Në 19 vjetorin e sulmeve të 11 shtatorit në SHBA, autori i krimit, grupi xhihadist i atëhershëm me bazë në Afganistan al-Kaeda, është shumë i çoorganizuar.
Dega e saj në Siri u mposht në qershor nga një forcë rivale; në Jemen ajo pësoi një disfatë nga rebelët menjëherë pasi humbi udhëheqësin e saj në një sulm me dron të SHBA; dhe udhëheqësi i degës së saj në Afrikën e Veriut u vra në një sulm francez në Mali në qershor dhe ende nuk ka një pasardhës.
Ndërkohë, udhëheqësi i al-Kaidës, Ayman al-Zawahiri, ka munguar në mënyrë karakteristike për muaj, duke shkaktuar spekulime se ai mund të ketë vdekur.
Por degët e al-Kaidës në Afrikë, në Somali dhe Mali, mbeten një forcë e fuqishme.
Ideologjikisht, al-Kaeda përballet me një dilemë të njohur për lëvizjen xhihadiste: të modernizojë dhe të tregojë fleksibilitet në mënyrë që të fitojë mbi muslimanët e zakonshëm dhe në thelb të mbijetojë; ose t’i përmbahen parimeve të rrepta xhihadiste dhe të rrezikojnë tjetërsimin e muslimanëve.
Çdo rrugë ka rreziqet e saj.
E para mund të rrezikojë kredencialet xhihadiste të grupit dhe të çojë në përçarje, ndërsa e dyta mund të kufizojë ndjeshëm kapacitetin operacional, madje deri në shkatërrimin e grupit.
Pengesat e fundit
Në Siri, al-Kaeda, e përfaqësuar nga dega e saj e paparalajmëruar Hurras al-Din, nuk ka arritur të shkelë. Kjo është pjesërisht rezultat i rivaliteteve xhihadiste nga njëra anë dhe mbikëqyrjes me sy shqiponje të zyrtarëve të al-Kaidës nga koalicioni i udhëhequr nga SHBA nga ana tjetër.
Grupi nuk është gjithashtu i njohur në terren pasi sirianët e shohin markën al-Kaeda si një kërcënim dhe një magnet për qeverinë dhe veprimet ndërkombëtare.
Dega e grupit në Jemen – al-Kaeda në Gadishullin Arabik (AQAP) – dikur ishte më e frikësuar nga të gjithë kapitujt e al-Kaidës, por ajo ka pësuar një numër goditjesh këtë vit dhe aktualisht është një nga degët më pak aktive të organizatës.
AQAP humbi udhëheqësin e saj në një sulm me dron të SHBA-së në fund të janarit dhe kohët e fundit humbi bastionin e tij në provincën qendrore Bayda në duart e rebelëve Houthi.
Al-Kaeda në Magrebin Islamik (AQIM), një nga degët më pak aktive të franshizës, humbi udhëheqësin e saj algjerian në një sulm francez në Mali në fillim të qershorit. Tre muaj më vonë, grupi ende nuk ka një pasardhës.
JNIM është dega e dytë më aktive e al-Kaidës. Sulmet e JNIM janë përqendruar kryesisht në trupat lokale dhe forcat e huaja, kryesisht franceze, në Sahel.
Al-Shabab është padyshim kërcënimi më i fortë dhe më i madh i al-Kaidës për momentin.
Grupi ushtron një formë qeverisjeje në pjesën më të madhe të zonave rurale në Somalinë qendrore dhe jugore.
Përveç kësaj, al-Shabab pretendon sulme të përditshme dhe operacione të shpeshta të profilit të lartë brenda Somalisë dhe herë pas here në Kenian fqinje.
Ndër operacionet e tij të mëdha këtë vit është sulmi i janarit në bazën ushtarake amerikane Manda Bay në Kenia, i cili la tre amerikanë të vdekur dhe shkatërroi disa aeroplanë.
Duke përfituar nga sulmet e mëdha nga al-Shabab dhe JNIM, al-Kaeda filloi në 2019 fushatën e saj globale të përqendruar në Jeruzalem, e cila citon “çlirimin e Palestinës” si qëllimin e saj përfundimtar të supozuar dhe e quan SHBA-në armiku numër një, të vazhdueshëm.
Mesazh për SHBA
Udhëheqësi i Al-Kaidës Ayman al-Zawahiri ka bërë vetëm një paraqitje këtë vit, në një video në maj.
Një muaj para kësaj, mbështetësit e IS spekuluan se al-Zawahiri ishte ose i vdekur ose ishte i sëmurë. Ata e bazuan këtë tek fakti që ai nuk po dilte në video të reja ose për të komentuar personalisht për ngjarjet kryesore.
Udhëheqësi i Al-Kaidës Al-Zawahiri u shfaq për herë të fundit në një video në maj duke dhënë një leksion që përpiqej të hidhte poshtë ateizmin. Disa nga zyrtarët e komandës qendrore të al-Kaidës kishin vdekur tashmë në rajonin Afganistan-Pakistan gjatë viteve të fundit ose ishin vrarë në sulmet e dronëve amerikanë në Siri.
Marrëveshja e paqes SHBA-Taliban e nënshkruar në shkurt, e cila përcakton se grupi militant nuk do të strehojë asnjë organizatë globale xhihadiste, mund ta bëjë më të komplikuar për zyrtarët e al-Kaidës të gjejnë një strehë të sigurt atje.
Al-Qaeda, ndërkohë, është përpjekur të shfrytëzojë krizën shëndetësore në mbarë botën dhe protestat në SHBA për të fituar mbështetjen për mesazhin e saj të qeverisë anti-SHBA.
Por është e dyshimtë që mesazhe të tilla nga një grup përgjegjës për sulmin më të madh terrorist në tokën e SHBA do të jehojnë me publikun amerikan.
Përkthyer dhe përshtatur nga BBC/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Lufta asnjëherë nuk ka vdekur’/ Përse heshtim për krimet?
Pasojat e tërheqjes së SHBA nga Afganistani
