Sekretari i parë i NATO-s, Lord Hastings Ismay, tha se qëllimi i aleancës ishte “të mbanin rusët jashtë, amerikanët dhe gjermanët poshtë”.
Dhe NATO tani kërcënohet më shumë nga problemet e brendshme sesa kërcënimet e jashtme.
Ditëlindja e 70-të e Aleancës është një kohë e mirë për amerikanët dhe evropianët që të mendojnë në mënyrë kreative se si ta mbajnë aleancën në moshën e vjetër.
NATO ka qenë një aleancë ushtarake jashtëzakonisht e suksesshme. Ajo e pengoi konfliktin në Evropë që kur kundërshtari kryesor i saj, Bashkimi Sovjetik, u shpërbë.
Që atëherë, ajo ka mirëpritur nëntë vende ish bllok të Bashkimit Sovjetik si anëtarë, ka ndihmuar përpjekjet ndërkombëtare për të sjellë paqe në Bosnjë dhe Kosovë dhe ka dërguar trupa në Afganistan. Aneksimi i Krimesë i Rusisë dhe pushtimi i Ukrainës Lindore në vitin 2014 ka parë që aleanca të rrotullohet në Evropë dhe një fokus i ripërtërirë në mbrojtjen e anëtarëve të tij kundër sulmit.
NATO ende përballet me një numër të madh të kërcënimeve të jashtme; nga agresioni rus në krizën e migracionit në Lindjen e Mesme dhe terrorizmin e xhihadit. Por është aftësia e NATO-s për të kapërcyer betejat e saj të brendshme që mund të përbëjnë sfidën më të madhe për aleancën 29-vendëshe.
Marrëdhëniet me Turqinë janë përkeqësuar që kur presidenti Rexhep Tajip Erdogan ndjeu se aleatët e tij nuk ofruan mbështetje të mjaftueshme pas përpjekjes së grushtit të shtetit kundër tij në vitin 2016. Plani i Erdoganit për të blerë një sistem raketor rus të mbrojtjes ajrore S-400 në vend të një sistemi amerikan i ka hedhur benzinë zjarrit. Madje BE ka ngrirë në mënyrë efektive negociatat e pranimit të Turqisë.
Një problem tjetër serioz për NATO-n është hezitimi i Gjermanisë për të investuar në mbrojtje. Vlerësimet e brendshme kanë treguar gatishmërinë e ulët të ushtrisë gjermane; me mungesën e pjesëve rezervë, mungesën e personelit dhe kohë të gjatë të mirëmbajtjes. Aleatët po vënë në pikëpyetje nëse Gjermania mund të përmbushë angazhimet e saj.
Presidenti Donald Trump nuk ka qenë kurrë një mbështetëse e aleancës. Ai ka kritikuar aleatët e tij evropianë se po përfitojnë nga buxheti i Amerikës dhe fuqia ushtarake. Trump ishte pak më pozitiv në lidhje me aleancën në një takim me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg më 3 prill.
Preokupimi në rritje i SHBA-së me rritjen e Kinës si një rivale ekonomike, politike dhe ushtarake gjithashtu kërcënon të distancojë Amerikën nga aleatët e saj të NATO-s. SHBA po riorienton forcat e saj drejt Kinës, dhe larg nga rajonet e tjera të botës.
NATO ka shumë për të festuar, por nëse aleanca do të mbijetojë në dekadat e ardhshme, ajo duhet të gjejë mënyra për t’iu përshtatur kërcënimeve në zhvillim e sipër dhe për të menaxhuar tensionet në marrëdhëniet transatlantike.
Sophia Besch është një kërkues i bazuar në Berlin në Qendrën për Reformën Evropiane
Ian Bond është Drejtor i Politikës së Jashtme në Qendrën për Reformën Evropiane në Londër
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
70-vjetori i NATO-s dhe sfidat e aleancës
Problemi më i madh i NATO-s mbetet Trumpi
