Të përhumbur nga një krizë migracioni e vitit 2015 e nxitur nga lufta siriane, udhëheqësit evropianë duan dëshpërimisht të shmangin një fluks tjetër të madh të refugjatëve dhe emigrantëve nga Afganistani.
Me përjashtim të atyre që ndihmuan forcat perëndimore në luftën dy-dekadëshe të vendit, mesazhi për afganët që mendojnë të ikin në Evropë është: Nëse duhet të largoheni, shkoni në vendet fqinje, por mos vini këtu.
“Duhet të jetë qëllimi ynë që të mbajmë shumicën e njerëzve në rajon,” tha Ministri i Brendshëm austriak Karl Nehammer javën e kaluar, duke i bërë jehonë asaj që thonë shumë udhëheqës evropianë.
Zyrtarët e Bashkimit Evropian i thanë një takimi të ministrave të brendshëm javën e kaluar mësimi më i rëndësishëm nga viti 2015 ishte të mos i linin Afganët në fatin e tyre dhe pa ndihmë urgjente humanitare ata do të fillojnë të lëvizin, sipas një memorandumi konfidencial diplomatik gjerman të marrë nga The Associated Press.
Austria, ndër ekstremistët e ashpër të BE -së, sugjeroi ngritjen e “qendrave të dëbimit” në vendet fqinje me Afganistanin, në mënyrë që vendet e BE -së të dëbojnë afganët që u është refuzuar azili – edhe nëse ata nuk mund të dërgohen përsëri në atdheun e tyre.
Skenat dëshpëruese të njerëzve që kapen pas avionëve që ngrihen nga aeroporti i Kabulit kanë thelluar vetëm ankthin e Evropës mbi një krizë të mundshme refugjatësh.
Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj në NATO po përpiqen të evakuojnë mijëra afganë, të cilët kanë frikë se do të ndëshkohen nga talebanët për bashkëpunimin me forcat perëndimore. Por afganët e tjerë nuk ka gjasa të kenë të njëjten mirëseardhje.
Edhe Gjermania, e cila që nga viti 2015 ka pranuar më shumë sirianë se çdo komb tjetër perëndimor, sot po dërgon një sinjal të ndryshëm.
Disa politikanë gjermanë, përfshirë Armin Laschet, kandidati i bllokut të qendrës së djathtë të Unionit për të pasuar Angela Merkelin si kancelare, ka paralajmëruar se nuk duhet të ketë “përsëritje” të krizës së migrimit të vitit 2015.
Presidenti francez Emmanuel Macron theksoi se “Evropa nuk mund t’i përballojë pasojat” e situatës në Afganistan dhe “duhet të parashikojë dhe mbrojë veten nga flukset e rëndësishme të parregullta migratore”.
Britania, e cila u largua nga BE në vitin 2020, tha se do të mirëpriste 5,000 refugjatë afganë këtë vit dhe do të rivendoste 20,000 afganë në vitet e ardhshme.
Përveç kësaj, ka pasur pak oferta konkrete nga vendet evropiane, të cilat përveç evakuimit të qytetarëve të tyre dhe stafit afgan, thonë se ata janë duke u përqëndruar në ndihmën e afganëve brenda vendit të tyre dhe në vendet fqinje si Irani dhe Pakistani.
Evropa “nuk duhet të presë derisa njerëzit të qëndrojnë në kufirin tonë të jashtëm”, tha Komisionerja e Punëve të Brendshme e BE -së, Ylva Johansson.
Presidenti i Këshillit të BE Charles Michel pranoi sfidat me të cilat përballet Evropa kur vizitoi Madridin të Shtunën për të vizituar qendrën emergjente të Spanjës për refugjatët afganë.
“Partneritetet me vendet e palëve të treta do të jenë në qendër të diskutimit tonë në Bashkimin Evropian. Ne duhet të miratojmë strategji që sigurojnë që migrimi është i mundur në mënyrë të rregullt dhe të qëndrueshme, “tha ai.
“Ne duhet të gjejmë atë ekuilibër midis dinjitetit të Bashkimit Evropian dhe kapacitetit për të mbrojtur interesat e Bashkimit Evropian.”
Greqia, ishujt piktoreske të së cilës përballen me bregdetin turk ishin pika evropiane e hyrjes për qindra mijëra sirianë, irakianë, afganë dhe të tjerë gjashtë vjet më parë, e ka bërë të qartë se nuk dëshiron ta rijetojë atë krizë.
Ministri i Migracionit Notis Mitarachi tha se Greqia nuk do të pranojë të jetë “porta për flukset e parregullta në BE” dhe e konsideron Turqinë si një vend të sigurt për afganët.
Një bisedë e tillë e bën Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan të duket i kuq.
Vendi i tij tashmë pret 3.6 milionë sirianë dhe qindra mijëra afganë, dhe ai ka përdorur kërcënimin e dërgimit të tyre në Evropë për ndikim politik.
“Turqia nuk ka asnjë detyrë, përgjegjësi apo detyrim të jetë magazina e refugjatëve në Evropë,” paralajmëroi Erdogan në një fjalim të enjten.
Presidenti turk foli për migracionin nga Afganistani në një telefonatë të rrallë me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis të Premten, dhe gjithashtu diskutoi çështjen me Iranin.
Qëndrimet ndaj emigrantëve janë ngurtësuar në Evropë pas krizës së vitit 2015, duke nxitur rritjen e partive të ekstremit të djathtë si Alternativa për Gjermaninë, partia më e madhe opozitare në parlament përpara zgjedhjeve parlamentare të Gjermanisë muajin e ardhshëm.
Edhe në Turqi, emigrantët nga Siria dhe Afganistani, të trajtuar dikur si vëllezër myslimanë, po shihen gjithnjë e më shumë me dyshim ndërsa vendi po përballet me rritjen e inflacionit dhe papunësisë.
Duke pranuar “shqetësimin” e publikut për migracionin, Erdogan vuri në dukje sesi qeveria e tij ka përforcuar kufirin lindor me Iranin me ushtri, xhandarmëri, polici dhe një mur të ri, i cili është në ndërtim e sipër që nga viti 2017.
Vëzhguesit thonë se ende nuk ka indikacione për ndonjë lëvizje masive përtej kufirit.
Autoritetet turke thonë se kanë përgjuar 35,000 Afganë që kanë hyrë ilegalisht në vend deri më tani këtë vit, krahasuar me më shumë se 50,000 në të gjithë vitin 2020 dhe rreth 200,000 në 2019.
Agjencia e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët, UNHCR, vlerëson se 90 për qind e 2.6 milionë refugjatëve afganë jashtë vendit jetojnë në Iranin fqinj dhe Pakistanin. Të dy vendet gjithashtu presin një numër të madh afganësh që u larguan në kërkim të mundësive më të mira ekonomike.
Për krahasim, rreth 630,000 afganë kanë aplikuar për azil në vendet e BE -së në 10 vitet e fundit, me numrin më të lartë në Gjermani, Hungari, Greqi dhe Suedi, sipas agjencisë së statistikave të BE -së.
Jan Egeland, sekretar i përgjithshëm i Këshillit Norvegjez të Refugjatëve, tha se nuk është një përfundim i falur që marrja e talebanëve do të rezultojë në një krizë të re refugjatësh.
“Unë do të paralajmëroja kundër një profecie vetë-përmbushëse,” tha ai. Afganët janë “të frikësuar, të hutuar, por edhe me shpresë se një luftë e gjatë dhe e gjatë do të përfundojë dhe ndoshta tani ata mund të shmangin zjarrin e kryqëzuar”.
Ai tha se shumë varet nga talebanët që lejojnë zhvillimin dhe punën humanitare të vazhdojë.
“Nëse do të kishit një kolaps të shërbimeve publike dhe nëse do të kishte një krizë të madhe ushqimore, do të ketë, me siguri, një lëvizje masive të njerëzve,” tha Egeland.
Përkthyer dhe përshtatur nga Associated Press/ konica.al