Në zgjedhjet presidenciale të Rusisë në mars, Vladimir Putin siguroi në mënyrë mbreslënëse 76% të votave. Por, pati dhe rusë që u brengosën për të ardhmen e tyre në momentin kur Putin erdhi në pushtet dhe mbështetja për të sot duket se nuk mbetet më në të njëjtat nivele si atëherë…
Që nga kontrollimi i mediave deri tek nxitja e nacionalizmit, Presidenti rus Vladimir Putin ka shfrytëzuae çdo mënyrë të mundshme për ta mbajtur lart vlerësimin për veten.
Por jeta e rusëve nuk po përmirësohet, veçanërisht pas raundit të fundit të sanksioneve ekonomike perëndimore, dhe rënia e vlerësimit për Putini e tregon këtë.
Në muajin prill, rubla ruse pësoi rënie, pjesërisht për shkak të sanksioneve të vendosura në përgjigje të helmimit të supozuar të Kremlinit të ish-agjentit të dyfishtë rus Sergei Skripal dhe vajzës së tij në tokën britanike.
Pastaj, në qershor, meqë po zhvillohej Kampionati Botëror i Rusisë, qeveria propozoi rritjen e moshës së daljes në pension nga 60 në 65 për burrat dhe nga 55 në 63 për gratë, duke nxitur një reagim të menjëhershëm publik.
Rezultati ishte një rënie prej 15 pikësh në vlerësimin për qeverinë në përgjithësi, rënia më e madhe në gjithë sundimin 18-vjeçar të Putinit.
Për më tepër, besimi tek Putin shkoi në 48%, nga rreth 60%.
Në fillim të mandatit të tretë të Putinit në vitin 2012, kur pati protesta masive për kthimin e tij në presidencë, rreth 60% e rusëve thanë se ata i besonin atij. Në atë kohë, Putin e konsideroi veten si mbrojtësin e Rusisë.
Kur Shtetet e Bashkuara, nën udhëheqjen e Presidentit Barak Obama, treguan se nuk donin të respektonin “vijën e kuqe” të Rusisë në Siri, pra përdorimin e armëve kimike nga Presidenti Bashar al-Assad , Kremlini e quajti Rusinë si një garantues çarmatimit të Asadit.
Për të përforcuar më tej pozitën e tij, e për të treguar se Rusia nuk është e nënshtruar ndaj vullnetit të Amerikës, Putini u dha azil Agjencisë Kombëtare të Sigurisë, Edward Snowden.
Putini u sigurua se ura dhe rrugë të reja u ndërtuan, infrastruktura u përmirësua dhe u ripërtëri hapësira publike, me parqe, burime dhe kafene.
Megjithëse asnjë nga këto nuk i ndihmoi rusët ekonomikisht, aq më pak nuk ndikoi në liritë e tyre. Ai vetëm krijoi Putinin si kampion të “Rusisë së Madhe”.
Pasi Rusia pushtoi Ukrainën dhe aneksoi Krimenë në mars të vitit 2014, duke sfiduar në mënyrë të parëndësishme Perëndimin, vlerësimi për të arriti një 87%.
Në mars, Putini fitoi zgjedhjet presidenciale, duke siguruar mandatin e tij të katërt si president me 76% të votave, për shkak të mungesës së kandidatëve të tjerë të mundshëm. Menjëherë pas zgjedhjeve, vlerësimi për të ishte 82%.
Por me Kupën e Botës pati një problem. Një turne me 700,000 vizitorë ndërkombëtarë, ndryshoi perceptimin për rusët dhe për liderin e tyre. Putini qëndroi nën një ombrellë gjatë ceremonisë përfundimtare të ndeshjes, ndërkohë që presidentët e Kroacisë dhe të Francës qëndruan në shi. Ndërkohë, populli rus impresionoi botën me mikpritjen e tyre. Pronarët e bareve, drejtuesit e trenave dhe njerëzit i përshëndesnin vizitorët me ngrohtësi.
Pastaj u njoftua reforma e pensioneve, duke nxitur një varg protestash që e detyruan Putinin të zbuste masën, duke kërkuar mirëkuptimin e rusëve.
Megjithatë, që nga 3 shtatori, 53% e popullsisë thanë se ishin gati të protestonin më tej. Dhe në 9 shtator pati përsëri protesta.
Të paktën 2,500 protestues u shfaqën në sheshin Pushkin të Moskës, duke mbajtur slogane si “Putin, është koha për të dalë në pension”. Protestuesit përfshinin edhe shumë të rinj, të zemëruar jo vetëm për reformën e pensioneve, por për dështimet më të mëdha të regjimit të Putinit.
Shumë besojnë se edhe nëse Putini ka rikthyer statusin e Rusisë si një “fuqi të madhe”, kjo nuk e kompenson korrupsionin e shfrenuar dhe mungesën e mundësive në Rusi.
Të rinjtë e shohin regjimin si të vjetër, dhe vetë Putinin si një pengesë për ndryshimet, siç është rritja e investimeve në programet sociale, që nevojiten për të rritur standardet e jetesës.
Por nuk janë vetëm të rinjtë të varur nga Putini. Biznesmenët rusë janë të zemëruar nga efektet e sanksioneve dhe rritja e taksave të planifikuara.
Ashtu si rusët e rinj, sipërmarrësit po vënë në pikëpyetje nëse politika e jashtme e Putinit për nacionalizmin militant, i cili kishte kaq shumë mbështetje në të kaluarën, ia vlen duke marrë parasysh koston aktuale të aktiviteteve ushtarake të Rusisë dhe ndikimin e izolimit ekonomik dhe politik të Rusisë nga Perëndimi.
Putini me siguri e di se pozicioni i tij është i paqëndrueshëm.
Imazhi i Putinit si kujdestar i madhështisë së Rusisë dhe një simbol i shpresës është duke u zbehur, dhe taktikat e tij si aneksimi i territoreve nga një vend fqinj apo ndërhyrja në një luftë civile, nuk do të jenë praktike për një periudhë afatgjatë.
Nëse Putini nuk bën ndryshime të vërteta në Rusi, vlerësimi për të do të vazhdojë të bjerë, duke rritur shanset që në një mënyrë apo tjetër, ai të largohet nga presidenca kur mandati i tij aktual të mbarojë në vitin 2024, ose edhe më parë.
Nina L. Hrushova, autore e “Imagjinimet e Nabokovit: Rusia midis artit dhe politikës” dhe “Hrushovi i humbur: Një udhëtim në Gulagun e mendjes ruse”, është profesoreshë e Çështjeve Ndërkombëtare në Shkollën e Re dhe një anëtare e lartë në Institutin e Politikave Botërore.