Në një sërë institucionesh evropiane në pritje të një mbledhjeje të re pas zgjedhjeve evropiane, Komisioni Evropian pret miratimin e kandidatëve për postet e komisionerëve. Kandidatja sllovene Marta Kos, e cila aspiron të pasojë Oliver Varhelyi si Komisionere për Zgjerimin dhe Ballkanin Perëndimor, sjell me vete pyetjen nëse fakti që vjen nga një nga vendet e rajonit mund të ndikojë në politikën e saj gjatë mandatit të saj. Siç shkruan media serbe “Danas”, sipas Naim Leo Beshirit, drejtor i Institutit për Çështje Evropiane, marrja e mundshme e zyrës së zgjerimit nga një kandidat slloven nuk është një faktor që mund të shkaktojë shtrëngim të politikës së KE-së ndaj autoriteteve në Serbi. Bashkëbiseduesi i “Danas” tregon se vendimi për kandidimin dhe emërimin e saj në këtë detyrë është më shumë çështje e plotësimit të kuotës gjinore, për të cilën ka insistuar vetë von der Leyen në deklaratën e fundit për shtyp.
Politika e Marta Kos
Ai ka theksuar se sipas informacioneve të disponueshme publikisht, Kos deri më tani nuk ka shprehur qëndrime të forta për politikën e zgjerimit dhe se këtë do ta shohim në muajt e ardhshëm gjatë mandatit të saj, nëse ajo zgjidhet në këtë pozitë. Marta Kos, e cila pritet të zëvendësojë hungarezin Olivér Várhelyi, është një ish-ambasadore sllovene në Gjermani dhe Zvicër. Ajo ishte nënkryetare e Lëvizjes liberale për Liri, e udhëhequr nga kryeministri Robert Golob. Në vitin 2022, ajo kandidoi për presidente të Sllovenisë, por u tërhoq nga fushata. Kandidatët për Komisionerët Evropianë do t’i nënshtrohen seancave dëgjimore në komisionet e Parlamentit Evropian në javët në vijim. Ata do të duhet të marrin dritën e gjelbër të eurodeputetëve për t’u zgjedhur në detyrë. Parlamenti Evropian do të votojë për Komisionin e ri Evropian në tërësi përpara se ai të marrë detyrën, i cili do të bëhet më së shpejti më 1 nëntor.
Presioni ndaj Serbisë
Nga ana tjetër, Beiri thekson se ajo që realisht mund të ndikojë në qëndrimin e KE-së ndaj Serbisë është në fakt kandidatja për postin e Përfaqësueses së Lartë për Sigurinë, ish-kryeministrja e Estonisë, Kaja Kallas. Bashkëbiseduesi i “Danas” përmend si argument kryesor politikën e saj të ashpër ndaj Rusisë dhe agresionin rus ndaj Ukrainës, si dhe lidhjen mes Serbisë dhe Rusisë dhe faktin që Beogradi zyrtar refuzon të vendosë sanksione, gjë që mund të shkaktojë përkeqësim të mundshëm të marrëdhënieve. “Besoj se ajo personalisht nuk ka simpati të tepruar për Serbinë, e cila refuzon të vendosë sanksione kundër Rusisë, dhe mendoj se presioni do të vijë nga ajo anë dhe jo nga Kos”, shpjegon ai.
Qëndrimi i BE
Beshiri përfundon se pavarësisht gjithçkaje, Von der Leyen ende i qëndron qëndrimit se Vuçiç është partner i BE-së dhe se për këtë arsye nuk pret ndonjë ndryshim të madh në politikë. Rikandidimi i Ursula von der Leyen, i mbështetur nga Partia Popullore Evropiane (EPP) konservatore, mund të jetë një tregues i vazhdimësisë së politikës së KE-së, pasi vetë von der Leyen theksoi vazhdimisht se ajo i sheh përfaqësuesit e partisë aktuale në pushtet në Serbia si partnere e Bashkimit Evropian. KE vlerëson situatën aktuale në Serbi edhe në raportin e saj për sundimin e ligjit, i cili këtë vit për herë të parë përveç shteteve anëtare përfshin edhe vendet e Ballkanit Perëndimor, i cili u publikua në fund të korrikut të këtij viti, në të cilin vlerësoi se Serbia ende ka një presion të madh politik mbi gjyqësorin dhe prokurorinë, se ekziston rreziku i lartë i korrupsionit në prokurimet publike, si dhe shprehu shqetësimin për keqpërdorimin e padive kundër gazetarëve. Pas përfundimit të zgjedhjeve evropiane dhe ringritjes së institucioneve evropiane, Serbia si vend kandidat për anëtarësim në Union ka një sferë interesi dhe pyetjen nëse ndryshimet në institucionet evropiane mund të nënkuptojnë edhe një shtrëngim të politikës ndaj autoriteteve në Serbi duket e pashmangshme.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Të mbajmë premtimet për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut”
