Rrëfimi po bëhet një trup: Shtetet e Bashkuara dhe Kina janë në një betejë për epërsinë globale në fusha të panumërta si teknologjia, tregtia, mbrojtja, hapësira kibernetike, madje edhe hapësira e jashtme. Pak ekspertë vënë në dyshim konsensusin e përgjithshëm se marrëdhëniet kino-amerikane do të formojnë historinë e shekullit të njëzet e një.
Por analizimi i skenës gjeopolitike të sotme si një nënprodukt i një gare me dy kuaj është krejtësisht i thjeshtuar dhe i vjetëruar.
Bota jonë nuk përshkruhet më mirë në të zezë dhe të bardhë, por si një kaleidoskop i modeleve të ndryshueshme.
Një burim kryesor i ngjyrave është Bashkimi Evropian.
Në mjedisin aktual ndërkombëtar, BE -ja është më pak e vërejtur seç duhet, por më shumë e vënë re nga sa mendoni.
Vërtetë, Evropa mbetet prapa SHBA -së dhe Kinës në zhvillimin e teknologjive strategjike si gjysmëpërçuesit dhe llogaritjet kuantike.
Kur BE i drejtohet pjesës tjetër të botës, shpesh tingëllon më shumë si një kakofoni sesa një simfoni.
Refrenet e rralla harmonike mbyten shpesh. Dhe shumë nga qytetarët e bllokut, ndoshta duke kujtuar një kohë kur Evropa ishte shtëpia e fuqive të mëdha të padiskutueshme të botës, tani priren të përçmojnë kontributet e BE -së dhe të nënvlerësojnë hapësirën e saj për manovrim.
Por ne evropianët duhet t’i japim vetes më shumë merita.
Edhe skeptikët duhet të pranojnë se, të paktën, ne kemi krijuar një treg të vetëm, rregullimi i të cilit varet ekskluzivisht nga institucionet e BE -së. Por, përderisa ndikimi tregtar i BE -së duhet të matet në formë të përgjithshme, kornizat tradicionale analitike u japin përparësi shteteve.
Kjo qasje, së bashku me “luftën tregtare” kino-amerikane, na ka shtyrë të ekzagjerojmë peshën ekonomike të SHBA dhe Kinës, në dëm të Evropës.
Pra, le të shohim faktet. BE është eksportuesi më i madh i mallrave në botë dhe importuesi i dytë më i madh (pak prapa SHBA). Sa i përket shërbimeve, Evropa kryeson për sa i përket eksporteve dhe importeve. Për më tepër, BE -ja fështë shumë përpara Kinës, si një ofrues dhe marrës i investimeve të huaja direkte (duke përjashtuar investimet midis shteteve anëtare). Dhe kur bëhet fjalë për ndihmën zyrtare të zhvillimit, BE -ja ka një epërsi të qartë.
Një kritikë e zakonshme ndaj BE -së është se asaj i mungon “fuqia e fortë”.
Ka një të vërtetë për këtë. Në fund të fundit, BE nuk ishte menduar kurrë të ishte një aleancë ushtarake; nuk është NATO. Rasti afgan nënvizon nevojën për të ndërtuar aftësitë ushtarake të Evropës, të cilat mbeten shumë të fragmentuara dhe të varura nga SHBA. Por ato nuk janë aspak të parëndësishme.
Për më tepër, ne nuk duhet të anashkalojmë dimensionin ekonomik të fuqisë së fortë.
Së bashku, është BE-ja, jo Kina, ajo që ka ekonominë e dytë më të madhe në botë, në terma nominalë. Shtoji kësaj lidhjet e saj tregtare dhe investuese, dhe BE -ja nuk ka shumë për t’i pasur zili në konkurrentët e saj.
Sa i përket “fuqisë së butë” të tërheqjes dhe bindjes, ajo mund të duket shumë eterike për materien në një kontekst global të shënuar nga tensione të ashpra gjeopolitike.
Por fuqia e butë pasqyron tendencat politike, shoqërore dhe ekonomike që përcaktojnë performancën afatshkurtër dhe afatgjatë të çdo vendi ose blloku. Edhe këtu, BE duket se është në gjendje të mirë.
Indeksi Soft Power 30 vlerëson vendet sipas gjashtë kategorive: shtrirja dhe tërheqja kulturore, infrastruktura dixhitale dhe aftësitë në diplomacinë dixhitale, kapitali njerëzor dhe atraktiviteti arsimor, mirëdashja dhe kapaciteti i biznesit për inovacionin, rrjeti diplomatik dhe cilësia e institucioneve politike. Me këtë masë, pesë nga dhjetë vendet kryesore në botë – dhe 16 nga 30 vendet e para – janë anëtare të BE -së. SHBA renditet e pesta, dhe Kina e 27 -ta.
Ishte në vitin 2019, kur lista u përpilua për herë të fundit.
Sot, i njëjti indeks sigurisht që do t’i jepte peshë më të madhe shëndetit publik. Dhe ndërsa BE, me sistemet e saj shëndetësore të nivelit të parë, ka vuajtur më shumë sesa pritej nga pandemia COVID-19, fushata e saj e vaksinimit po vazhdon me shpejtësi.Pavarësisht nga fillimi i ngadalshëm, shkalla e vaksinimit në katër vendet më të populluara të bllokut – Gjermania, Franca, Italia dhe Spanja – tani ka tejkaluar atë të Shteteve të Bashkuara. Dhe angazhimet e Evropës për të furnizuar vaksinat në pjesën tjetër të botës po bëhen më ambicioze. Shtojini atij fondin masiv të rimëkëmbjes COVID-19 dhe performanca pandemike e BE-së fillon të duket më e respektueshme.
BE po demonstron gjithashtu lidership global në fusha të tjera vendimtare, veçanërisht tranzicionin e gjelbër.
Komisioni Evropian tani ka shpallur të ashtuquajturën Fit for 55, një strategji për reduktimin e emetimeve të gazrave serrë me 55% deri në vitin 2030 (krahasuar me nivelet e 1990). Nëse miratohet, kjo ka shumë të ngjarë të formësojë rregullat dhe standardet në pjesën tjetër të botës, nëpërmjet asaj që Anu Bradford i Universitetit të Columbia e ka quajtur “efekti i Brukselit”.
Ky efekt vepron prapa skenave për të bërë ndryshimin që ndihet, nëse jo domosdoshmërisht shihet.
Megjithëse Evropa vazhdon të zërë një pozitë të cenueshme në zinxhirë të caktuar të furnizimit global, dhe megjithëse ne kemi lënë pas dore disa konflikte që na prekin drejtpërdrejt (të tilla si në Siri dhe Libi), ndikimi i tij është larg nga i papërfillshëm.
Bota tenton të vlerësojë – edhe pse në heshtje – ndikimin e BE -së, sepse në përgjithësi bazohet në stimuj, në vend të sanksioneve.
Për më tepër, ndikimi i tij buron nga një qasje shumëpalëshe dhe bashkëpunuese. Dhe ndikimi i tij thyen kontrollin mbytës të konkursit kino-amerikan në sistemin global.
Evropianët nuk duhet të refuzojnë vetëkënaqësinë duke përqafuar deklinizmin, por më tepër duke kryer një vlerësim të nivelit të lartë të pikave tona të forta dhe të dobëta. Siç duhet të na kujtojë paraqitja brilante e atletëve tanë në Lojërat Olimpike të Tokios këtë verë, Evropa mbetet një forcë për t’u llogaritur.
Dhe nëse duam të sigurojmë më tej pozitën tonë globale, duhet të mësojmë të jetojmë sipas parimit të mëposhtëm: BE është më e madhe se shuma e pjesëve të saj.
Javier Solana, një ish-përfaqësues i lartë i BE-së për çështjet e jashtme dhe politikën e sigurisë, sekretar i përgjithshëm i NATO-s dhe ministër i jashtëm i Spanjës, është President i EsadeGeo-Qendrës për Ekonominë Globale dhe Gjeopolitikë dhe Anëtar në Institutin Brookings.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
7 mësime për Evropën!
“Ballkanizimi” i rrezikshëm i BE-së
