ndalojnë ndërhyrjen dhe të lënë tregun të përcaktojë çmimin e monedhës së tyre. E rëndësishmja, një veprim i tillë nuk do të minonte trashëgiminë e suksesshme të administratave të mëparshme Demokratike që kuptuan vlerën e të pasurit një dollar të shëndoshë.
Presidenti Joe Biden ka bërë thirrje për unitet me partnerët e brendshëm për t’u marrë me pasojat nga virusi dhe pabarazia në ekonomi. A nuk duhet që sekretari i Thesarit, i cili është zëdhënësi i partneritetit të jashtëm në çështjet ekonomike, të kërkojë të njëjtin unitet të qëllimit në sferën ndërkombëtare?
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ku po drejtohet kabineti qeveritar i Biden?!
Stimuli prej $1.9 trilionësh në rrezik?
Bloomberg: Yellen përballet me luftën e valutave
