Viktor Orban, kryeministri i Hungarisë, nisi vitin e ri me deklaratën nxitëse se vendi i tij sapo kishte shijuar dekadën e tij më të suksesshme të shekullit të kaluar, “dhe 10 vitet e ardhshme mund të ishin edhe më mirë”.
Disa muaj pas vitit 2021, perspektiva për Orban dhe markën e tij abrazive të nacionalizmit konservator është më e pasigurt sesa parashikoi.
Partia qeverisëse e Orban Fidesz u shkëput javën e kaluar nga partia e Popullit Evropian të qendrës së djathtë, grupi më i madh politik i parlamentit Evropian.
Kjo është simptomatike e një hendeku në zgjerim të vlerave dhe politikave midis qeverive të Evropës perëndimore dhe disa prej homologëve të tyre në Evropën Qendrore dhe Lindore, shembulli kryesor i të cilave është Hungaria.
Për udhëheqësit e Evropës Perëndimore, rreziku është që këto përçarje mund të hapin mundësi për fuqitë jo-BE, të tilla si Kina, Rusia, Turqia dhe Britania e Madhe, për të prishur ndikimin e BE-së në Evropën Qendrore dhe Lindore.
Ky problem shtrihet më larg në Ballkan.
Serbia, për shembull, imiton Hungarinë në mbajtjen e një distance të caktuar nga Brukseli dhe kultivimin e marrëdhënieve të ngrohta me Pekinin dhe Moskën.
Sidoqoftë, nëse ka rreziqe për BE, ka rreziqe edhe për Hungarinë. Deri javën e kaluar, Orban përfitoi nga mbrojtja politike dhe respektimi që anëtarësia e grupit EPP i dha atij.
Në veçanti, ai u mbështet tek kancelarja gjermane Angela Merkel, Demokristianëve të saj dhe Unionit Social Kristian, partia e tyre motër bavareze.
Për më tepër, tendencat më të gjera evropiane dhe mbarëbotërore nuk po funksionojnë domosdoshmërisht në favor të Orban.
Në Uashington, ka më pak simpati për të në Shtëpinë e Bardhë nën udhëheqjen e Presidentit Joe Biden sesa nën udhëheqjen e Donald Trump, i cili ndau përçmimin e Orban për normat demokratike liberale.
Në Evropë, zgjedhjet e Bundestagut të Gjermanisë në shtator mund të prodhojnë një qeveri koalicioni që bashkon CDU dhe CSU me të Gjelbrit, një parti që kritikon ashpër Orban.
Po aq interesante janë zhvillimet në Itali.
Matteo Salvini, udhëheqësi i Lidhjes së djathtë dhe një ish-nënkryeministër italian, shpesh rreshtohej me Orban në sulmin ndaj BE.
Kjo i dha mundësi udhëheqësit hungarez të portretizonte veten se kishte miq në kryeqytetet e Evropës Perëndimore.
Por tani Salvini mbështet qeverinë pro-BE të Mario Draghi në Romë, duke e lënë Orban edhe më të izoluar në Evropën Perëndimore.
Në përpjekjet e tij për të bllokuar ndëshkimin e BE për shkeljet e pretenduara hungareze të sundimit të ligjit, Orban mund të mbështetet nga udhëheqësit në Bullgari, Poloni dhe Slloveni.
Por nuk mund të përjashtohet mundësia që lidhjet e tij të përkeqësuara me Evropën perëndimore do ta nxisin atë të përmirësojë lidhjet e tij të ngushta me Rusinë dhe Kinën.
Nën udhëheqjen e Orban, Hungaria jo vetëm që ka ndërtuar një marrëdhënie të privilegjuar gazi dhe energjie atomike me Rusinë, por ka shfrytëzuar çështjen e pakicës etnike hungareze të Ukrainës.
Në mënyrë të ngjashme, Hungaria ka zgjeruar lidhjet ekonomike dhe kulturore me Kinën. Ajo pret qendrën më të madhe të furnizimit të grupit të telekomit Huawei jashtë Kinës, pikërisht kur vendet e tjera të BE-së po rishikojnë mbështetjen e tyre në kompani.
Megjithatë, në disa aspekte marrëdhëniet e lulëzimit të Hungarisë me Kinën shkojnë kundër një trendi të shfaqur së fundmi në Evropën Qendrore dhe Lindore.
Vendet e BE-së si Lituania dhe Rumania janë më pak të prirura për një lidhje të ngushtë kineze sesa dikur.
Për të gjitha këto arsye, Orban mund të luftojë për të vazhduar aktin e tij të dyfishtë duke u përqafuar në Moskë dhe Pekin ndërsa pret të gjitha përfitimet e anëtarësimit në sistemet kryesore të aleancës së perëndimit.
Nëse ky akt ndalet, 10 vitet e ardhshme mund të shkojnë vërtet për Hungariunë, megjithëse ndoshta më pak për vetë Orban.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Orban do të shkatërrojë Evropën”
‘Kriza ekzistenciale’ e Evropës!
Amerika, është ende më ‘e forta’, por jo më e respektuara…
