Bëhen 50 vjet muajin e ardhshëm që kur Henry Kissinger nisi misionin e fshehtë në Pekin. “Është bindja e Presidentit Nixon se një Republikë Popullore e Kinës e fortë dhe në zhvillim nuk paraqet asnjë kërcënim për ndonjë interes thelbësor të SHBA”, Këshilltari i sigurimit kombëtar siguroi udhëheqësit atje.
Gjysmë shekulli më pas, kjo ka mbaruar.
Fije që kalon gjatë udhëtimit të parë të huaj të Joe Biden si president është nevoja për aleanca demokratike kundër fuqisë në rritje autoritare, dhe megjithëse vëmendja tani i drejtohet takimit të tij me Vladimir Putin të Mërkurën, fokusi i vërtetë i administratës ka qenë Kina.
Ndërsa rekordi i Pekinit mbi pandeminë, tregtinë, të drejtat e njeriut dhe fusha të tjera specifike ka ngritur me të drejtë shqetësim të thellë ndërkombëtarisht, çështja themelore është ngritja e saj dhe rënia e fuqisë amerikane.
“SHBA janë vërtet të sëmura dhe shumë të sëmura”, deklaroi të martën në Pekin zëdhënësi i ministrisë së jashtme Zhao Lijian. Fuqia në rënie e Uashingtonit u ilustrua nga Donald Trump, me deklaratat dhe sjelljen e tij të çrregullt, nderimin e autokratëve dhe përbuzjen ndaj aleatëve.
Megjithatë, nëse Biden e ka përcaktuar veten kryesisht në kundërshtim me paraardhësin e tij, ai shpesh tingëllon jashtëzakonisht i ngjashëm me të, lidhur me Kinën.
Qasja e tij gjithashtu formohet nga politika e brendshme: duke folur ashpër në Pekin ofron një perspektivë të unitetit politik në një vend thellësisht të ndarë, duhet të ndihmojë për të shmangur sulmet e Republikanëve në atë front dhe pranon që bota e biznesit po zhvendoset.
SHBA e di se duhet të punojë me Kinën për krizën e klimës – me bisedimet kritike të Cop26 që do të mbahen këtë vjeshtë – dhe thotë se nuk dëshiron një luftë të ftohtë.
Biden ka shmangur racizmin e paraardhësit të tij. Por toni i përgjithshëm ka një ndjenjë të luftës së ftohtë dhe pasoja më të gjera.
Në Evropë, si kudo tjetër, Biden ka një mundësi të krijuar nga reagimi kundër politikave kineze dhe diplomacisë “luftëtar ujku”.
Ka shenja që ndikimi i Kinës “po lëkundet”: parlamenti Evropian ngriu një marrëveshje investimi pas sanksioneve të drejta për trajtimin e Pekinit ndaj ujgurëve; Lituania la mekanizmin “17 + 1” për dialog me Evropën Qendrore dhe Lindore muajin e kaluar; dhe planet për një kampus universitar kinez në Hungari janë në pritje.
Udhëheqësit e NATO-s këtë javë e shpallën Kinën një rrezik sigurie, “duke paraqitur sfida të vazhdueshme ndaj rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla”.
Por ndryshimet e vazhdueshme në trajtimin e Pekinit janë të dukshme.
Emmanuel Macron ishte i shpejtë për të shtuar se “Kina ka pak të bëjë me Atlantikun e Veriut” dhe se ishte e rëndësishme “ne nuk e paragjykojmë marrëdhënien tonë”.
Në mënyrë të ngjashme, Angela Merkel thuhet se shprehu shqetësimin se G7 “nuk ka të bëjë me të qenit kundër diçkaje, por për diçka”.
Instinktet strategjike si dhe interesat tregtare funksionojnë kundër blerjes në agjendën amerikane me shumicë.
Shumë parashikojnë që një kancelar i ri gjerman do të kthejë politikën e vendit të Kinës në një drejtim më kritik.
Por ndërsa SHBA ka të drejtë që vendet demokratike duhet të bashkohen për çështje të rëndësishme, vendimet nuk mund dhe nuk duhet të jenë me diktat amerikan.
Vendet evropiane kanë të drejtë të jenë të kujdesshëm për të kërcyer në melodinë e SHBA, sepse ata pyesin se çfarë lloj udhëheqësi mund të jetë në krye katër vjet nga tani.
Amerika është kthyer, na thanë këtë javë.
Por tani jemi në një botë multilaterale, dhe pozicioni i saj do të varet jo vetëm nga epërsiA ekonomike dhe teknike, por edhe nga shërimi i politikës dhe shoqërisë së saj.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Mendimi i mirë” për Kinën nuk do t’i shërbejë SHBA-së
A është Kina fajtore për koronavirusin?
