Pasi Rusia shpëtoi Evropën dhe ofroi të rrisë furnizimin me gaz në rajon mes çmimeve të larta, ekspertët thanë se një gjë ishte bërë shumë e qartë: Evropa tani është kryesisht në mëshirën e Rusisë kur bëhet fjalë për energjinë, ashtu siç kishin paralajmëruar SHBA.
Kontratat e gazit natyror arritën nivele të reja në Evropë këtë javë – dhe çmimet standarde rajonale janë rritur gati 500% deri më tani këtë vit – me rritjen e kërkesës dhe shtrëngimin e furnizimit duke bërë presion mbi sektorin e energjisë ndërsa moti bëhet më i ftohtë.
Çmimet u rritën të Mërkurën, duke arritur nivele të reja para se të tërhiqeshin pasi Presidenti rus Vladimir Putin ndërhyri, duke ofruar një rritje të furnizimeve të Rusisë me gaz në Evropë.
Analistët e tregut thanë se masa tregoi se Evropa ishte gjithnjë e më e prekshme ndaj Rusisë, e cila po pret që Gjermania të certifikojë projektin e diskutueshëm të gazsjellësit Nord Stream 2 i cili do të sjellë më shumë gaz rus në Evropë përmes Detit Baltik.
Tubacioni prej 11 miliardë dollarësh tani është përfunduar edhe pa dakordësinë e Shteteve të Bashkuara që e kanë kundërshtuar prej kohësh projektin, duke paralajmëruar për vite me radhë gjatë ndërtimit të tij se komprometon sigurinë energjetike të Evropës dhe se Rusia mund të kërkojë të përdorë furnizimet me energji si ndikim mbi rajonin.
“Evropa tani e ka lënë veten peng të Rusisë për furnizimet me energji”, tha Timothy Ash, strateg i lartë sovran i tregjeve në zhvillim në Bluebay Asset Management, në një shënim kërkimor të Mërkurën, duke e quajtur situatën “te pabesueshme”.
Putin përdori një takim televiziv të qeverisë të Mërkurën për të ofruar një rritje të furnizimeve për Evropën. Ai gjithashtu qortoi rajonin për anulimin e shumë prej kontratave të tij afatgjata të gazit në këmbim të marrëveshjeve vendore, duke thënë se Kremlini ishte gati të negocionte kontrata të reja afatgjata për shitjen e gazit.
Shumë ekspertë besojnë se Rusia ka ndaluar furnizimin me gaz të Evropës me qëllim, në një përpjekje për të përshpejtuar certifikimin e Gjermanisë për tubacionin Nord Stream 2. Sidoqoftë, Rusia e ka hedhur poshtë këtë, me zëdhënësin e Putinit, Dmitry Peskov, i cili mohoi të mërkurën se Rusia ka pasur ndonjë rol në krizën energjetike të Evropës.
Sidoqoftë, Zëvendëskryeministri i Rusisë Alexander Novak vuri në dukje të mërkurën se certifikimi i pritur gjerman i tubacionit të diskutueshëm mund të ndihmojë në uljen e çmimeve.
Duke kërkuar një certifikim të shpejtë për Nord Stream 2, Ash besoi se kishte qenë “plani i lojës së Moskës gjatë gjithë kohës” duke shtuar se “tregjet janë me të vërtetë naivë nëse ata mendojnë se Moska do të bëjë gjithçka për të lehtësuar krizën evropiane të gazit në çdo kohë para se të certifikohet NS2.”
Bilal Hafeez, CEO dhe kreu i kërkimit në Macro Hive, tha për “Signs Street” të CNBC të enjten se ai gjithashtu besonte se Rusia po e përdorte situatën në avantazhin e saj.
“Unë mendoj se Rusia e ka përdorur këtë krizë energjetike për të përfituar nga situata këtu dhe për të provuar të detyrojë një përshpejtim në përdorimin e tubacionit dhe në disa mënyra ka disa prova që sugjerojnë se ata mund të kenë ndaluar furnizimin përmes tubacioneve përmes Ukrainës, në mënyrë që Gjermania dhe BE të përshpejtojnë përdorimin e gazsjellësit Nord Stream 2. ”
Çmimet e larta e kanë vendosur çështjen në krye të agjendës së BE me udhëheqësit që kërkojnë më shumë pavarësi energjetike – duke pasur parasysh që gati 90% e furnizimeve të bllokut importohen, me Rusinë një nga burimet kryesore të importit së bashku me Norvegjinë, sipas të dhënave të Komisionit Evropian.
Tubacioni ka kritikë në Evropë, me Ukrainën zemëruar nga marrëveshja e gazsjellësit me Rusinë, pasi kjo do të thotë se tubacionet e saj anashkalohen dhe do të humbasë tarifat e vlefshme të tranzitit të gazit si rezultat. Polonia gjithashtu, thotë se tubacioni shërben vetëm për të forcuar Rusinë.
Furnizimi me gaz i Evropës ka qenë prej kohësh një temë deilikate.
Ekspertët e shohin betejën mbi furnizimin me gaz të Evropës si një luftë përfaqësuese midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, ku të dy konkurrojnë për të fituar pjesën e tregut në rajon me furnizimin e tyre me gaz natyror (Rusi) dhe gaz natyror të lëngshëm (SHBA).
Ekspertët pajtohen se Evropa duhet të diversifikojë burimet e saj të energjisë larg Rusisë.
Përkthyer dhe përshtatur nga CNBC/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BE e “mbërthyer” nga kriza e gazit
BE duhet të bashkohet kundër Rusisë!
Analiza/ Si filloi rënia e naftës e dimë, por si do të jetë fundi?
