Ishte një studiues politik amerikan që popullarizoi idenë se fundi i Luftës së Ftohtë shënoi fitoren përfundimtare të demokracisë liberale.
Tre dekada më vonë Gjermania është e vetme në ndarjen nga teza e historisë së Francis Fukuyama.
Largimi i kancelares Angela Merkel mund të jetë një moment që Berlini të shkëpusë shpresat e djeshme të mbajtura sinqerisht nga të vërtetat e sotme të ashpra. Shenjat nuk janë inkurajuese.
Armin Laschet mund të pasojë Merkelin pas zgjedhjeve të shtatorit.
Ambiciet e mëdha të Kinës për fuqi dhe revanshizmi i Rusisë mund të kenë prishur rendin pas Luftës së Ftohtë, por përgjigjja e Laschet përmblidhet më së miri si “e qëndrueshme”.
Për çështjet e mëdha, ai i tha Financial Times, se ai kurrë nuk ishte ndarë nga qasja e Merkel.
Po, Laschet pranoi, pohimi i patundur i Kinës së Xi Jinping e kishte çuar Evropën ta caktojë atë një “rival sistemik”.
Dhe, natyrisht, përdorimi i forcës ushtarake nga Rusia për të rishikuar kufijtë e Evropës duke aneksuar Krimenë kishte qenë “i papranueshëm”.
Por, a dëshironte vërtet Evropa të bënte një “kundërshtar të ri” të Pekinit?
Sa i përket përbuzjes së Putinit për rendin liberal, perëndimi duhet të kërkojë “një marrëdhënie të ndjeshme” me Moskën. Merkel, me presidentin francez Emmanuel Macron, po propozon lidhje më të ngushta BE-Rusi.
Një cinik do të thoshte se Laschet thjesht ka përqafuar merkantilizmin që shpesh ka zbutur retorikën e vrullshme të Merkel për vlerat demokratike.
Kina është tregu më i vlefshëm i eksportit të Gjermanisë dhe tubacioni i ri Nord Stream 2 së shpejti do të garantojë nevojat e energjisë së Gjermanisë përmes furnizimeve direkte të gazit rus.
Një interpretim më i mirë mund të kundërshtojë që perëndimi duhet të vendosë një ekuilibër në marrëdhëniet e tij me autokratët.
Dikush duhet të veprojë si një kontroll mbi skifterët në Uashington. Të thuash që demokracitë duhet të mbahen fort pas një sistemi ndërkombëtar të hapur, të bazuar në rregulla, nuk do të thotë që është e arsyeshme të nxitosh në një luftë të ftohtë me Kinën dhe përballjen me Rusinë.
Qëndrimi i Laschet ka shumë të ngjarë të ndërthurë si respektin për biznesin dhe kujdesin e arsyeshëm që kërkon përmbajtje.
Megjithatë, ekziston edhe një fije e tretë.
Ai po u tregon elektoratit atë që dëshiron të dëgjojë. Ai njeh një ngurrim të thellë nga ana e votuesve për të parë botën siç është më shumë sesa siç do të donin të ishte.
Disa vjet më parë Bagger, tani këshilltar i presidentit Frank-Walter Steinmeier, botoi një ese në Washington Quarterly duke ofruar analizën përfundimtare të botëkuptimit gjerman pas luftës së ftohtë.
Rënia e Murit të Berlinit, shënimet e esesë, sollën më shumë sesa ribashkim.
Kah fundi i një shekulli në të cilin Gjermania kishte qenë dy herë në anën e gabuar të historisë, fitorja e demokracisë liberale e vuri atë në anën e duhur.
Sipas fjalëve të kancelarit të atëhershëm Helmut Kohl, për herë të parë Gjermania u rrethua nga miq.
Për më tepër, ishte në qendër të një Europe të integruar që ishte e destinuar të shërbente si model për pjesën tjetër të botës.
Mund të duhet kohë, por Rusia, Kina dhe të tjerët përfundimisht do të bashkohen.
Ky “moment gjerman” ka kaluar, por pas tmerreve të nazizmit, nuk është për t’u habitur që kaq shumë gjermanë duan të kapen pas tij.
“Bota e jashtëzakonshme në të cilën u rritëm ishte normaleja jonë”, shkroi ajo së fundmi në War on the Rocks, Texas National Security Review.
Shkundja e këtij mendimi nuk do të jetë e lehtë, aq më tepër që përshtatet aq rehat me interesin ekonomik egoist.
Çuditërisht, partia tradicionale paqësore e Gjelbër ka qenë më e zëshmja në theksimin e sfidave nga Kina e XI dhe Rusia e Putinit.
Siç ndodh, të Gjelbrit janë gjithashtu sfiduesi më i fortë për Demokratët e Krishterë të Laschet. Të dy mund të përfundojnë ende në koalicion.
Cilado qoftë rezultati i zgjedhjeve, pasardhësi i Merkel do të luftojë për të mbajtur pretendimin dhe për të mbështetur atë që Franke e quan ndjenjën e epërsisë morale që vjen me një refuzim të gjeopolitikës tradicionale.
Ëndrra ishte e admirueshme por Gjermania nuk mund ta bëjë atë realitet.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Dilema e madhe që po mundon gjermanët…
‘Pasardhësi i Merkelit’, mik i Rusisë dhe Kinës?
“Pasardhësi i Merkelit” e bëri një gabim që tani!
