Ne kemi qenë prej kohësh të rrezikuar nga sulmet ndaj demokracive liberale nga thugokracia e presidentit rus Vladimir Putin pas KGB-së dhe versioni më i suksesshëm ekonomikisht i Leninizmit agresiv.
E pashë anën ruse të problemit nga afër, kur isha komisioneri i Bashkimit Evropian për punët e jashtme nga viti 1999 deri në vitin 2004. Shumë vende evropiane, të udhëhequra nga Italia e Silvio Berluskoni, menduan se ata mund të bënin biznes me Putinin, dhe mbase madje ta kthenin atë në një aleat gjeostrategjik.
Ndërkohë, Putin ishte duke kryesuar një regjim që kërkonte të rrëzonte rendin ndërkombëtar pas Luftës së Dytë Botërore dhe të copëtonte BE-në dhe aleancën transatlantike.
Regjimi i Putinit ngacmoi fqinjët, pushtoi vendet e tjera dhe vrau kritikët e tij edhe në tokë të huaj.
Për më tepër, Putini dhe miqtë e tij e kuptuan shumë qartë pikën e dobët të kapitalizmit: lakmia e atyre që ishin tashmë të pasur.
Deri kohët e fundit, kërcënimi kinez ishte vërejtur më pak. Por që kur koronavirusi filloi egërsinë e tij vdekjeprurëse globale, Presidenti Xi Jinping ka udhëhequr një fushatë për të imponuar interesat e regjimit të tij për pjesën tjetër të botës. Problemi është vetë CPC, e cila aktualisht ka udhëheqësit e saj më agresivë dhe të ashpër që nga epoka e Mao Zedong.
Xi shprehu armiqësinë e tij ndaj vlerave liberale në udhëzimet që ai lëshoi para partisë, qeverisë dhe zyrtarëve ushtarakë në vitin 2013.
Për fat të keq për Hong Kongun, qyteti ka shumicën e vlerave që urren Xi.
Megjithë premtimet e Kinës për të respektuar këto vlera pasi ai rifitoi sovranitetin mbi Hong Kong në 1997.
Sulmi ndaj autonomisë dhe sundimit të ligjit të Hong Kong-ut, i mishëruar në legjislacionin e miratuar me nxitim të sigurisë që Kina vendosi në territor në fund të qershorit, është vetëm një nga shkeljet e fundit të Xi-së.
Në muajt e fundit, Kina ka përdorur karremin e saj nga India në Australi, Kanada deri në Detin e Kinës së Jugut, dhe nga Japonia dhe Tajvani në Evropë.
Sigurisht, disa që jetojnë në shoqëritë e lira të botës, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, pretendojnë se kjo nuk po ndodh, ose se Kina është shumë e rëndësishme për ne që t’i rezistojmë.
Apologë të tjerë të CPC-së na paralajmërojnë të mos e përkëdhelim dragoin kinez në një kohë shqetësimesh ekonomike në të gjithë botën, sepse kemi nevojë për tregun e tij.
Por çfarë do të ndodhë me vlerat që përbëjnë thelbin e identitetit tonë politik dhe kulturor, nëse ne nuk ngrihemi për to? Dhe a është Mbretëria e Bashkuar akoma mjaft e fortë, që ta bëjë këtë?
Ne duhet të bashkohemi për të mbrojtur vlerat që e bënë gjysmën e dytë të shekullit XX shumë më të mirë se gjysma e parë e saj e lagur me gjak.
Shoqëritë liberale, Shtetet e Bashkuara, aleatët tanë të BE-së, Kanada, Australia, Zelanda e Re dhe miqtë tanë aziatikë, përfshirë Indinë, Japoninë dhe Korenë e Jugut, duhet të jenë partnerë në mbrojtje të asaj që dimë se është e drejtë .
Në një ese të jashtëzakonshme në The Atlantic, Applebaum kujton Władysław Bartoszewski. I burgosur nga nazistët dhe komunistët, Bartoszewski më vonë shërbeu si ministër i jashtëm në dy qeveri demokratike polake pas rënies së Bashkimit Sovjetik.
Çfarë e kishte udhëhequr Bartoszewski në jetën e tij të guximshme dhe të nderuar? Nuk ishte, tha ai, ndonjë ide e madhe, abstrakte. Ishte një ide e thjeshtë e arritshme për të gjithë: “thjesht përpiquni të jeni të mirë”.
Kjo më duket këshilla mjaft e mirë për të gjithë demokratët. Mund të jetë veçanërisht e dobishme për t’i kushtuar vëmendje në kohërave të trazuara që vijnë përpara.
Chris Patten, guvernatori i fundit britanik i Hong-Kongut dhe ish-komisioner i BE-së për punët e jashtme, është Kancelari i Universitetit të Oksfordit.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A e ka Kina në dorë Evropën?
“Po vjen fundi”, Kina paralajmëron Hong-Kongun
A ka pranuar ndonjëherë kritika Kina?!
