Afganistani ka një marrëdhënie të komplikuar me kohën. Dhe Amerika ka një marrëdhënie të ndërlikuar me hakmarrjen.
Midis këtyre dy të vërtetave, tragjedia lulëzoi.
Të zhgënjyer nga hidhërimi dhe zemërimi, ne pushtuam Afganistanin pas 11 shtatorit për të ndjekur Osama bin Laden dhe për të ndëshkuar Talibanët për lejimin e tij që ta kthente një labirint të shpellave ku llogariste sulmin e Amerikës.
Por, megjithë mësimet që Sovjetikët mësuan në 10 vjet të vështira atje duke luftuar luftëtarë fantazma që u zhdukën në male, zyrtarët dhe gjeneralët amerikanë kurrë nuk e harruan këtë fakt të thjeshtë: Edhe betejat që fituam, ne i humbëm në një farë mënyre.
Sa armiq kemi nxjerrë duke u përpjekur të ndihmojmë Afganistanin?
Administrata e Bushit ishte arrogante dhe injorante për pushtimin e kësaj hëne mesjetare.
Më kujtohet që isha duke udhëtuar në Afganistan dhe Irak me sekretarin e mbrojtjes së Obamës, Robert Gates, në atë kohë, duke fluturuar mbi malet e mbuluara me dëborë që e bëjnë Afganistanin një kështjellë natyrore.
E pyeta nëse presidenti ishte këshilluar nga gjeneralët. “Kjo është qesharake”, tha Gates, duke shtuar: “Kushdo që lexon historinë duhet t’i qaset këtyre gjërave me një farë përulësie, sepse nuk mund ta dish. Askush nuk e di se si duket kapitulli i fundit. ”
Epo, ne duket se jemi në kapitullin e fundit dhe duket po aq e zymtë sa të gjithë kapitujt e tjerë të këtij okupimi të gabuar.
Edhe atëherë, ishte e qartë se përpjekja jonë për t’i kthyer Afganistanin dhe Irakun në demokraci model nuk po shkonte mirë. .
Ne morëm pjesë në një konferencë ku udhëheqësit ushtarakë biseduan rreth “partneritetit” me dhe “mentorimin” e forcave afgane, por ata e pranuan që para se të arrinin në trajnimin e sigurisë, së pari u duhej të mësonin një shumicë dërrmuese të rekrutëve afganë të lexonin dhe shkruanin.
Gates u tha gazetarëve se ai sapo kishte mësuar se Talibanët po tërhiqnin kaq shumë luftëtarë sepse ata paguanin më shumë.
Gjeneralët në Afganistan thanë se Talibanët po u jepnin luftëtarëve 250 deri në 300 dollarë në muaj, ndërsa Ushtria Afgane po paguante rreth 120 dollarë. Kështu që Gates, duke përdorur mënyrën amerikane për të hedhur më shumë para për një problem, u bëri rekrutëve një rritje në 240 dollarë.
Ne duhet të kishim respektuar reputacionin e Afganistanit si “varrezat e perandorive” dhe reputacionin e merituar të Pakistanit.
Kopertina e revistës Time, në Dhjetor 2001, “Ditët e Fundit të Talibanëve”, tallet me ne.
Kemi kaluar 20 vjet duke luftuar në Afganistan. Por duke pasur parasysh kurbën tonë të sheshtë të të mësuarit, çdo vit ishte si i pari.
Pra, ne ishim vërtet në vitin tonë të parë për herë të 20-të, duke bërë të njëjtat gabime pa pushim.
Ashtu si me Vietnamin, shumë prej atyre që ishin në krye e dinin për një kohë të gjatë se lufta ishte e pamposhtur, por ata i fshehën provat.
Para se të dërgojmë të rinjtë tanë për të vdekur përtej detit, duhet të mësojmë nga historia dhe të kuptojmë se çfarë po bëjmë, jo thjesht të veprojmë nxitur nga emocione hakmarrëse.
Si nënkryetar, Biden ishte një zë i vetëm në Zyrën Ovale që kundërshtonte luftën në Afganistan. Ai i tha Obamës, nëse i lejon, gjeneralët do të të fusin brenda dhe do t’i nxjerrin jashtë.
Afganistani do të jetë një mësim tjetër në marrëzinë e udhëheqësve, ego-të e të cilëve thjesht nuk i lejojnë ata të mendojnë se kanë dështuar, kështu që ata përpiqen ta përshkruajnë atë si një sukses.
Biden kishte të drejtë të injoronte paralajmërimet e tmerrshme rreth asaj që do të ndodhë kur të largohemi.
Talibanëve nuk mund t’i besohet; ata janë besimtarë të vërtetë në një ideologji mesjetare. Një marrëveshje për ndarjen e pushtetit me talebanët nuk do të funksiononte kurrë.
“Argumenti kryesor për të qëndruar më gjatë është ajo me të cilën kanë luftuar secili nga tre paraardhësit e mi: Askush nuk dëshiron të thotë se duhet të jemi në Afganistan përgjithmonë, por ata këmbëngulin se tani nuk është momenti i duhur për t’u larguar”, tha Biden, duke shtuar: Atëherë kur do të jetë momenti i duhur për tu larguar? Edhe një vit? Edhe dy vjet? Edhe dhjetë vjet? Dhjetë, 20, 30 miliardë dollarë më shumë sesa kemi shpenzuar tashmë? ‘Jo tani’ – kështu arritëm këtu. ”
Ai foli për djalin e tij të ndjerë, Beau, “Yllin e Veriut”, i cili ishte vendosur në Irak.
“Unë jam presidenti i parë në 40 vjet që e di se çfarë do të thotë të kesh një fëmijë që shërben në një zonë lufte,” tha ai.
Shpresojmë, përvoja jonë në Afganistan do të jetë varreza e prirjes së Amerikës për të besuar se mund të bëjë gjithçka që dëshiron me ushtrinë e saj, pa menduar për pasojat.
Si mund të justifikonim edhe 20 vjet, më pyeti një veteran i Afganistanit, duke theksuar me hidhërim se nuk ka mbetur asgjë tjetër nga miqtë e tij që vdiqën në luftë, por veçse emra të gdhendur në stolat e parkut.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Demokratët mund ta ndryshojnë Amerikën…
Cilat janë sfidat që e presin presidentin e ri amerikan?
