Teksa viti 2022 përfundon dhe liderët perëndimorë mendojnë për sfidat e ardhshme, pak pyetje janë aq të rëndësishme globalisht se çfarë duhet bërë në lidhje me pushtimin e Ukrainës nga Rusia.
Fushata e pamëshirshme e Vladimir Putin për të bombarduar vendin dhe për ta lënë në errësirë dhe të ftohtë mes paralajmërimeve për përgatitjet e Kremlinit për një ofensivë tokësore të riorganizuar i shton çështjes urgjencë ushtarake dhe morale.
Evropianët lindorë duan veçanërisht që Kievi të fitojë dhe Moska të humbasë, dhe ata besojnë se aleanca transatlantike duhet të bëjë gjithçka që duhet për të ndihmuar Ukrainën të zmbrapsë agresorët sa më shpejt të jetë e mundur.
Ata kanë angazhuar aleatë në vende të larta në qeverinë amerikane, si dhe në mesin e udhëheqësve të të Gjelbërve të Gjermanisë.
Por shumë evropianë perëndimorë shqetësohen se mbështetja e madhe për Kievin kundër forcave të Kremlinit mund të shkaktojë një përshkallëzim bërthamor, një luftë midis Rusisë dhe NATO-s ose një përçarje të pariparueshme midis aleancës dhe jugut global.
Këtë bindje e ndajnë edhe presidenti francez Emmanuel Macron, kancelari gjerman Olaf Scholz dhe, më e rëndësishmja, presidenti amerikan Joe Biden.
Qëndrimi e tyre – quhet Boshti i maturisë së realistëve – deri më tani është imponuar.
Merrni parasysh atë që këshilltari i Bidenit për sigurinë kombëtare, tha para një auditori në Uashington javën e kaluar: “Ne nuk e dimë se ku do të përfundojë kjo. Ajo që ne dimë është se është detyra jonë të vazhdojmë të mbështesim mbështetjen tonë ushtarake për Ukrainën, në mënyrë që ata të jenë në pozicionin më të mirë të mundshëm në fushën e betejës, në mënyrë që nëse dhe kur diplomacia është e drejtë, ata do të jenë në pozicionin më të mirë në tryezën e bisedimeve.”
Scholz i tha një gazete gjermane se “qëllimi ynë është që Rusia t’i japë fund luftës së saj të agresionit dhe Ukraina të mbrojë integritetin e saj”.
Veçanërisht, të dyja këto artikulacione janë të paqarta me kujdes se si duhet të përfundojë lufta ose si do të dukej një paqe e qëndrueshme.
SHBA, e cila i ka dhënë Ukrainës rreth 20 miliardë dollarë ndihmë ushtarake që nga fillimi i luftës, ka refuzuar t’i sigurojë asaj avionë, tanke ose raketa ATACMS me rreze të gjatë veprimi. Megjithatë, në dritën e sulmit të vazhdueshëm të Rusisë në infrastrukturën civile të Ukrainës, Uashingtoni tani pritet të njoftojë një dorëzim të sistemit të mbrojtjes tokë-ajër Patriot me rreze më të gjatë, të cilit i kishte rezistuar prej kohësh.
Gjermania i ka dhënë houcitët e Kievit, armët kundërajrore Gepard dhe sistemin e ri të mbrojtjes ajrore Iris-T, por ajo refuzon të dërgojë tanket Leopard që ka kërkuar qeveria e Volodymyr Zelenskyy.
Por kush ka të drejtë? Mbrojtësit e fitores për Ukrainën dhe humbjes për Rusinë?
Apo ata që në dukje janë të gatshëm të mendojnë për një ”ngërç” në fushëbetejë për hir të parandalimit të përshkallëzimit, me shpresën se kjo përfundimisht do të çojë në një armëpushim dhe një zgjidhje të negociuar?
Kujdesi i një lideri demokratik nuk është thjesht një virtyt, por një përgjegjësi.
Ajo që është e diskutueshme është nëse në këtë rast funksionon.
Putini nuk ka përdorur armë bërthamore substrategjike – madje as pas shkatërrimit të trupave të tij nga Kherson.
Si SHBA, ashtu edhe Kina nuk kanë lënë asnjë dyshim se veprimi ndaj kërcënimeve të tij të përsëritura do të kishte pasoja të rënda.
Por ta shohësh këtë si provë se kontrolli po funksionon është një gabim. Sepse valët e sulmeve me dron dhe raketa ruse vazhdojnë.
Çfarë është kjo përveç përshkallëzimit? Nëse Kievit i mohohen mjetet për ta kundërshtuar atë, aleatët e tij rrezikojnë humbjen e Ukrainës, rrëmujën perëndimore dhe një fitore ruse si parazgjedhje.
Fitimi i saj do të shkonte në Kinë.
Për më tepër, nocioni i frenimit i ndjekur nga një rezolutë e negociuar supozon një shkallë racionaliteti dhe kontrolli, dhe mundësinë e një ekuilibri të qëndrueshëm politik të pasluftës.
Por, po nëse sharjet e Putinit për nazistët në Ukrainë dhe satanizmin në perëndim nuk janë teatër politik, por – siç ka sugjeruar historiani Lawrence Freedman – një projeksion paranojak i frikës në kalbjen e pandreqshme në sistemin e tij?
Po sikur, me fjalë të tjera, të na duhet ta marrim seriozisht dhe fjalë për fjalë diktatorin rus, si admiruesi i tij Donald Trump?
Në të vërtetë, aleatët e Ukrainës kanë saktësisht dy zgjedhje: një shtet të dështuar në lindje të Evropës, ose dy. Në të kundërt, nëse Ukrainës i jepet shansi për të fituar dhe për t’u transformuar në një demokraci të mbrojtur mirë, të qëndrueshme me një kulturë sllave, kjo nuk do të ishte vetëm një përfitim i madh sigurie për Evropën, por një model për Rusinë.
Kjo, natyrisht, është ajo që Putini ka më shumë frikë.
Shkrimtari drejton Qendrën për SHBA dhe Evropë në Institutin Brookings.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Diplomacia e butë”, ilaçi i kësaj bote të sëmurë
