Ndërsa bota ka vendosur një sërë sanksionesh ndaj Rusisë në vazhdën e pushtimit të paligjshëm të Vladmir Putin dhe aneksimit të pjesshëm të Ukrainës, shumica e tyre kanë qenë relativisht ‘pa dhëmbë’. Për të goditur Rusinë aty ku dhemb, bota duhet të ndalojë së bleri energji nga titani i naftës dhe gazit. Por vendosja e sanksioneve energjetike ndaj Kremlinit ndërsa Evropa varej nga nafta dhe gazi rus për të mbajtur dritat ndezur do të kishte qenë në rastin më të mirë një fitore pirre. Së fundi, Evropa është në një pozicion që të fillojë të merret seriozisht në lidhje me sanksionet e energjisë, por sigurimi i furnizimit të mjaftueshëm me energji shtesë për të zëvendësuar importet ruse nuk do të jetë diçka e lehtë.
Në të vërtetë, ndërsa Evropa i është afruar lehtësimit të varësisë së saj energjetike nga Rusia dhe ka rritur sanksionet e saj ndaj energjisë ruse pak nga pak, Kremlini është kundërpërgjigjur fuqishëm dhe tregjet evropiane janë ende duke u dridhur. Në fillim të shtatorit, kur vendet e G7 ranë dakord të vendosnin një kufi çmimi për naftën ruse, Rusia u përgjigj duke mbyllur plotësisht rrjedhën e gazit përmes gazsjellësit Nord Stream 1 brenda disa orësh, duke përmendur mirëmbajtjen në kohë të dyshimtë.
Ndërsa kjo humbje brenda natës e furnizimeve thelbësore të energjisë përkeqësoi një krizë tashmë të tmerrshme energjetike në Evropë, ajo gjithashtu nxiti zhvillimin e burimeve të reja të energjisë dhe partnerëve tregtarë. Në fakt, ndërsa kriza energjetike e Evropës mbetet serioze, ajo nuk ka qenë aq shkatërruese sa parashikuan shumë ekspertë. Kërkesa për energji ka rënë si përgjigje ndaj rritjes së çmimeve në qiell dhe energjitë alternative janë rritur në këtë rast. Si pjesë e përpjekjes për të zëvendësuar importet ruse të energjisë, 18 nga 27 vende në Bashkimin Evropian vendosën rekorde të reja për prodhimin e energjisë diellore këtë vit. Në vazhdën e këtyre zhvillimeve, Evropa është gati të hedhë dorën. Në më pak se një muaj, vendet e Bashkimit Evropian nuk do të lejohen më ligjërisht të blejnë mallra në det nga Rusia, pasi blloku vazhdon të shtojë sanksionet kundër Kremlinit.
Ndërsa rritja në energjinë diellore është një lajm shpresëdhënës për Evropën dhe për klimën, megjithatë, ky kapacitet i shtuar prodhimi do të mbulojë vetëm një pjesë të energjisë së nevojshme për të mbushur boshllëkun masiv të lënë nga Rusia në tregjet perëndimore të energjisë. Ndërsa rezultati do të jetë një rënie ekonomike si për Bashkimin Evropian ashtu edhe për Rusinë, do të ketë një fitues të madh: Lindjen e Mesme. Tashmë, rafineritë e naftës në mbarë botën po nxitojnë të sigurojnë marrëveshje dhe të garantojnë furnizime me naftë bruto nga Lindja e Mesme për vitin e ardhshëm.
Megjithatë, disa prej rafinerive që përpiqen të sigurojnë kontrata afatgjata mund t’u refuzohen kërkesat e tyre, pasi OPEC + tashmë ka rënë dakord të imponojë një ulje të madhe të prodhimit, shumë për shqetësimin e Perëndimit. Duke filluar nga ky muaj, OPEC+ do të ulë kuotat e prodhimit me dy milionë fuçi në ditë. Ndërsa Shtetet e Bashkuara e kanë dënuar publikisht masën, duke thënë se karteli i naftës po mbështet Rusinë, vendet e OPEC-ut kishin një interes legjitim ekonomik për të mbështetur çmimet e naftës. Të shqetësuar se një recesion global i ardhshëm dhe bllokimet e vazhdueshme në Kinë do të ulin kërkesën për naftë, vendet anëtare të OPEC-ut po përpiqen të mbrohen nga humbjet e mundshme të vitit të ardhshëm.
Si rezultat, vendet importuese të naftës po shohin një pamje komplekse: nga njëra anë, kërkesa globale për naftë mund të bjerë ndjeshëm në vitin e ardhshëm; nga ana tjetër, nëse Evropa fillon të blejë naftën e papërpunuar të Lindjes së Mesme, kjo mund të çojë në “intensifikimin e konkurrencës për ngarkesat spot nga SHBA, Deti i Veriut dhe madje edhe Gjiri Persik”. Kjo është sipas World Oil, të cilët raportojnë se interesi i papritur i Evropës për naftën jo-ruse mund të çojë në vështirësi për importuesit aziatikë. Sipas atij raporti, “ngarkesat nga Deti i Veriut dhe Kazakistani gjithashtu po rrëmbehen gjithnjë e më shumë nga evropianët, duke lënë më pak opsione për ata rafinerët aziatikë që kanë shmangur fuçitë ruse”.
E gjithë kjo do të thotë se perspektiva për tregjet e naftës në vitin 2023 është komplekse, për të mos thënë aspak. Në të vërtetë, ekonomia aktuale po hedh të gjitha llojet e mesazheve të përziera dhe treguesve konfuzë që kanë ngatërruar edhe ekspertët e nivelit të lartë se në cilin drejtim po fryjnë erërat. Me gjithë këtë pasiguri në ajër, është një klimë e vështirë për vendime të mëdha energjetike.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do të ulë OPEC-u prodhimin e naftës në ditën e punës?
Pse çmimet e naftës po rriten sërish?
Goditja globale e stagflacionit të vitit 2022
