Gjermania ka votuar dhe kancelarja e saj në dukje e përjetshme, Angela Merkel, më në fund do të japë dorëheqjen pas 16 vjetësh.
Në fakt, kjo është e vetmja siguri që kanë ofruar zgjedhjet. Çdo gjë tjetër mbetet e paqartë.
Ndryshe nga fqinjët e tyre në bregun e majtë të Rinit, gjermanët nuk janë revolucionarë.
Zgjedhjet e fundit federale e kanë vërtetuar këtë edhe një herë. Partitë e ekstremit të majtë dhe të ekstremit të djathtë janë dobësuar më tej.
Stabiliteti politik dhe vazhdimësia janë një konstante pothuajse thelbësore për Gjermaninë, për shkak të historisë, madhësisë dhe vendndodhjes së saj në zemër të Evropës, dhe ato janë vlera që shumica e qytetarëve gjermanë padyshim i duan.
Sikur Merkel të kishte vendosur të kandidonte përsëri, ajo me siguri do të ishte rizgjedhur.
E megjithatë, e njëjta shumicë ishte bërë plotësisht e vetëdijshme se qasja e Merkel nuk mund të vazhdonte.
Metoda e saj ishte e barabartë me heqjen dorë të plotë të një vizioni strategjik për Gjermaninë dhe Evropën.
Gjermanisë i duhej një shkëputje nga e kaluara – një fillim i ri – dhe kjo është ajo për të cilën elektorati i saj ka votuar tani, edhe pse ende gjoja duke zgjedhur sundimin nga qendra.
Në sipërfaqe, duket se asgjë nuk ka ndryshuar.
Si gjithmonë, lufta për kancelarinë – kreu i qeverisë së ardhshme federale – do të jetë midis dy partive tradicionale kryesore të vendit, Social Demokratëve dhe Unionit Kristian Demokratik (me partinë e saj motër bavareze, Unionin Kristian Social).
Secila fitoi vetëm rreth një të katërtën e votave, me SPD që mbante një epërsi të vogël ndaj CDU/CSU.
Rrëzimi i plotë i dy partive të mëparshme do të dukej shumë si revolucion dhe për këtë arsye nuk ndodhi. Mbështetja për të Gjelbrit nuk u rrit aq sa për t’u dhënë atyre një pretendim për kancelarinë, ndoshta sepse një mesazh i ngjashëm ndryshimi mund të jepet në një mënyrë më pak të dukshme.
Megjithëse ata ende dolën në krye, SPD dhe CDU janë dobësuar shumë. Ky fakt vetëm do të ndryshojë rrënjësisht balancën e fuqisë në çdo qeveri të ardhshme koalicioni.
Vërtetë, dy partitë kryesore kanë ende mundësinë për të vazhduar “koalicionin e tyre të madh” nën udhëheqjen e një kancelari të SPD -së.
Por ai aranzhim-ndryshe nga një koalicion tre-palësh-do të nënkuptonte një vazhdimësi të inercisë së viteve të mëparshme, sesa një fillim të ri. Askush nuk mund të dëshirojë seriozisht atë rezultat.
Për më tepër, siç shkroi dikur Bertolt Brecht, “Të mëdhenjtë nuk qëndrojnë të mëdhenj, as të vegjlit nuk qëndrojnë të vegjël”.
Zgjedhjet e këtij viti tregojnë se dy partnerët më të vegjël të koalicionit nuk janë më të vegjël.
Nëse, pavarësisht nga dallimet e tyre thelbësore politike, ata do të binin dakord për çështjet e politikës, personelit dhe pushtetit, ata mund t’i bënin gjërat shumë të vështira për një koalicion të udhëhequr nga SPD ose CDU.
Kancelaria do të kishte vetëm një rëndësi të kufizuar.
Një koalicion trepartiak i përbërë nga dy blloqe me madhësi të barabartë do të përbënte një rimodelim themelor të sistemit partiak gjerman.
Dhe nëse të Gjelbrit dhe FDP do ta menaxhonin atë me mençuri, ata mund të krijonin një dinamikë të re ekologjike, teknologjike dhe sociale, si dhe një politikë më aktive evropiane, e cila mund të përmirësonte ndjeshëm perspektivat e Kontinentit të Vjetër në një epokë të përcaktuar nga ringjallja të politikës së fuqisë së madhe.
Qetësia dhe vetëkënaqësia e viteve të Merkelit do të kalonin në të kaluarën.
Dhe megjithëse kjo plejadë e re do të ishte e vështirë për t’u menaxhuar nga protagonistët, kjo është gjithmonë rasti me çdo rinovim kuptimplotë.
Arritja e një fillimi të ri kërkon pajtimin e aftë të elementeve dhe impulseve në dukje kontradiktore – një bashkim konflikti dhe kompromisi, dhe dinamizmi dhe stabiliteti.
Mjeshtëria e shtetit në epokën post-Merkel nuk kërkon asgjë më pak.
Për të gjithë evropianët, pyetja e madhe, mbizotëruese e kohës sonë është nëse do të përballojmë sfidat e shekullit njëzet e një.
Çfarë do të bëhet me ne në një epokë të krizës klimatike, kërcënimeve virale dhe ndryshimeve shkatërruese teknologjike? Çfarë na rezervon konflikti i afërt midis dy superfuqive të këtij shekulli, Shteteve të Bashkuara dhe Kinës?
Sfida të mëdha presin qeverinë e ardhshme të koalicionit të Gjermanisë në politikën e brendshme dhe të jashtme, dhe, veçanërisht, në zonat ku takohen të dy.
Zgjedhjet e këtij viti gjithashtu sinjalizojnë një ndryshim të gjeneratës. Kultura e re e politikanëve është përgjithësisht më e re dhe domosdoshmërisht më pak me përvojë.
Por askush nuk u detyrua të kandidojë dhe askush nuk mund të thotë se nuk e dinin se çfarë do të ishin kundër.
Bota po kalon një riorganizim gjithëpërfshirës, radikal, dhe as Evropa dhe as Gjermania nuk do të kursehen nga efektet.
Elektorati gjerman ka folur, dhe nga pamja e tij, nuk ka vendosur shumë keq.
Ajo ka zgjedhur një largim nga inercia. Deri në fund të dekadës aktuale, Gjermania dhe Evropa do të jetojnë në një realitet krejtësisht të ri.
Qeveria e ardhshme e Gjermanisë do të matet nga mënyra sesi e trajton tranzicionin e vendit gjatë kësaj kohe ndryshimi.
Detyra do të jetë minimizimi i dëmit në strukturën shoqërore. Duam apo s’duam, Gjermania dhe Evropa përballen me kohë interesante përpara.
Joschka Fischer, ministër i jashtëm gjerman dhe zëvendëskancelar nga 1998 deri në 2005, ishte një udhëheqës i Partisë Gjelbër Gjermane për gati 20 vjet.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Lufta” për karrigen e Merkelit
‘Pasardhësi i Merkelit’, mik i Rusisë dhe Kinës?
