Në fillim, kinezët erdhën në Beograd, me pajisje dhe gjashtë ekspertë mjekësorë për të ndihmuar në koordinimin e politikës kombëtare të koronavirusit. Presidenti i ndjeshëm serb puthi flamurin kinez në shenjë mirënjohje dhe kritikoi Evropën për mungesën e ndihmës.
Pastaj erdhën Rusët, të cilët sollën ndihma më pak të nevojshme, por megjithatë të mirëpritura.
Më në fund erdhën evropianët, duke theksuar se ata kishin qenë atje gjatë gjithë kohës dhe kishin financuar dukshëm më shumë sesa Rusia dhe Kina bashkë.
Në Serbi, një vend kandidat për pranimin eventual në BE, kryqëzimi i “diplomacive koronavirus” konkurruese është shumë i dukshëm.
Lojtarët kryesorë po kërkojnë të përdorin pushtetin dhe ndihmat për të përmbushur qëllimet e tyre të politikës së jashtme. BE-ja, po përpiqet të provojë se fjalët për vlerat evropiane dhe solidaritetin nuk janë thjesht fjalë boshe.
Kina, po ndryshon “tregimin” për ta paraqitur vendin si zgjidhje për koronavirusin, jo shkaku i tij.
Rusia është duke përdorur burime më modeste për efekt maksimal, me automjete ushtarake ruse që udhëtojnë nëpër Itali ose një aeroplan me pajisje të dërguar në SHBA, prodhuar pjesërisht nga një kompani e sanksionuar.
Amerikanët, kanë munguar në lojën e diplomacisë së koronavirusit.
Në Serbi, gjithçka filloi më 15 mars, ditën kur presidenti Aleksandar Vučić shpalli gjendjen e jashtëzakonshme. Ishte po atë ditë deklarata e presidentes së komisionit evropian Ursula von der Leyen qå dukej se sugjeronte ndalimin e eksportimit të furnizimeve mjekësore nga blloku.
Kjo e inatosi Vuçiçin dhe e bëri të kishte një “shpërthim emocional”.
“Solidariteti evropian nuk ekziston. Ishte një përrallë. Unë i kam dërguar një letër të veçantë të vetmit që mund të na ndihmojë. Kjo është Kina,”i tha Vuçiç kombit. Ai i kërkoi Kinës furnizime, pajisje dhe këshilla për të luftuar pandeminë, dhe shumë shpejt pas kësaj, një aeroplan u ul në Beograd.
“Nuk ishte saktësisht ajo që ne do të dëshironim të dëgjonim nga një qeveri që pretendon se po bën çmos për t’u anëtarësuar në BE,” tha një diplomat evropian në Beograd. Por edhe në Spanjë dhe Itali ka pasur zemërim për mungesën e një reagimi të koordinuar evropian ndaj koronavirusit, dhe për ata që janë jashtë bllokut si Serbia, kjo u ndje edhe më shumë.
“BE fillimisht ishte pak e ngadaltë dhe e ngathët. Kjo është ajo që ndodh shumë shpesh me BE-në, natyrisht që nuk mund të jetë aq e shpejtë dhe ndërhyrëse siç mund të jetë Kina ose Rusia, “tha Milena Lazarević nga Qendra e Politikave Evropiane në Beograd.
Kina ishte e lumtur që hyri në këtë “hendek”. Zyrtarët serbë thonë se ekspertët kinezë, të cilët kanë mbetur në vend, tani po drejtojnë politikën e koronavirusit të qeverisë. Për dallim nga shumica e Evropës, Serbia po ndjek modelin kinez.
Kinezët gjithashtu rekomanduan një bllokim absolut si ai që ishte zbatuar në Wuhan, tha një zyrtar serb. Kjo u refuzua me idenë që publiku serb nuk do ta pranonte atë, por masa të rrepta janë vendosur, dhe ata mbi 70 vjeç janë izoluar në shtëpitë e tyre.
Thuhet se procedura e testimit është kaotike. Por zyrtarët serbë kanë shpresë se zbatimi i masave të rrepta kineze do të bëjë që vendi të shmangë një epidemi në shkallë të gjerë siç shihet në vendet e Evropës perëndimore. Që nga e diela, Serbia ka 3,380 raste të konfirmuara të koronavirusit dhe 74 vdekje.
Rusia dërgoi gjithashtu ndihma, kryesisht. Në Moskë, figurat e opozitës r kanë kuptuar se Kremlini ka dërguar pajisje jashtë vendit për përfitime propagandistike, ndërsa mjekëve në Rusi u mungojnë furnizimet më të nevojshme.
Që nga shpërthimi i Vuçiqit, BE gjithashtu ka punuar shumë për të treguar mënyrat me të cilat ajo ka ndihmuar Serbinë. Delegacioni i BE në vend vuri në dukje se më shumë se 200 milion € (176 milion)) grante dhe 250 milion € kredi janë dhënë për të ndihmuar në ndërtimin dhe pajisjen e objekteve mjekësore gjatë dy dekadave të fundit. Një laborator i financuar nga BE, i krijuar fillimisht për të bërë teste të kontrollit të cilësisë për qumështin dhe produktet e tjera ushqimore, është shndërruar në një laborator testimi të koronavirusit. 93 milion euro fonde të tjera janë premtuar nga BE për një afat të shkurtër dhe të mesëm për të luftuar koronavirusin dhe pasojate tij.
Situata e koronavirusit është në shumë mënyra një vazhdim i betejës së mëparshme për zemrat dhe mendjet në Serbi. Një studim i bërë në dhjetorin e kaluar tregoi se shumë serbë besuan se Rusia ose Kina ishin dhuruesit më të mëdhenj vendit gjatë dy dekadave të fundit, kur në fakt BE kishte dhënë rreth 100 herë më shumë se secila.
“Në kohë krize, një aeroplan me pajisje të nevojshme mund të ketë një efekt të madh publik, por puna strukturore në sektorin e shëndetësisë për shumë vite harrohet lehtë,” tha diplomati evropian.
Vučić që atëherë ka lavdëruar ndihmën evropiane, por gjestet kineze ka të ngjarë të nguliten në kujtesën publike. Kryeministrja, Ana Brnabić, ka thënë se dëshiron të ndërtojë një monument për miqësinë serbo-kineze kur pandemia të përfundojë, ndërsa një tabelë në Beograd, e paguar nga një tabloid pro-qeveritar, ka një mesazh të thjeshtë: “Faleminderit, Vëllai Xi. ”
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rruga e Mëndafshit”: Perëndimi nuk ka pse të fshihet prapa Kinës
