“Është ora jonë më e errët: por ne do t’ia dalim”.
Në Mars të vitit 2020, kryeministri (tani ish) i Italisë, Giuseppe Conte, duke i bërë jehonë fjalëve të Winston Churchill, tregoi krizën e vendit të tij përballë pandemisë COVID-19.
Është e lehtë ë harrosh shkallën dhe natyrën e pashembullt të emergjencës një vit më parë.
Italia fillimisht u përball vetëm me pandeminë, demokracinë e parë liberale që u godit nga virusi.
Qeveria vonoi dhe hezitoi në një seri përgjigjesh kontradiktore midis zbulimit të çështjes së parë në 21 shkurt dhe një bllokimi kombëtar në 11 mars.
Dy imazhe nuk do të harrohen kurrë: njerëzit që këndojnë himnin kombëtar nga ballkonet e tyre; dhe një radhë e gjatë e automjeteve të ushtrisë në Lombardi duke marrë qindra kufoma sepse rajoni nuk mund të merrej më me ta.
Pas regjistrimit të një prej numrave më të lartë të vdekjeve në botë që nga marsi i kaluar, vendi është ende përballet me pandeminë nën një qeveri të re të udhëhequr nga Mario Draghi.
Megjithatë, pandemia ka pasur një efekt paradoksal, në vend.
Italianët duket se po rizbulojnë vlerën dhe rëndësinë e institucioneve të tyre politike (dhe të Evropës).
Italia për shumë kohë dallohej në Evropën perëndimore për të pasur nivelet më të ulëta të besimit te shteti dhe disa prej institucioneve që e përbëjnë atë (qeveria, parlamenti, partitë).
Në një kohë, kjo mungesë besimi në shtëpi u kompensua nga italianët që kishin një nga nivelet më të larta të besimit në Bashkimin Evropian, pothuajse si një kundërpeshë ndaj mangësive të perceptuara të sistemit të tyre politik.
Pastaj erdhi kriza 2007-09 dhe vitet e kursimit.
Nuk shihej më si një shpëtimtar, por si përgjegjës për vendosjen e shkurtimeve të shpenzimeve.
Në prag të pandemisë, pra, italianët u gjendën në një vend të ndërlikuar, me mosbesim të përhapur si në sistemin e tyre politik ashtu edhe në rolin e BE-së.
Pastaj, ndërsa COVID u përhap, gjithçka ndryshoi.
Pavarësisht nga një përgjigje e dobët qeveritare, kriza u shoqërua me një ndryshim të jashtëzakonshëm, pozitiv në qëndrimet ndaj autoriteteve publike.
Deri në fund të Marsit 2020, 94% e italianëve dhanë një vlerësim pozitiv të performancës së autoriteteve të shëndetit publik në menaxhimin e pandemisë, 88% Departamenti i Mbrojtjes Civile, 82% qeveria dhe 77% qeveritë rajonale.
Ky ndryshim nuk ishte domosdoshmërisht unik për Italinë, por, për shkak të historisë së mosbesimit, është më domethënës atje.
Diçka e ngjashme ka ndodhur në lidhje me pikëpamjen e kombit për BE, edhe pse me një trajektore paksa të ndryshme.
Një studim i Parlamentit Evropian në fund të vitit 2020 zbuloi se 69% e italianëve besojnë se rikuperimi nga pandemia do të jetë më i shpejtë falë BE. Përqindja e italianëve me një pikëpamje pozitive për anëtarësimin në BE është rritur me 11% në vit dhe nivelet e përgjithshme të besimit në BE me 5% në një vit.
Ky ndryshim reflektohet gjithashtu në nivelin politik në emërimin, në janar, të Draghi, ish-president i Bankës Qendrore Evropiane.
Një vit pas urgjencës kombëtare të marsit 2020, pandemia duket se ka hedhur themelet për një ndryshim thelbësor në të menduarit e italianëve.
Pandemisë i kishte paraprirë një dekadë e politikës së zemëruar në të cilën ekstremizmi populist tejkaloi masat shtrënguese të imponuara nga BE.
Tani duket se italianët, të dëmtuar nga COVID, mund të jenë gati të kthehen në vendet evropiane dhe tek një politikë pragmatizmi.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Conversation/ konica.al